منشور رهیافت های بیست و نهمین اجلاس سراسری نماز منتشر شد.

باسمه تعالی

بیست و نهمین اجلاس سراسری نماز با موضوع نماز ، مدرسه ، دانشگاه ، خانواده و معلمان آینده در روز ۱۴۰۱/۱۱/۶ با استعانت از خداوند حکیم برگزار گردید.

ارکان برگزار کننده این اجلاس ستاد اقامه نماز ، وزارت کشور ، وزارت آموزش و پرورش و دانشگاه فرهنگیان بوده اند. سرآغار این رویداد جریان ساز قرائت پیام رهبر فرزانه انقلاب اسلامی حضرت امام سید علی خامنه ای مدظله العالی بود که در آن به نکات ذیل تأکید شده است:

۱) برپائی این همایش فرخنده پس از تأخیر دوساله، مایه‌ی خرسندی و انشاءالله موجب برکت است.

۲) هر تلاش فکری و عملی برای نشان دادن ارزش نماز و بزرگداشت این فریضه‌ی مبارک، کاری در جهت نورانی کردن دل انسانها و گرم کردن محفل زندگی آنها است.

۳) یاد خدا که نماز مظهر کامل آن است، دل و جان را آزاد و جامعه را آباد می سازد.

۴) پیوندهای حیاتی در یک جامعه‌ی خوشبخت و خوش‌فرجام، همچون دوستی و گذشت و مهربانی و همدلی و همدردی و یاری‌رسانی و خیرخواهی و امثال آن به برکت رواج و اقامه‌ی نماز، استحکام می‌یابد.

۵) صفهای نماز جماعت، صفوف به هم پیوسته‌ی فعالیت‌های اجتماعی را پدید میآورد.

۶) کانون گرم و پرشور مساجد، کانون‌های همکاری در عرصه‌ی اجتماعی را رونق می‌بخشد.

۷) نماز، آنگاه که با احساس حضور خداوند، گزارده شود به همه‌ی عرصه‌های زندگی نورافشانی میکند و دنیا و آخرت فرد و جامعه را آباد میسازد.

۸) نمازگزار -هر که و هر جا- به اندازه‌ی ظرفیت خود از نماز بهره میبرد، ولی در این میان، جوانان و نوجوانان از همه جلوترند؛ بهره‌ی آنان از نمازی که با توجه و خشوع خوانده شود بسی بیشتر است. دل جوان و نوجوان آمادگی افزونتری دارد برای رسیدن به «فلاح» که اذان نماز، شتاب گرفتن به آن را سفارش میکند.

۹) پدران و مادران، معلمان و استادان، اندرزگویان و راهنمایان، این حقیقت را در رابطه میان نماز و جوان، به یاد داشته باشند و وظیفه‌ئی را که بر دوش آنهاست بشناسند.

۱۰) مدارس، دانشگاهها، بطور ویژه دانشگاه فرهنگیان، صداوسیما و دیگر دستگاههای فرهنگ‌ساز، در شمار مخاطبان اصلی «اقیموا الصلاه» جای می گیرند.

پس از پیام راهگشای و حکیمانه ولی امر مسلمین نوبت به سخنرانی آیت الله رئیسی ، رئیس جمهور محترم رسید که ایشان هم با إشراف بر مسائل فرهنگی کشور موارد ذیل را یاد آور شدند:

۱) بعد از پیروی انقلاب درباره فرهنگ سازی اقامه نماز کارهای بسیاری شده است اما با آنچه که باید بشود خیلی فاصله داریم . اینکه این اجلاس در سراسر کشور برگزار می شود ، توجه به نمازخانه ها ، توجه به نماز مدارس و دانشگاهها و… این ها همه کارهایی است که انجام شده که باید تقدیر کرد .

۲) مهمترین راه برای حفظ جامعه و صیانت بخشی به جامعه به ویژه برای جوان ها در مقابل آسیب های اجتماعی نماز و کارکردهای نماز است.

