■ در حال تشهد و سلام انجام چه کارهایی مستحب است؟
پاسخ از طرف محمد دماوندی: رعایت موارد ذیل، در تشهد و سلام نماز، مستحب است:
به حال تورّک نشستن، برای مردان؛ یعنی نمازگزار، بر ران چپ بنشیند و روى پاى راست را بر کف پاى چپ بگذارد.[1]
زن، رانهاى خود را به هم بچسباند.[2]
دستها را بر رانها بگذارد و انگشتان را به یکدیگر بچسباند و روی پاهای خود نگاه کند.
قبل از تشهد بگوید: «الْحَمْدُ لِلّه» یا بگوید: «بِسْمِ اللّٰهِ وَباللّٰهِ والْحَمْدُ لِلّٰهِ وَخَیرُ الْأَسْمٰاءِ لِلّٰهِ».
پس از اتمام تشهد، بگوید: وَتَقَبَّلْ شَفٰاعَتَهُ فى أُمَّتِه وَارْفَعْ دَرَجَتَهُ.
در هنگام سلام، نیت سلام کردن بر پیامبران، امامان، فرشتگان و جمیع مؤمنین انس و جنّ را داشته باشد.
در نماز جماعت، امام، سلام را بلند و مأموم آهسته بگوید.
در نماز جماعت، امام در پایان سلام دادن، به جانب راست خود اشاره کند و مأموم به هر دو جانب، البته اگر در سمت چپ او مأموم دیگری باشد و الّا همان سمت راست کافى است. همچنین نمازگزارى که فرادا نماز مىخواند در هنگام سلام رو به طرف قبله سلام داده و با گوشه دو چشم خود به طرف راست اشاره کند.[3]
همچنین، در حال تشهد و سلام «اقعاء» مکروه است، و آن عبارت از این است که کف پاها را به زمین گذارده و روى پاشنهها، بنشیند.[4]
[1]. جهت آگاهی بیشتر در این زمینه، ر. ک: نمایه 74978 (تورک و تربع).
[2]. ر. ک: عاملى، بهاء الدین، محمد بن حسین و ساوجى، نظام بن حسین، جامع عباسى و تکمیل آن، ص 154، دفتر انتشارات اسلامى، قم، اول، 1429 ه ق؛ امام خمینى، سید روح اللّٰه، توضیح المسائل، ص 239، م 1061، اول، بی جا، 1426 ه ق.
[3]. علامه حلّى، حسن بن یوسف، تبصرة المتعلمین فی أحکام الدین، ص 44، مؤسسه چاپ و نشر، تهران، اول، 1411 ق.
[4]. ر.ک: همان.
■ حالات چهارده معصوم علیهم السلام هنگام نماز چگونه بوده است و چقدر به نماز اهمیت می دادند ؟
به تعدادی از روایات و نقلهای تاریخی اشاره می کنیم :
1- رسول خدا ( صلی الله علیه و آله و سلم ):
همسر آنحضرت می گوید : قبل از نماز با پیامبر صحبت می کردیم و او نیز سخن می گفت ؛ ولی هنگامی که وقت نماز فرا می رسید گویا اصلا نه ما او را می شناسیم و نه ...
■ فلسفه اينكه در سفر بايد نماز هاي خود را شكسته بخوانيم چيست؟
علت شكسته خواندن نماز در حال مسافرت تصريح آيات قرآن است:
آيه 101 سوره نساء دلالت دارد بر اينكه مسافر بايد نمازش را قصر (شكسته) بخواند. آنجا كه مىفرمايد:
« وَ إِذا ضَرَبْتُمْ فِي الْأَرْضِ فَلَيْسَ عَلَيْكُمْ جُناحٌ أَنْ تَقْصُرُوا مِنَ الصَّلاة» ...