■ آیا در احادیث و روایات به تعداد رکعات نمازهای یومیه(روزانه) اشاره شده است؟
پاسخ: همانگونه که میدانید تمام اعمال عبادی انسان مستند به منابع متقن و مستدل از آیات، روایات و سیره معصومان(ع) است؛ لذا نماز به عنوان سرآمد اعمال عبادی به یقین از پشتوانه روایی برخوردار است. اما در ارتباط با نمازهای یومیه به صورت هفده رکعت به چند روایت اشاره میکنیم.
1. «سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ (ع) یَقُولُ فِی حَدِیثٍ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ فَرَضَ الصَّلَاةَ رَکْعَتَیْنِ رَکْعَتَیْنِ عَشْرَ رَکَعَاتٍ فَأَضَافَ رَسُولُ اللَّهِ (ص) إِلَى الرَّکْعَتَیْنِ رَکْعَتَیْنِ وَ إِلَى الْمَغْرِبِ رَکْعَةً فَصَارَتْ عَدِیلَ الْفَرِیضَةِ لَا یَجُوزُ تَرْکُهُنَّ إِلَّا فِی سَفَرٍ وَ أَفْرَدَ الرَّکْعَةَ فِی الْمَغْرِبِ فَتَرَکَهَا قَائِمَةً فِی السَّفَرِ وَ الْحَضَرِ فَأَجَازَ اللَّهُ لَهُ ذَلِکَ کُلَّهُ فَصَارَتِ الْفَرِیضَةُ سَبْعَ عَشْرَةَ رَکْعَة»؛[1] راوی میگوید از امام صادق(ع) شنیدم که میفرمود: خداى تعالی نمازهاى پنجگانه را دو رکعت دو رکعت واجب نمود تا ده رکعت شد. سپس رسول خدا(ص) به دو رکعت (ظهر، عصر و عشا) دو رکعت و به مغرب یک رکعت افزود، و این اضافات با واجب خداى تعالى همدوش گشت، به طورى که ترک آنها جز در سفر جایز نیست، و چون در نماز مغرب یک رکعت افزود، آنرا در سفر و حضر برجا گذاشت. خداوند تمام این اضافات پیغمبر را تجویز کرد و نمازهاى یومیه واجب، هفده رکعت شد.
2. «عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (ع) فِی حَدِیثٍ أَنَّ ذَا النَّمِرَةِ قَالَ یَا رَسُولَ اللَّهِ- أَخْبِرْنِی مَا فَرَضَ اللَّهُ عَلَیَّ فَقَالَ لَهُ رَسُولُ اللَّهِ ص- فَرَضَ اللَّهُ عَلَیْکَ سَبْعَ عَشْرَةَ رَکْعَةً فِی الْیَوْمِ وَ اللَّیْلَة»؛[2] راوی از امام صادق(ع) نقل مىکند: ذو النمره،[3] به پیامبر اسلام(ص) گفت اى رسول خدا! به من بگو خداى عزّ و جلّ بر من چه چیزی واجب کرده است؟ پیامبر اکرم(ص) فرمود: خداوند هفده رکعت نماز در شبانه روز بر تو واجب کرده است.
3. «عَنِ الْفَضْلِ بْنِ شَاذَانَ عَنِ الرِّضَا (ع) فِی کِتَابِهِ إِلَى الْمَأْمُونِ قَالَ: وَ الصَّلَاةُ الْفَرِیضَةُ الظُّهْرُ أَرْبَعُ رَکَعَاتٍ وَ الْعَصْرُ أَرْبَعُ رَکَعَاتٍ وَ الْمَغْرِبُ ثَلَاثُ رَکَعَاتٍ وَ الْعِشَاءُ الْآخِرَةُ أَرْبَعُ رَکَعَاتٍ وَ الْغَدَاةُ رَکْعَتَانِ هَذِهِ سَبْعَ عَشْرَةَ رَکْعَةً...»؛[4] فضل بن شاذان میگوید امام رضا(ع) در نامهاش به مأمون نوشت؛ و نمازهایی که واجب است، عبارتاند از: ظهر چهار رکعت، عصر چهار رکعت، مغرب سه رکعت، عشاء چهار رکعت، و نماز صبح دو رکعت، که مجموع اینها هفده رکعت میشود.
[1]. حر عاملی، وسائل الشیعة، ج 4، ص 45، مؤسسة آل البیت علیهم السلام، قم، چاپ اول، 1409ق.
[2]. همان، ص 50.
[3]. در زمان پیامبر اکرم(ص) مردى بود که «ذو النمره» نامیده مىشد. او از زشتترین مردم بود و به سبب همین زشتى او را ذو النمره مىنامیدند. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج 8، ص 336، دار الکتب الاسلامیة، تهران، چاپ چهارم، 1407ق.
[4]. ابن بابویه، محمد بن على، عیون أخبار الرضا علیه السلام، محقق، مصحح، لاجوردى، مهدى، ج 2، ص 123، نشر جهان، تهران، چاپ اول، 1378ق.
■ اهميت و جايگاه نماز را از ديدگاه قرآن بيان كنيد؟
نگاهي گذرا به آيات قرآن كريم گوياي اهميت زياد نماز در اين كتاب آسماني مي باشد كه در اينجا جهت پاسخ به اين سوال به بررسي اجمالي جايگاه و اهميت نماز از منظر قرآن مي پردازيم.
يك – معرفي نماز به عنوان فريضه اي كه در هيچ حالتي از انسان ساقط نمي شود
در ...
■ نمازگزاری به دلیل ندانستن حکم، یک واجب غیر رکنی نماز را ترک کرده است. آیا نمازش باطل است؟
واجبات نماز به دو دسته «واجبات رکنی» و «واجبات غیر رکنی» تقسیم میشوند. واجباتی که رکن نماز هستند، اگر در آنها خللی ایجاد شود، چه به صورت عمد و چه به صورت غیر عمد، موجب باطل شدن نماز میشود؛ مگر این که شخص نمازگزار قدرت بر انجام آن را نداشته باشد.[1] ...
■ كسى كه جنب بوده، اگر بعد از نمازى كه خوانده، شك كند غسل كرده يا نه، تكليفش چيست؟
همه مراجع (به جز تبريزى و وحيد): نمازى را كه خوانده، صحيح است؛ ولى براى نمازهاى بعد بايد غسل كند.
آيات عظام تبريزى و وحيد: اگر احتمال بدهد كه هنگام شروع به نماز متوجه بوده، نمازى را كه خوانده، صحيح است، ولى براى نمازهاى بعد بايد غسل كند.
پرس ...