■ اگر شرط قبولی کارهای خوب، قبول شدن نماز است، آیا کارهای خوب بینماز، فایدهای دارد؟
پاسخ: در روایتی پیامبر اکرم فرمودند:
«اول چیزی که در قیامت مورد بازرسی قرار می گیرد نماز است، اگر قبول شد، بقیه عبادات مورد قبول واقع می شوند و اگر ردّ شد بقیه اعمال هم مردود می شوند. 1 »
بحارالانوار ج۷۲ص۲۴۲باب۶۶
البته این حدیث نیاز به توضیح دارد و آن اینکه:
اگر کسی فکر کند که چون من نماز نمیخوانم دیگر هر کار خیری بکنم فایدهای ندارد و دیگر سراغ کارهای خوب نرود، برداشت نادرستی از این روایت کرده است.
این تفکر مثل این است که کسی از این روایت که "غیبت بدتر از زناست" نتیجه بگیرد که بهتر است به جای غیبتکردن برود دنبال زنا!
باید توجه داشت پاداش خداوند به افراد بر اساس دو چیز است: ایمان و عمل_صالح؛ پس کسی که ایمان دارد ولی عمل صالحی ندارد از کسی که نه ایمان دارد و نه عمل صالح، بهتر و بالاتر است و خداوند در مقابل ایمانش به او پاداش میدهد و همچنین کسی که ایمان ندارد ولی عمل صالح دارد، باز بهتر است از کسی که نه ایمان دارد و نه عمل صالح. پس هر کسی به اندازۀ ایمان یا عمل صالحش از رحمت و بخشش خداوند بهره خواهد برد؛ هر چند بهترین وضعیت برای انسانی هست که هم ایمان داشته باشد و هم عمل صالح.
نکتۀ دیگر اینکه میان قبول کردن خداوند و پاداش دادن تفاوت وجود دارد؛ چه بسا خداوند به فردی به خاطر عملی پاداش دنیوی و اخروی بدهد؛ ولی آن را قبول نکرده باشد
برای مثال خداوند عبادتهای ابلیس را نپذیرفت؛ ولی پاداش عبادتهای او را به خواست خودش طول عمر در دنیا قرار داد.
قبول کردن و پذیرش الهی آن است که هم پاداش دنیوی بدهد و هم پاداش اخروی. آری شیطان پاداش دنیوی از خدا میگیرد؛ ولی همین نعمت میتواند برای او مضر باشد چنانکه هست.
کسی که نماز نخوانده اعمال خیر دیگرش هم مورد قبول حق قرار نمیگیرند؛ ولی نه اینکه دیگر هیچ پاداشی به او تعلق نمیگیرد.
■ اذکار سبعه که سفارش شده است بعد از نماز صبح خوانده شود، چیست و چه اثراتی دارد؟
گفته میشود که برخی از بزرگان معاصر، به خواندن اذکاری به نام «اذکار سبعه» و یا «ذکرهای هفتگانه» توصیه کردهاند:
1. بسمله، یعنی گفتن «بسم الله الرحمن الرحیم»،[1]
2. حوقله، یعنی گفتن: «لا حول و لا قوه الا بالله»،[2]
3. تسبیح، یعنی گفتن «سبحان ...
■ شک در عدالت امام جمعه
اگر مکلّف امام جمعه منصوب را عادل نداند، و یا در عدالت او شک داشته باشد، آیا برای حفظ وحدت مسلمانان می تواند به او اقتدا کند؟ آیا کسی که در نماز جمعه شرکت نمی کند، جایز است دیگران را تشویق به عدم حضور در آن نماید؟
اقتدا به کسی که او را عادل نمی داند، و یا در عدالت وی شک دارد، صحیح نیست، و نماز جماعت او هم صحیح نمی باشد، ولی حضور و شرکت در نماز جماعت برای حفظ وحدت اشکال ندارد، و در هر صورت حق ندارد، دیگران را ترغیب و تشویق به عدم حضور در نماز جمعه کند.
...
■ ترک نماز از گناهان کبیره است، یا از گناهان صغیره؟
در تعالیم دین اسلام، نماز ستون دین اعلام شده و ترک عمدی آن علاوه بر آنکه گناهی کبیره است، فردی که نماز را ترک میکند، هر چند در ظاهر مسلمان است و احکام مسلمانان در مورد او اجرا میشود، اما در حقیقت تفاوت چندانی با کافران ندارد. آنچه گفته شد برگرفته ...