■ یک فضانورد چگونه باید در فضا قبله را تعیین کند؟ وضو بگیرد و نماز بخواند؟ و نماز او کامل است یا شکسته؟
پاسخ: نمازهای واجب، در هیچ حالت و شرایطی از انسان ساقط نمیشود و بر هر مسلمانی که به سن تکلیف رسیده، واجب است در هر حالتی که ممکن است نماز خو د را به جا آورد.[1]
انسانی که در فضا و یا در سفینهی فضایی است، اگر میتواند با وسایل و امکاناتی در مکانی استقرار پیدا کند، باید نماز خود را در حالت استقرار بخواند و اگر نمیتواند، به هر شکل که امکان دارد، و لو با اشاره، باید نماز خود را بخواند.
کسانی که در فضا هستند، اگر در جهت کرهی زمین بایستند رو به قبله ایستادهاند، ولی اگر نتوانستند جهت کرهی زمین را تشخیص دهند، باید به چهار جهت نماز بخوانند(در صورت امکان) و در غیر این صورت، به هر چند جهت که بخوانند کافی است.[2]
اما دربارهی وضو، اگر میتواند و امکان دارد باید وضو بگیرد و اگر امکان ندارد باید تیمم کند و اگر تیمم هم امکان ندارد، باید بنابر احتیاط، بدون وضو و تیمم نمازش را بخواند و بعداً قضای نمازهایی را که بدون وضو و تیمم خوانده است به جا آورد.[3]
اما از نظر قصر و اتمام(شکسته و یا تمام بودن نماز)، اگر فضانوردی میداند که ده روز یا بیشتر در یک محل از فضا اقامت خواهد داشت نمازش در آنجا تمام است، در غیر این صورت باید نمازش را شکسته بخواند، اما اگر «فضا نوردی» شغل او باشد در صورتی که بعد از سفر اول، ده روز یا بیشتر در وطن خود یا غیر وطن خود نمانده باشد در سفر دوم نمازش تمام است، اما اگر ده روز در وطن خود یا غیر وطن خود بماند و مجدداً به فضا برود، نمازش شکسته خواهد بود.[4]
[1]. «آثار و برکات نماز اول وقت و سبک نشمردن نماز »، 33705؛ «کافر بودن تارک نماز»، 3075؛ «جایگزین نداشتن نماز»، 1854.
[2]. با استفاده از استفتائات امام خمینی(ره)، سؤالهای 28 و 29؛ توضیح المسائل مراجع، ج 1، ص 434، مسئلهی 784.
[3]. امام خمینی، توضیح المسائل، ج 1، ص 381، مسئلهی 686؛ همان، سؤال 339.
[4]. توضیح المسائل مراجع، ج 1، مسئلهی 1312.
■ نماز واجبی را که به صورت فرادی خوانده ام آیا می توانم به جماعت تکرار کنم، آیا باید قصد واجب کنم یا مستحب؟
فقهای معاصر در این زمینه فرموده اند: "وقتى که جماعت برپا مىشود، مستحب است کسى که نمازش را فرادى خوانده دوباره با جماعت بخواند. و اگر بعد بفهمد که نماز اولش باطل بوده، نماز دوم او کافى است."[1] بنا بر این کسی که نمازش را فرادى خوانده می تواند دو باره ...
■ حکم پوشیدن لباس مشکی برای نماز در ایام عزاداری امام حسین علیه السلام از نظر رهبری چیست؟
تقریبا اغلب مردم جامعه در ماه محرم لباس سیاه به تن میکنند و این در حالی است که حکم کلی درباره لباس مشکی میگوید کراهت دارد و در نماز نیز مکروه است؛ اما نظر رهبری دراینباره چیز دیگری است: «یک حکم کلی نسبت به عزادار داریم که صاحبعزا خوب است بهگونه ...