■ اذان و اقامهی نماز چه آدابی دارد؟ اگر انسان بین جملات اذان سخن بگوید، آیا باید اذان را تکرار کند؟
پاسخ: یکی از مستحبات مورد تأکید درباره نمازهای یومیه، گفتن اذان و اقامه، قبل از شروع نماز است. فقها درباره فردی که میخواهد اذان و اقامه بگوید، آدابی را بیان نمودهاند، که رعایت آنها مستحب است و آنها عبارتاند از:
رو به قبله بایستد و بدن آرام باشد.
با وضو و طهارت باشد.[1]
بین اجزا و جملههای آن، سخن نگوید.
در اذان، دستها را بر گوش گذارده و صدا را بلند نماید و کلمات را بِکِشد.
بین جملههاى اذان کمى فاصله دهد، ولی اگر بین آنها بیشتر از معمول فاصله بیندازد -طوری که عرفاً نگویند جملات پىدرپى است- باید دوباره اذان را تکرار نماید.[2]
بین اذان و اقامه یک گام بردارد، یا کمى بنشیند، یا سجده کند، یا ذکری گفته و دعا نماید. البته نباید بین اذان و اقامه، زیاد فاصله شود، و الّا مستحب است اذان و اقامه را تکرار نمود.
میزان صدا در اقامه، از اذان آهستهتر باشد.
اقامه را از اذان سریعتر بگوید، ولی جملههاى آنرا به هم نچسباند.
بنابراین، در فرض سؤال، هر چند مستحب است که انسان بین اجزا و جملات اذان و اقامه حرف نزند، ولی اگر سخن کوتاهی گفت، موجب باطل شدن اذان یا اقامه نبوده و نیاز به تکرار آن نیست. ضمن اینکه، گاهی سخن گفتن نه تنها اشکالی ندارد، بلکه -مثل جواب سلام- واجب است.
[1]. آیات عظام؛ گلپایگانی، صافی و بهجت معتقدند رعایت این امر هنگام اقامه شرط است.
[2]. امام خمینی، توضیح المسائل (محشّی)، گردآورنده، بنیهاشمی خمینی، سید محمد حسین، ج 1، ص 520، م 920، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ هشتم، 1424ق.
■ نماز چه نقشی در تربیت اخلاقی افراد دارد؟
1.رام کردن نفس و از بین بردن تکبّر
حضرت علی (علیه السلام) مى فرمايد: «نماز به همه وجود انسان آرامش مى بخشد، چشمها را خاشع و خاضع مى گرداند، نفس سركش را رام، دلها را نرم و تكبر و بزرگ منشى را محو مى كند.» (1)
2.زنده كردن حس شكر گزاري
پرستش خدا حس ...
■ اگر كسى امر به نماز كند ولى خودش نماز نخواند، آيا به اندازه همان گفتن ثواب مىبرد؟
البته بايد بكوشد عمل كند تا حرفش موثر باشد. اگر هم خداى ناكرده خودش اهل عمل نيست، مثل شمعى است كه مىسوزد و ديگران را نور مىدهد؛ به هر حال ثواب مىبرد. حتى اگر عمل نكند، وظيفه گفتن از او ساقط نمىشود.
...