۳) از مهمترین بخشهایی که می تواند برای جذب حداکثری و جوان ها کارکرد تبلیغی و رسانه ای داشته باشد ، عملکرد اهل نماز و عملکرد مدیران است . هرچه مدیران صحت عمل داشته باشند و عملکرد درستی داشته باشند بهترین جاذبه را برای جوان ها ایجاد می کند . این را به خود و همه مدیران و سازمان ها توصیه می کنم و مدیران در هر سطحی بدانند بهترین تبلیغ برای نماز رفتار آنهاست .

۴) به همه همکاران و به همه دست اندرکاران عرض می کنم که باید به روح نماز توجه کرد ، حضور قلب در نماز که همه ما به آن توصیه و تأکید شده ایم . اما انجام همین مناسک نماز و انجام همین احکام نماز یعنی گسترش نماز در همه حوزه ها امر مهمی است .

۵ ) آقای قرائتی فرمودند شما توصیه کنید به مسئولین به استانداران به وزرا به دست اندرکاران به رؤسای سازمان ها به بخش های مختلف که به نماز بیاندیشند و وقتی را به نماز اختصاص بدهند. من حتما این تأکید و توصیه را به همه همکارانم می کنم که نماز جزء مواردی است بلکه از اهم اموری است که باید نسبت به آن حساس باشیم . هم بنده به عنوان یک مسئول و هم همه همکاران در سراسر کشور این تمکنی که پیدا کرده ایم شکی نیست که یکی از مصادیق یا یکی از مصادیق قطعی برای تمکن همین اقامه نماز است .

۶) اقامه نماز یکی از وظایف جدی ماست اقامه نماز آن هم در همه بخش ها آن هم به عنوان مسأله ای مهم.

۷) برای برون رفت از مشکلات فعلی هیچ شکی نیست که یکی از راه کارهای بسیار مهم توجه به نماز و توسعه فرهنگ نورانی نماز در همه ی سطوح در جامعه اسلامی است.

۸) آنچه در دفاع مقدس به مقاومت و ایستادگی و پایداری در مقابله با دشمن و در روحیه دادن به رزمندگان بسیار نقش داشت ، نماز بود.

۹) امروز توجه به نماز رمز استقلال ماست .رمز آزادی ماست و رمز برپایی نظام مقدس جمهوری اسلامی است و هجمه

هایی هم که امروز به دین می شود و به نماز و اهل نماز می شود این را نشان می دهد که امروز نماز ، مسأله محوری است

۱۰) استاد قرائتی تلاش های بسیاری کردند ولی این کارها باید توسط دیگران ادامه پیدا کند به نحوی که ما از وجود ایشان به عنوان چراغ راه و هدایت بهره ببریم. دیگران؛ طلاب و افاضل، دانشجویان و اساتید جوانان و فعالان ، نگاه هاو نظرات ایشان و بویژه تحقق پیام های بلند مقام معظم رهبری (حفظه الله ) را در این ۲۹ اجلاس نماز ، اجرائی و عملیاتی کنند.

۱۱) در باب نماز ، یک منظومه فکری فرهنگی و جامعی در خلال پیام های مقام معظم رهبری ارائه شده که کاملا چراغ راه برای دست اندرکاران ، برای هم مجریان و مسئولانی مثل ماست و هم برای اهل فرهنگ و مسؤلین فرهنگی و کسانی که به مسائل اجتماعی نگاه جامعه شناسانه دارند بسیار راهگشاست .

۱۲) فرازهای پیام های ۲۸ گانه ایشان به عنوان بایدها و نباید هایی که برای مسجد، امام جماعت، برای نمازخوان های مسجد، برای جوانان و فرهنگیان، دانشگاهیان، طلاب و افاضل، اهل قلم و بیان و همه سطوح اجتماعی وجود دارد و همچنین برای مسئولان ، دقیقاً مشخص و اعلام شود .

