■ نمازهای مستحبی شبانهروزی - از جمله نماز شب - چه ثوابهایی دارند؟
پاسخ: در آموزههای دینی ما برای نوافل(نمازهای مستحبی) آثار و پاداشهایی گزارش شده است که به برخی از آنها اشاره میشود.
جبران کاستیهای نماز واجب
غیر از افراد ویژهای که در نماز تمام توجهشان به حضرت حق است، دیگران کم و بیش در نمازشان توجهی به غیر خدا دارند؛ از اینرو خداوند نمازهای نافله را قرار داد تا آن کوتاهی که به واسطه غفلت عارض شده، جبران شود.
امام محمد باقر(ع) فرمود: از نماز انسان، گاهى نیم آن، یک سوم آن، یک چهارم و چه بسا یک پنجم آن به درگاه حق بالا مىرود، آن مقدارى از نماز به درگاه خدا بالا مىرود که روى دل متوجه آن بوده باشد. ما براى این به خواندن نافله(نماز مستحب) مأمور شدهایم تا نقص فریضه(نماز واجب) را جبران نماییم.[1]
راهی برای نزدیکشدن به خداوند
الف. موسى بن بکر از امام موسى بن جعفر(ع) روایت کرده است: نمازهاى نافله وسیله تقرّب انسان مؤمن به درگاه خداوندى است.[2]
ب. حماد بن بشیر میگوید: از حضرت صادق(ع) شنیدم که فرمود: رسول خدا(ص) فرمود خداى عز و جل فرمود: ... همانا بندهام با کمک مستحبات(مانند نماز نافله) به من نزدیک شود تا آنجا که من او را دوست بدارم، و هنگامى که او را دوست بدارم گوش او شوم همان گوشى که با آن میشنود و چشم او گردم همان چشمى که با آن ببیند، و زبانش شوم همان زبانى که با آن سخن گوید، و دست او گردم، همان دستى که با آن بگیرد، اگر مرا بخواند اجابتش کنم، و اگر از من خواهشى کند به او بدهم...[3]
مباهات خداوند به نافله بندگانش
امام صادق(ع) میفرماید: موقعى که انسان برخیزد و نماز نافلهاش را قضا کند، خداوند، فرشتگان خود را به تحسین او بر مىانگیزد و مىگوید: اى فرشتگان من بنگرید. این بنده من، نمازى را قضا میکند که بر او فرض و لازم نکردهام.[4]
روشنایی قیامت از آثار نافله شب
نماز در دل شب موجب روشنایی قیامت میشود.[5]
بهشت پاداش نافله میان مغرب و عشاء
وهب بن وهب از امام صادق(ع)، و آنحضرت از پدران بزرگوارش روایت کرده است که رسول خدا(ص) فرمود: نماز نافله در ساعت غفلت به جاى آورید حتّى اگر به دو رکعت نماز مختصر باشد که موجب رسیدن به سعادت و کرامت و بهشت پر نعمت خداوندى است. سؤال کردند: اى رسول خدا! منظور از ساعت غفلت چیست؟! فرمود: فاصله زمانى(وقت) ما بین نماز مغرب و نماز عشاء است.[6]
[1]. کلینی، کافی، ج 3، ص 363، تهران، اسلامیه، چاپ دوم، 1362ش.
[2]. صدوق، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ص 29، قم، دار الرضى، چاپ اول، 1406ق.
[3]. کافی، ج2، ص 352.
[4]. همان، ج3، ص 488.
[5]. قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، محقق، مصحح، موسوى جزائرى، طیّب، ج 2، ص 25، قم، دار الکتاب، چاپ سوم، 1404ق.
[6]. صدوق، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ص 44.
■ برای طولانیتر شدن سجده، چه ذکرهایی باید گفت؟ آیا این سجده طولانی قرب بیشتری ایجاد میکند؟
بیگمان سجدهی با توجه و با حضور قلب، انسان را به خدا نزدیکتر خواهد کرد، و هر چه این زمان طولانیتر باشد، قرب و نزدیکی بیشتری حاصل خواهد شد. قرآن کریم در این باره میفرماید: «... وَ اسْجُدْ وَ اقْتَرِبْ»؛[1] و سجده کن و به خدا نزدیک شو.
در روایات و ...
■ چگونه در نماز حضور قلب داشته باشیم و به چیز دیگری فکر نکنیم؟
براى حضور قلب در نماز از راههاى زیر استفاده کنید:
1- دقت در انجام مقدمات نماز، مانند وضوى با معنویت، انجام مستحباتى چون اذان، اقامه و...
در کتابهاى حدیث آمده است: شخصى از پیامبر(صلی الله علیه واله وسلم) درخواست کرد که راهى به او بنمایا ...
■ چرا تا قبل از شش سالگی، خواندن نماز میت بر کودکی که از دنیا رفته واجب نیست؟
مراجع تقلید در این زمینه فرمودهاند:
"نماز خواندن بر میّت مسلمان، اگر چه بچه باشد واجب است، ولى باید پدر و مادر آن بچه یا یکى از آنان مسلمان باشند و شش سال بچه تمام شده باشد." [1]
مسلماً آنچه در رسالههای عملیه بیان میشود بر مبنای ادله شرعی است. و ...