پاسخ: تجافی یعنی موقع تشهّد امام، انگشتان دست و پا را به زمین بگذارد و زانوها را بلند کنیم یا همان نیم خیر نشستن كه نه نشسته است و نه ايستاده .

اگر نماز گزار یک رکعت مثلا از نماز جماعت جا بماند باید در زمانی که امام در حال تشهد است ، تجافی کند،تجافی یعنی موقع تشهّد امام، انگشتان دست و پا را به زمین بگذارد و زانوها را بلند کنیم یا همان نیم خیر نشستن كه نه نشسته است و نه ايستاده .

آیا تجافی واجب است ؟

*نظر مراجع معظم در مورد وجوب یا استحباب تجافی در نماز جماعت به شرح ذیل است.

* آیت الله العظمی خامنه ای : در تشهد اول در حالت جماعت احتیاط آن است که تجافى کند و در رکعت آخر می‌تواند صبر نکند و خودش نمازش را ادامه دهد.

* آیت الله العظمی مکارم شیرازی : تجافی در نماز جماعت احتیاط واجب است.

*آیت الله العظمی وحید خراسانی : اگر در رکعت دوم اقتدا کند، حمد و سوره از او ساقط است و قبل از امام نباید به رکوع برود و قبل از تشهّد امام هم نباید برخیزد، و مى‌تواند قنوت و تشهّد را با امام بخواند، و احتیاط واجب آن است که موقع تشهّد امام، انگشتان دست و پا را به زمین بگذارد و زانوها را بلند کند، و باید با امام برخیزد و حمد و سوره را بخواند، و اگر براى سوره وقت ندارد حمد را تمام کند و در رکوع خود را به امام برساند، و اگر در رکوع به امام نرسد- بنابر احتیاط واجب- قصد انفراد نماید.

- کسى که یک رکعت از امام عقب مانده، وقتى امام تشهّد رکعت آخر را مى‌خواند اگر قصد انفراد نکند، بنابر احتیاط واجب انگشتان دست و پا را به زمین بگذارد و زانوها را بلند نگه دارد و صبر کند تا امام سلام نماز را بگوید‌ و بعد برخیزد، و اگر در همان جا بخواهد قصد انفراد نماید مانعى ندارد، ولى چنانچه از اوّل قصد انفراد داشته محلّ اشکال است.

*آیت الله العظمی سیستانی: به احتیاط واجب در رکعت دوم واجب است

نماز گزار در حال تجافی چه وظیفه ای دارد؟

دوحالت دارد

* یکی در تشهد اول هنگامی که امام در حال خواندن تشهد است و نماز گزاری یک رکعت دیر رسیده باید به حال تجافی بنشیند و مخیر بین سه کار است

اول : سکوت

دوم : خواندن تشهد (افضل این مورد است)

سوم : ذکر مطلق

*حالت دوم رکعت چهار نماز است ، هنگامی که امام در حال خواندن تشهد و سلام است نماز گزار باید به حالت تجافی بنشیند ، و در تشهد یکی از سه کار مورد قبل را بگوید اما در سلام بین دو کار مخیر است:

اول: سکوت

دوم: ذکر مطلق

* یاد آوری :

قصد ذکر مطلق یعنی به قصد ذکر نماز نباشد و به قصد گفتن مطلق ذکر باشد بعبارت دیگه : ذکری که به قصد ورود در آن محل معيّن مثل نماز نباشد . بلکه به نیت برخورداری از ثواب، آن را می گویند.

استفتاء از سایت مراجع عظام