۱۳) ستاد اقامه نماز به عنوان جایگاه حساس به مسأله نماز ، پیگیری تحقق این پیام ها و منویات بلند رهبر انقلاب را در طول سال دنبال و پیگیری کند .

۱۴) به پژوهشگاه ها پیشنهاد می کنم به موضوع نماز بپردازند چون نسبت به نماز هرچه کار شود بازهم زمینه برای کار بیشتر وجود دارد . نباید متوقف به کارهایی که نا کنون شده باشیم و فقط به کارهای موجود بسنده کنیم.

۱۵) در دولت ، ما خودمان و همکارانمان را مؤظف می دانیم که حتماً ساعاتی را برای پیگیری تحقق منویات مقام معظم رهبری حفظه الله) اختصاص دهیم که قطعاً آن چیزی است که خداوند متعال و نبی مکرم اسلام و شهدا خواسته اند و اقتضای جامعه اسلامی نیز است .

۱۶) مواردی هم به صورت حساس و محوری در پیام معظم له بود و در تأکیدات آقای قرائتی نیز وجود داشت مثل دانشگاه فرهنگیان که آینده سازان کشور اینجا رشد می کنند و پرورش پیدا می کنند. معلمان، اساتید و فرهیختگان و تریبون داران کسانی که نقش آفرین هستند به صورت خاص مخاطب این پیامند و می توانند به آن بپردازند و راهکارهای خود را ارائه نمایند . می شود نظرات و راهکارها را تنظیم ، اجرایی و پیگیری نمود .

۱۷) ما نیز مجریان هستیم . بنده هم سرباز این میدان و مجری هستم . همکارانمان هم در سراسر کشور خودشان رو باید مجری بدانند و افتخار کنند به اینکه نسبت به اقامه صلاه ، مجری فرمایشات ذات مقدس حضرت حق، نبی مکرم اسلام، ائمه دین، علمای بزرگ و صلحا باشند. این بزرگترین افتخار برای همه ماست و این تمکن ما درواقع شکرگذاریش با اقامه نماز حاصل خواهد شد.

آنگاه جناب حجت الاسلام و السلمین قرائتی در دو مرحله بر امور مهم معارف نماز من جمله این اصول تأکید کرد:

۱) اجلاس رعد و برقی است که پس از آن باران می‌بارد. ما حزب و سازمان نیستیم و بودجه نداریم و سالی یک بار این اجلاس را برگزار می‌کنیم که در نتیجه این اجلاس‌ها کارهای خوبی انجام شده، مساجد و نمازخانه ساخته شده، نماز ظهر عاشورا برپاشده و کتاب ها نوشته شده است.

۲) اگر چه کارهای زیادی انجام شده اما بهتر می‌توانیم کار کنیم و نماز هنوز مسأله دارد.

۳) به وزیر محترم کشورعرض کردم در ماه ، نیم ساعت برای نماز وقت بگذارند. ساعت‌ها در تهران راه می‌رویم اما مسجدی نمی‌بینیم، مسجد هم که هست امام جماعت ندارد یا در مساجد ، سالمندان هستند و به جوانان فرصت فعالیت نمی‌دهند.

۴) در مدرسه اگر آب سرد باشد دانش آموز برای وضو گرفتن دچار مشکل می‌شود، باید تسهیلات نماز را ایجاد کرد.

۵) یکی از مشکلات، پیش‌نمازهای کهنسال هستند. مقام معظم رهبری فرمودند ائمه جماعاتی که در اثر کهنسالی توان ارتباط با جوانان را ندارند از طلاب جوان کمک بگیرند.

۶) اگر یک طلبه با مدیر مدرسه ارتباط خوبی داشته باشد کار پیش می‌رود. ما لجباز کم داریم اما بی تفاوت نسبت به نماز بیشتر است و این افراد بیشتر شبهه و سوال دارند که باید به این سوال‌ها پاسخ داد.

