■ آیا میتوان نماز والدین را برای پدر بزرگ و مادر بزرگ هم خواند؟ و آیا باید در نیت اسمهایشان را ذکر کنیم؟
پاسخ:
پاسخ اجمالی
در برخی از منابع روایی - البته بدون آنکه صریحاً مستند به روایتی شود - نمازی تحت عنوان «نماز والدین» چنین نقل شده است:
این نماز دو رکعت است؛ در رکعت اول بعد از حمد، ده مرتبه آیه «رَبَّنَا اغْفِرْ لِی وَ لِوَالِدَیَّ وَ لِلْمُؤْمِنِینَ یَوْمَ یَقُومُ الْحِسَابُ»،[1] خوانده میشود. در رکعت دوم بعد از خواندن سوره حمد، ده مرتبه آیه: «رَبِّ اغْفِرْ لی وَ لِوالِدَیَّ وَ لِمَنْ دَخَلَ بَیْتِیَ مُؤْمِناً وَ لِلْمُؤْمِنینَ وَ الْمُؤْمِناتِ»،[2] خوانده میشود. در ادامه رکعت دوم تشهد و سلام نماز است. پس از سلام نماز بدون تغییر حالت نماز، ده مرتبه آیه «رَّبِّ ارْحَمْهُمَا کَمَا رَبَّیَانِی صَغِیراً»[3] خوانده میشود».[4]
این نماز با عنوان «نماز والدین» آمده و با توجه به آیات مندرج در آن، مخصوص پدر و مادر میباشد، اما میتوان برای ارجنهادن به زحمات پدربزرگ و مادربزرگ، دو رکعت نماز مستحبی خواند و اگر آن دو رکعت، مشابه نماز والدین هم باشد، ایرادی نخواهد داشت.
[1]. «پروردگارا، من و پدر و مادرم و همه مؤمنان را، در آن روز که حساب برپا میشود، بیامرز»؛ ابراهیم، 41.
[2]. «پروردگارا، مرا، و پدر و مادرم و تمام کسانى را که با ایمان وارد خانه من شدند، و جمیع مردان و زنان باایمان را بیامرز»؛ نوح، 28.
[3]. «پروردگارا، همانگونه که آنها مرا در کوچکى تربیت کردند، مشمول رحمتشان قرار ده»؛ اسراء، 24.
[4]. طبرسى، حسن بن فضل، مکارم الأخلاق، ص 334، قم، الشریف الرضى، چاپ چهارم، 1412ق.
■ چه چیز هایی نماز را باطل می کند؟
دوازده چیز نماز را باطل مىکند که آنها را مبطلات نماز مىگویند.
1. از بین رفتن یکى از شروط در بین نماز.
2. بروز چیزهایى در بین نماز که وضو یا غسل را باطل مىکند.
3. روى هم گذاشتن دستها در بین نماز.
4. گفتن «آمین» بعد ...
■ اگر در نماز سهوا به جای حمد و سوره تسبیحات بخوانیم چه حکمی دارد؟
نظر به این که قرائت حمد و سوره در نماز از واجبات غیر رکنی است؛ لذا اگر حمد و سوره را فراموش کند و در رکوع متوجه شود نمازش صحیح است، امّا اگر پیش از خم شدن برای رکوع بفهمد باید حمد و سوره را بخواند.[1]
[1]. ر.ک: امام خمینى، سید روح اللّٰه، توضیح ...