■ منظور از «صالحین» در «السلام علینا و علی عباد الله الصالحین»، چه کسانی هستند؟
پاسخ: «صالح» معنای گستردهای دارد و هر شخص دارای رفتار نیک را در بر میگیرد. این کلمه در قرآن گاه در مقابل گناه و گاه در مقابل فساد بهکار برده شده است.[1] البته در قرآن به جهت استعمالهای بسیار، معانی جزئی مختلفی از آن قصد شده است. بنابر این، صالحان بسیاری از مؤمنان را که اعمال نیک انجام داده باشند در بر میگیرد. البته این کلمه، معنایی تشکیکی دارد؛ یعنی شدّت و ضعف در مصادیق آن بسیار میباشد. به همین جهت روایات مصادیقی را برای آن مشخص کردهاند که در واقع بیان مصداق اکمل میباشد؛ از جمله اینکه امام صادق(ع) به یکی از اصحاب خود فرمود: «خداوند شما را در کتاب خود یاد فرموده آنجا که میفرماید: "فَأُولئِکَ مَعَ الَّذینَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَیْهِمْ مِنَ النَّبِیِّینَ وَ الصِّدِّیقینَ وَ الشُّهَداءِ وَ الصَّالِحینَ وَ حَسُنَ أُولئِکَ رَفیقاً".[2] سپس فرمود مقصود از پیامبر در آیه شریفه رسول خدا و منظور از صدیقان و شهیدان ما و نیکوکاران شما هستید، پس خود را نیکو و نیکوکار نامدار سازید چنانچه خداوند شما را چنان نامیده است».[3]
[1]. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، تحقیق، داودی، صفوان عدنان، ص 489، دارالقلم، الدار الشامیة، دمشق، بیروت، چاپ اول، 1412ق.
[2]. نساء، 69: «... در زمره کسانى از پیامبران و صدّیقان و شهیدان و شایستگان خواهند بود که خدا به آنان نعمت [ایمان، اخلاق و عمل صالح] داده و اینان نیکو رفیقانى هستند».
[3]. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 8، ص 36، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ چهارم، 1407ق.
■ برای آنکه فرزند انسان صالح، سلامت و عاقبت بخیر شود، در قنوت نماز چه دعایی باید خواند؟
دعاهایی زیادی در مورد هدایت و عاقبت بخیری فرزندان وجود دارد، اما میتوان از ادعیه قرآنی در این مورد استفاده کرد که در اینجا به چند نمونه اشاره میشود:
1. «رَبَّنا هَبْ لَنا مِنْ أَزْواجِنا وَ ذُرِّیَّاتِنا قُرَّةَ أَعْیُنٍ وَ اجْعَلْنا لِلْمُتَّقین ...
■ آيا براي خواندن نماز شب در قرآن دستوري وجود دارد؟
از آيات قرآن استفاده مي شود كه نماز شب از مستحباتي است كه سخت مورد تأكيد قرار گرفته است خداوند متعال در سوره اسرا براي رسيدن انسان ها به مقام محمود توصيه به نماز شب نموده و فرموده است:« و مِن الّيل فتهجّد به نافلة لّك عسى أن يبعثك ربّك مقاما مّحمودا» ...
■ چگونه آیه « وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ هُمْ راكِعُونَ» درباره انگشتر دادن امیرالمؤمنین به فقیر در نماز است در حالی که مطابق فتواى فقهاى شيعه «زكات به انگشتر تعلق نمى گيرد»؟
اين زكات اصطلاحى كه امروز به كار مى رود، در عرف فقها عَلَم شده است براى زكات واجب، و الّا در قرآن اين طور نيست كه هرجا دارد: «يُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ» مقصود همين زكات واجب است. بلکه به طور كلى انفاقِ هر كار خير را زكات مى گويند. ...