۷) در این اتفاق‌های اخیر دشمنان نظام و انقلاب ، پیام و فراخوان می‌دادند . ما اگر این طرف مشکل نداشته باشیم پیام‌ها و فراخوان ها ی آن طرف اثر ندارد. باید بچه‌ها را بیمه کنیم و اگر شبهاتی مطرح می‌شود زود جواب دهیم و بسیج عمومی ایجاد کنیم.

۸) باید مسأله مهارت آموزی جدی گرفته شود و علم غیر مفید را کم کنیم. امروز محتواها باید عوض شود‌. آنچه به بچه‌ها یاد می‌دهیم باید چهار شرط داشته باشد؛ یا واجب باشد، یا مستحب باشد، یا مشکل جامعه را حل کند یا مشکل فرد را. متاسفانه بسیاری از پژوهش‌های ما هم لغو است.

۹) در خصوص تلاوت و حفظ قرآن کارهای خوبی انجام شده اما ما جلسه تفسیر کم داریم. تفسیر قرآن واجب است. این وجوب را از قرآن استخراج کرده‌ایم. قرآن می‌فرماید چرا در قرآن تدبر نمی‌کنید! یعنی افراد را برای عدم تدبر توبیخ می‌کند؛ امر غیر واجب که توبیخ ندارد پس تفسیر قرآن واجب است.

۱۰) گاهی گفت‌وگوی رودر رو بیشتر نتیجه می‌دهد و البته باید حرف‌های تلخ حق را هم قبول کنیم. من قبلا در سال ۱۰۰ سفر می‌رفتم اما اکنون دانشگاه‌های فرهنگیان را به طور ویژه می‌روم چون این دانشجویان هستند که نسل جدید را تربیت خواهند کرد.

۱۱) دانشگاه فرهنگیان و نسل نو را دریابید. باید آنها یاد بگیرند چطور مسأله و قصه بگویند. قصه گفتن هنر است و در قرآن ۳۰۰ قصه هست که باید بیان کرد. در حوزه و دانشگاه هم باید دید ثمره درس ها کجاست؟ حتی از مسائل هم آنهایی را باید بیان کرد که نیاز مردم است.

در ادامه این اجلاس وزیر محترم کشور جناب آقای دکتر وحیدی به این نکات اشاره کرد:

۱) مهمترین عامل برای ساختن جامعه برتر اسلامی ، ترویج و همگانی شدن نماز است.

۲) مسئله نماز باید در تمامی‌ نهادها و ادارات پیگیری شود. همه مدیران و مسئولان مکلف به امر نماز و‌ پیگیری آن هستند و چنانچه این کار را نکنند، باید در پیشگاه الهی پاسخگو باشند.

۳) پرداختن به نماز تکلیف دینی همه ماست و باید پیگیر آن باشیم. جلسات فراوانی درباره نماز برگزار می‌شود که باید بیشتر به سمت عملکرد حرکت کنیم.

۴) امروز مشکلاتی در حوزه نماز از جمله مساجد بدون امام جماعت، مساجد بسته و … وجود دارد که باید در این زمینه فکری شود.

۵) اولین مسئله این است که مساجدی که امام جماعت ندارند باید در مسیر درست قرار گیرند و به تمامی استانداران و فرمانداران و سایر مدیران تاکید شده است که در این مسیر گام برداشته و مشکلات را حل کنند.

۶) ما باید زمینه‌های حضور امام جماعت را در مساجد فراهم کنیم تا نماز به خوبی در سراسر کشور و در تمامی موارد برگزار شود.

۷) اگر فردی، از مدیران ما گلایه دارد که نسبت به نماز کم‌فروغ هستند حتماً به ما گزارش کند.

