■ اگر کسی در وقت ادا نماز آیات، به گمان اینکه قضا شده، با نیت قضا بجا آورد حکمش چیست؟
پاسخ از طرف محمدسعید اختریان پور: عواملی که موجب وجوب نماز آیات میشود متعدد است،[1] و در تمام موارد آن، نماز به نیت ادا خوانده میشود و انسان باید فوراً - به طوری که در نظر مردم تأخیر در آن نباشد-، برای خواندن نماز اقدام کند و اگر نخواند معصیت کرده است.[2]
البته این مسئله در مورد خوررشید و ماه گرفتگی کمی متفاوت است، با این توضیح که: از زمان شروع گرفتن خورشید یا ماه تا قبل از شروع درآمدن از این حالت، نماز به نیت ادا خوانده میشود، و پس از باز شدن کامل خورشید و ماه، نماز باید به نیت قضا خوانده شود، که اگر این تأخیر از روی عمد باشد فرد معصیت کرده و باید از خداوند طلب آمرزش نماید.
اما در مورد فاصله بین این دو حالت(زمان شروع باز شدن، تا باز شدن کامل ماه و خورشید)، بین فقها اختلاف نظر است؛ عدهای[3] میگویند در این فاصله نیز میتوان نماز را به نیت ادا خواند و عدهای دیگر[4] میگویند در این فاصله، نماز را - بنابر احتیاط - باید بدون نیت ادا و قضا، بلکه به نیت مافی الذمه(آنچه بر عهده مکلف است) خواند.[5]
بنابراین، اگر نیت نماز به اینگونه باشدکه آنچه بر عهده مکلف بود خوانده شود، کافی است، ولی -در فرض سؤال- اگر نیت کاملا جابهجا بود، باید نماز آیات تکرار و به نیت قضا خوانده شود.
در هر حال پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به سؤال فوق، چنین است:[6]
حضرت آیت الله العظمی خامنهای (مد ظله العالی):
موارد مختلف است به طور کلى اگر بعد از باز شدن خورشید و ماه بفهمید که تمام آن گرفته بوده، باید قضاى نماز آیات را بخوانید و خواندن نماز به صورت ادا کفایت نمیکند ولى نماز آیات براى زلزله و رعد و برق همیشه ادا است.
حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):
اگر به نیّت نمازی که از شما خواسته شده خوانده باشید کافی است.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):
احتیاط آن است که اعاده نماید.
[1]. جهت آگاهی بیشتر در این زمینه، ر. ک: پاسخ 2996 (کیفیت و موارد وجوب نماز آیات).
[2]. ر. ک: امام خمینی، توضیح المسائل (محشّی)، گردآورنده، بنیهاشمی خمینی، سید محمدحسین، ج 1، ص 816، م 1498، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ هشتم، 1424ق.
[3]. آیات عظام خویی، گلپایگانی، تبریزی، صافی، سیستانی و شبیری.
[4]. آیات عظام امام خمینی، اراکی، خامنهای، فاضل، بهجت، نوری و مکارم.
[5]. ر. ک: همان، ج 1، ص 814، م 1495و 1496.
[6]. استفتا از دفاتر آیات عظام: خامنهای، سیستانی و مکارم شیرازی (مد ظلهم العالی) توسط سایت اسلام کوئست.
■ كسى كه نماز و روزه قضا بر گردن دارد، آيا مىتواند نماز و روزه مستحبى به جا آورد؟
همه مراجع: مىتواند نماز مستحبى بخواند؛ ولى نمىتواند روزه مستحبى بگيرد.
نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاه، رساله دانشجويى ؛ پرسش ۱۳۹. ...
■ حکم خواندن نماز با دهان بسته چیست?
ممکن است فردی به خاطر جهل به مسئله، مدتی نماز را با دهان بسته و بدون قرائت بخواند، حکم نماز این فرد چیست؟
خواندن اذکار، ادعیه و قرآن با دهان بسته و در دل، تفکر در قرآن و دعا محسوب میشود و برای کسب ثواب خواندن قرآن و دعا باید جملات آن را تلفظ کرد، هر چند به صورت آهسته باشد. در نماز نیز کلمات باید ادا و بیان شوند.
حال سؤال این است که تکلیف کسی که به خا ...
■ آیا لازم است قبل از هر وضو از نبود مانع برای رسیدن آب به پوست اطمینان نمود؟
در همه رساله های عملیه آمده است که: "اگر انسان شک کند که به اعضاى وضوى او چیزى چسبیده یا نه، چنانچه احتمال او در نظر مردم به جا باشد؛ مثل آن که بعد از گِلکارى شک کند گِل به دست او چسبیده یا نه، باید وارسى کند، یا به قدرى دست بمالد که اطمینان پیدا کن ...