■ نماز آیات را باید چه وقت و چگونه خواند؟
پاسخ: در اینباره از دو جهت به این بحث میپردازیم.
1. عواملی که موجب نماز آیات میشود؛
نماز آیات به جهت وقوع یکی از این حوادث واجب میشود: زلزله، گرفتن خورشید، گرفتن ماه (هر چند که قسمتى از خورشید و ماه باشد)، رعد و برق، بادهاى سیاه و سرخ و مانند اینها، در صورتى که بیشتر مردم بترسند. پس اگر در رعد و برق و وزش بادهای شدید، ترس و وحشت فقط برای شخص اتفاق بیافتد، نماز آیات بر وی واجب نیست.[1]
2. اگر از چیزهایى که نماز آیات براى آنها واجب است بیشتر از یکى اتفاق بیفتد، انسان باید براى هر یک از آنها یک نماز آیات بخواند؛ مثل این که چند بار زلزله شود یا گرفتن خورشید با زلزله همراه گردد. امّا اگر در بین نماز آیات این امور واقع شود، همان یک نماز آیات کافى است.[2]
3. کیفیت نماز آیات؛
این نماز دو رکعت است و در هر رکعت پنج رکوع دارد که جمعا ده رکوع مىشود که آن را میتوان به یکی از این دو صورت بجا آورد:
الف: بعد از نیت، تکبیرة الاحرام گفته و سپس حمد و سوره را میخواند و به رکوع میرود سپس سر از رکوع برداشته بار دیگر حمد و سوره را میخواند و به رکوع میرود و آن گاه سر از رکوع برداشته به خواندن حمد و سوره میپردازد و همچنین تا پنج رکوع آن گاه بعد از رکوع پنجم به سجده میرود و بعد از سجده دوم برخاسته و رکعت دوم را نیز مانند رکعت اول را انجام میدهد و پس از سر برداشتن از سجده دوم تشهد میخواند و سلام میدهد و در این نماز فرقى بین این نیست که در ده بار حمد و سوره خواندن یک سوره را تکرار کند و یا ده سوره متفاوت بخواند.
ب: بعد از نیت، تکبیرة الاحرام گفته و سپس سوره حمد را خوانده و یک سوره کامل را پنج قسمت می کند، آن گاه بعد از حمد یک قسمت از آن سوره را میخواند و به رکوع میرود و سر از رکوع برداشته بدون این که حمد را تکرار کند قسمت دوم از همان سوره را میخواند و به رکوع میرود و مجدداً برخاسته قسمت سوم آن سوره را میخواند و به رکوع می رود و همچنین تا رکوع پنجم به طورى که قبل از رکوع پنجم همۀ سوره تمام شود و رکوع پنجم را به جاى آورده و سر از رکوع برداشته و به سجده میرود و پس از سجده دوم برخاسته رکعت دوم را نیز به همین ترتیب به جا می آورد.[3]
[1]. خمینی، توضیح المسائل (محشّی)، گردآورنده: بنیهاشمی خمینی، سید محمدحسین، ج 1، ص 812، م 1491، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ هشتم، 1424ق.
[2]. همان، ص 813، م 1492.
[3]. ر.ک: همان، ص 819، م 1507.
■ آیا ادای برخی از اذکار و ادعیه در نماز ، با حالت گریه و ... دلیل خاصی دارد؟
در مورد نماز آنچه تاکید شده است خشوع و خضوع در پیشگاه معبود است که ممکن است همراه با تضرع یا گریه باشد. این حالت ها مربوط به قلب بوده و بطور طبیعی و از سر اخلاص واقع می شوند و گاه ممکن است در ظاهر هم آثار خود را آشکار کنند و این مربوط به خصوصیت شخصی ...
■ چرا میتوان نماز را در کربلا، مکه، مدینه و کوفه به صورت تمام خواند؟
احکام الهی بر اساس مصالح و مفاسد است؛ یعنی هیچ چیزی بدون جهت، حلال و یا واجب نشده است، اینطور نیست که احکام بدون حکمت و ملاک و معیار و آثار برای بشریت آورده شده باشد. در آیات و روایات به صورت کلی و جزئی به برخی از حکمتها (چراییها) اشاره شده است. ...
■ چرا باید برخی نمازها را بلند خواند؟
یکی از واجبات نماز، بلند خواندن حمد و سورۀ برخی از نمازها (صبح و مغرب و عشا) است. مراجع معظم تقلید دربارۀ جهر و اخفات (بلند و آهسته خواندن) نمازها گفتهاند: «بر مرد واجب است حمد و سوره نماز صبح و مغرب و عشا را بلند بخواند و بر مرد و زن واجب است حمد و ...