جناب آقای دکتر نوری وزیر محترم آموزش و پرورش نیز راهکاری ذیل را یاد آوری کرد:

۱) تحقیقات نشان داده مردم ایران اعتقاد حداکثری به وجوب نماز دارند اما آگاهی کمینه و حداقلی به فلسفه نماز دارند. در هر دوره سنی این فلسفه به روش و سبکی باید به بچه‌ها آموزش داده شود ولی ما در روش‌های ارائه این فلسفه فقیر هستیم و نیاز است این نیاز فطری و عالی با روش‌های نوین و ابزارها و تکنیک‌های جدید پاسخ داده شود.

۲) دانشگاه فرهنگیان در این امر دارای اهمیت است . چون معلم اولین کسی است که در نظام رسمی آموزش و پرورش با کودک سر و کار دارد پس باید به دانشگاه فرهنگیان توجه ویژه‌ای کرد.

۳) متأسفانه مواجهه ما با دانش‌آموزان کامل نیست و آموزش‌ها نیز کوتاه و سطحی ارائه می‌شود

۴) در رابطه با اسرار نماز کتاب کم داریم در حالی که در مورد احکام نماز ، کتاب زیاد است ، لذا باید بر روی این موضوع کار کرد.

۵) برای معلمان نیز دوره‌های آموزشی باید مبتنی بر مهارت‌افزایی باشد تا بتوانند به شبهات دانش‌آموزان پاسخ دهند. خلاءهای مربوط به نماز می‌تواند با معلم آماده و دارای شایستگی حرفه‌ای پر شود تا دانش‌آموزان را به نماز جذب کنند.

۶) شرایط جدید همه ما را متوجه این مسأله کرد که در آموزش و پرورش باید کاری شود. چون فناوری‌های نوین سریع حرکت می‌کنند و از سوی دیگر سن بلوغ کاهش یافته است، بچه‌ها دچار خلاء و شکاف می‌شوند و این چالش باید با ابزار نوین پاسخ داده شود.

۷) باید نسل نگاری کنیم که اگر نکنیم بچه‌ها بی دفاع‌ترین هستند و زوال کودکی رخ می‌دهد که یکی از بخش‌های زوال کودکی در حوزه دین و نماز خواهد بود.

۸) بستر اجرای احکام نماز ، آموزش و پرورش است و بستر حکمرانی نیز آموزش و پرورش است.

در ادامه جناب حجت الإسلام و المسلمین حاج علی اکبری رئیس محترم شورای سیاستگذاری ائمه جمعه کشور موارد ذیل را بیان کرد:

۱) باید نگاهمان را مجدداً نسبت به نماز عوض کنیم. برخی عرصه‌ها به نظر می‌رسد برای ما عادی شده و این عادی شدن هم در کمیت نماز ، در حوزه جماعت و هم در بخش کیفیت، به تدریج اثر می‌گذارد.

۲) در این نگاه مجدد باید توجه کنیم که جایگاه نماز در همه حوزه‌های کشور باید در افق فرا راهبردی دیده شود تا به همه مجموعه‌‌ها مشرف باشد، نه اینکه به صورت یک امر عادی و زینتی در بخش‌های گوناگون دیده شود.

۳) سال آینده سی‌امین اجلاس نماز است باید تدابیری برای برپایی یک اجلاس متفاوت اندیشیده شود هم در نحوه برگزاری و هم در مقدمات آن.

۴) از همین حالا چند جمع اندیشه‌ورز و کارگروه در موضوعات مشخص و اساسی مثل خانواده، مدرسه، مسجد، رسانه و … تشکیل شود تا اجلاس سال آینده جمع‌بندی کار این کارگروه‌ها باشد.

۵) می‌توان امتداد استانی این کار را به صورت متفاوتی طراحی کرد‌ و برای هر کارگروه، بخش نظارت و ارزشیابی نیز اضافه کرد تا نگاه ، انتقادی باشد و پیشنهادهای روشن همراه با اقدامات ارائه شود.

