■ چرا ما شيعيان در نماز باید دستهايمان صاف و به سمت پایین باشد و مانند اهل تسنن دست بسته نماز نمي خوانيم؟ سنت پيامبر (صل الله علیه و آله) چه بود؟
پاسخ: دلايل مختلفي وجود دارد مبني بر اينكه دست بسته خواندن نماز- كه در اصطلاح فقهي تكفير و تكتيف ناميده مي شود- شيوه پيامبر خدا ( صل الله عليه و آله ) نبوده و بعد از ايشان به وجود آمده است.
در متون اهل سنت آمده است:«ابو حميد ساعدي صحابي بزرگ براي گروهي از صحابه كه در ميان آنان ابو هريره دوسي، سهل ساعدي ابو السيد ساعدي، ابو قتاده، حارث بن ربعي و محمد بن مسلمه نيز حضور داشتند كيفيت انجام نماز را از رسول خدا (ص) حكايت كرد و نيز از مستحبات ريز و درشت آن نام برد ولي از چنين عملي دست روي دست نهادن در نماز سخن به ميان نياورده». اگر شيوه پيامبر اكرم (ص ) ولو احيانا چنين بود او يادآور مي شد و يا حاضران تذكر مي دادند.
بيهقي از محدثان برجسته اهل سنت در سنن خود ميگويد: از حديث سهل بن سعد استفاده مي شود كه دست بسته نماز خواندن بعد از پيامبر به وجود آمده است، چون حديث مي گويد:«كان الناس يؤمرون»؛ يعني به مردم دستور مي دادند. در حالي كه اگر اين كار از پيامبر بود، آن را به پيامبر نسبت مي داد.
اگر اين عمل سنت هميشگي پيامبر مي بود، همه اهل سنت دست بسته خواندن را واجب مي دانستند در حالي كه هيچ كدام از چهار فرقه فقهي اهل سنت اين عمل را واجب نمي دانند حتي مالكي ها آن را مستحب هم نمي دانند.
علماء اهل سنت خود معترفند که تكتف جزء سيره پيامبر ( صل الله علیه و آله ) نبوده است، مهمترين دليل بر دست بسته نماز خواندن روايت بخاري است كه در آن تصريح مي كند به اين كه ((الناس يؤمرون)) و نمي گويد كه پيامبر امر كرد كه دست راست را روي دست چپ بگذاريد. بنا بر اين اين روايت به هيچ عنوان حاكي از سنت پيامبر نميشود و برفرض اگر دلالت آن درست بود و حاكي از سنت بود باز هم به دليل تعارض با روايات معتبر كه حاكي عدم اين زياده هستند اين روايت از حجيت و اعتبار خارج ميشد.
بخاری چنین روایت می کند:
«فروى عن عَبْد اللَّهِ بْنُ مَسْلَمَةَ، عَنْ مَالِكٍ، عَنْ أَبِي حَازِمٍ، عَنْ سَهْلِ بْنِ سَعْدٍ، قَالَ كَانَ النَّاسُ يُؤْمَرُونَ أَنْ يَضَعَ الرَّجُلُ الْيَدَ الْيُمْنَى عَلَى ذِرَاعِهِ الْيُسْرَى فِي الصَّلاَةِ. قَالَ أَبُو حَازِمٍ لاَ أَعْلَمُهُ إِلاَّ يَنْمِي ذَلِكَ إِلَى النَّبِيِّ صلى الله عليه وسلم. قَالَ إِسْمَاعِيلُ يُنْمَى ذَلِكَ. وَلَمْ يَقُلْ يَنْمِي.» ؛«عن ابي حازم از سهل بن سعد است كه گفت: مردم امر مي كردند كه نمازگزار در نماز دست راست را بر ساعد دست چپ بگذارد. ابو حازم مي گويد: مطلبي درباره اين روايت نمي دانم جز اينكه به پيامبر نسبت داده شده است. اسماعيل مي گويد: اين مطلب نسبت داده شده است و نمي گويد خود او نسبت داده است.»
در روايات اهل بيت عليهم السلام اين عمل را به مجوس نسبت داده اند از جمله روايت امام باقر(ع ) فرمود:« وَ لَا تُكَفِّرْ إِنَّمَا يَصْنَعُ ذَلِكَ الْمَجُوسُ»؛« در نماز تكتف نكن كه اين كار مجوس است.» و آن حضرت به طور صریح دستور می دهد در نماز دست ها را روی ران ها بگذارید و آنها را رها کنید و انگشتان دست را به هم بچسبانید.
برخي از نقل هاي تاريخي آمده است که این عمل در زمان خلیفه دوم به نماز اضافه گردیده است: وقتي كه اسيران ايراني را نزد عمر بن خطاب آوردند، عمر بن خطاب آنها را دست بسته ديد و پرسيد: چرا چنين كرده ايد؟ گفتند: رسم ما ايرانيان اين است كه در برابر پادشاهانمان چنين مي ايستيم. عمر بن خطاب از اين حالت خوشش آمد و دستور داد از اين پس در نماز چنين بايستند و مردم هم مطابق دستور عمل كردند و به اين ترتيب، تكفير، سنت شد.
شيعيان اين عمل را سنت پيامبر خدا ( صل الله عليه و آله و سلم ) ندانسته و بستن دست را حرام و باطل كننده نماز مي دانند لذا طبق سيره پيامبر و اهل بيت او ( عليهم السلام ) به هنگام نماز دست هاي خود را صاف و روي ران ها قرار مي دهند، چراکه عبادات از احکام توقیفی است و هیچ کسی جز پیامبر ( صل الله علیه و آله) نمی توان حرکت و فعلی را بر آن بیفزاید.
■ اقامه نماز جماعت ظهر در نزدیک محل نماز جمعه
آیا اقامه نماز جماعت ظهر همزمان با اقامه نماز جمعه در مکان دیگری نزدیک محل اقامه نماز جمعه جایز است؟
این کار فی نفسه اشکال ندارد و موجب برائت ذمّه مکلّف از فریضه ظهر جمعه می شود، زیرا در عصر حاضر، نماز جمعه واجب تخییری است، ولی با توجه به این که اقامه نماز جماعت ظهر در روز جمعه در مکانی نزدیک محل اقامه نماز جمعه باعث تفرقه صفوف مؤمنین می شود و چه بس ...
■ نقل است که ثواب یک رکعت نماز جماعت آنقدر زیاد است که فقط خدای متعال آنرا میداند. بر این اساس، آیا هر کس یک رکعت نماز جماعت بخواند، به بهشت خواهد رفت و نیاز به عمل دیگری نیست؟
میزان ارزش و اجر عبادات و اعمال خیر با هم متفاوت است. برخی از این اعمال، آنقدر ثواب و پاداششان زیاد است که انسان چنین تصور میکند که با انجام یکبار آن، دیگر نیازی به انجام اعمال خیر دیگر نداشته و برای رفتن به بهشت همان یک عمل کافی است.[1] به عنوان ...
■ اگر آب در دسترس نباشد و ادرار انجام گیرد چگونه بایستی نماز را به جا آورد؟
مخرج ادرار با غیر آب پاک نمی شود و اگر با آب قلیل شسته شود واجب است دو بار شسته شود اما اگر با آب لوله کشی که به آب کر وصل شده است شسته شود، یک مرتبه کافی است.[1]
بنابراین وقتی کسی ادرار کرد باید مخرج ادرار را با آب پاک کند و حمام رفتن و غسل لازم ...