■ در مواقعی از نماز که آرام بودن لازم است، آیا حرکت سر یا دست ها نماز را باطل می کند؟
پاسخ: برای پاسخ به سؤالات شرعی، دانستن مرجع محترم تقلید شما ضروری است، ولی از جایی که این مسأله تا حد زیادی اتفاقی است، نظر شما را به فتاوای مورد نظر جلب می کنیم:
برای اقامه نماز هم باید محل و مکان نمازگزار آرام باشد[1] (مگر از روی اضطرار)، وهم خود نماز گزار باید بدنش،آرام و ساکن باشد[2]. برخی از حرکتهای جزئی سر و دست که عرفاً این آرامش را بر هم نمی زند، اشکالی ندارد. البته باید توجه داشت که اگرحرکت عمدی یا سهوی سر، موجب روی برگرداندن ( چرخش به سمت راست یا چپ) از سمت قبله شود نماز را باطل می کند[3]. با این مقدمه به فتاوای مراجع محترم تقلید توجه نمایید:
مسأله 968: اگر موقع خواندن حمد و سوره، یا خواندن تسبیحات، بى اختیار به قدرى حرکت کند که از حال آرام بودن خارج شود، احتیاط واجب آن است که بعد از آرام گرفتن بدن، آن چه را در حال حرکت خوانده، دوباره بخواند.[4]
مسأله 967: حرکت دادن دست و انگشتان در موقع خواندن حمد، اشکال ندارد، اگر چه احتیاط مستحب آن است که آنها را هم حرکت ندهد.[5]
[1] امام خمینی، توضیح المسائل( المحشی)، ج1، ص490، مسأله 880.
[2] همان، مسأله 965.
[3] همان، ج1، ص 617، مسأله 1131.
[4] همان، ج1، ص540.
[5] همان، ج1، ص539.
■ بهترين شکل سلامي که بعد از خواندن نمازهاي يوميه به خدمت معصومين(عليهم السلام) گفته مي شود که به سه طرف گفته مي شود (به طرف كربلا، مرقد امام رضا(ع)، دگر بار به طرف قبله با سلام بر اهل قبرستان بقيع) به چه صورت است؟ آيا اين سلام در منبعي خاص بيان شده است؟
سلام هايي كه پس از پايان نماز مي خوانند نخست رو به طرف قبله به حضرت سيدالشهدا سلام داده مي شود ((السلام عليك يا ابا عبدالله، السلام عليك يابن رسول الله، السلام عليكم و رحمه الله بركاته )) و بعد رو به طرف خراسان به حضرت رضا سلام داده مي شود ((السلام ع ...
■ به چه نمازي، نماز خاشعانه و با حضور قلب گفته مي شود؟ اگر کسی نماز را بدون حضور قلب بخواند اشکال دارد؟
از مهمترين توصيه هاي معصومين عليهم السلام براي نماز اين است كه نماز با حضور قلب و خشوع كامل اقامه گردد.
رسول خدا - صلي الله عليه وآله – در اهميت خشوع در نماز فرموده اند:« تُكْتَبُ الصَّلَاةُ عَلَى أَرْبَعَةِ أَسْهُمٍ سَهْمٌ مِنْهَا إِسْبَاغُ الْوُضُ ...