۶) مسئله مسجد، مسئله بزرگی است و حقوق بر زمین مانده در مورد مسجد زیاد داریم که در کارگروه‌های اجلاس آینده می‌تواند دیده و تصمیمات بهتری گرفته شود.

۷) در زمینه کالبد مسجد نیز در شهرهای جدیدی که ساخته شده یا در حال ساخت است وضعیت اصلاً قابل قبول نیست و این شهرها هیچ نسبتی با شهر ساخته شده در کشور اسلامی ندارند و باید در این زمینه تجدید نظر شود.

۸) وضعیت مساجد بین راهی فاجعه بار است که وزارت‌خانه‌های مربوطه باید پاسخ دهند.

۹) وظیفه ما در خصوص نماز ، اصلی و ذاتی است. اقدامی که اکنون در دستور کار نهاد ما قرار دارد کیفی‌سازی و شکوفایی نماز جمعه است و قدم‌هایی برداشته شده و البته باید قدم‌های بزرگ‌تری برداشته شود؛ اما سر من در این مورد پایین است و باید خود من مورد سوال قرار بگیرم.

۱۰) از همه درخواست می کنم اهتمام به نماز جمعه را کار خودشان بدانند چون این کار همه است و محدود به یک نهاد نیست .

۱۱) از ائمه جمعه خواهش کردیم نسبت به احیا و آبادانی مساجد مناطق خود اهتمام داشته باشند و امیدواریم تا سال آینده بتوانیم ارائه روشنی از وضعیت مساجد در اجلاس مطرح کنیم.

۱۲) سهم نماز و اقامه کیفی نماز و گسترش کمی آن باید از شورای فرهنگ عمومی کشور به دست بیاید. یعنی باید نماز در صدر دستور جلسات شوراهای فرهنگ عمومی قرار بگیرد و تدبیر تازه‌ای در این زمینه اندیشیده شود که این بر عهده ماست و در این زمینه هم قدمی را برخواهیم داشت و گزارش آن را سال آینده تقدیم خواهیم کرد.

۱۳) در ارتباط با آموزش و پرورش، شبکه امامت مصمم به نقش‌آفرینی‌های جدی‌تر در بحث ستاد همکاری‌های حوزه و آموزش و پرورش، شوراهای آموزش و پرورش، اقامه نماز در آموزش و پرورش و ارتباط با دانشگاه فرهنگیان است.

در آخرین سخنرانی نوبت صبح اجلاس جناب آقای دکتر صحرایی رئیس محترم دانشگاه فرهنگیان به مطالب اشاره کرد:

۱) دانشگاه فرهنگیان ، دانشگاه اقامه‌کنندگان نماز خواهد‌ بود .

۲) دانشگاه فرهنگیان بالغ بر ۹۵ هزار دانشجو و ۲۵ هزار معلم استخدام شده‌ای دارد که یک سال در دانشگاه فرهنگیان برای یادگیری فنون مهارتی حضور دارند. این ۱۲۰ هزار نفر صدو بیست هزار فرمانده و افسر جنگ نرم هستند اما اگر خودشان ساخته نشوند نمی‌توانند کسان دیگری را بسازند و در این مورد دانشگاه فرهنگیان به حمایت جدی نیاز دارد.

۳) اگر دانشگاههای دیگر از کمبود نمازگزار گلایه می‌کنند گلایه ما از کمبود جا برای اقامه نماز است.

۴) نظام گزینش این دانشگاه به طور جدی باید متحول شود و ما این کار را شر.ع کرده ایم و امتیازات ویژه ای را برای ورود چهره های قرآنی و انقلابی به دانشگاه فرهنگیان قرار داده ایم .

۵) از ائمه جمعه تقاضا می کنیم هفته‌ای یک روز را به دانشگاه فرهنگیان و حضور در بین دانشجومعلمان اختصاص دهند.

در نوبت عصر میزگرد تخصصی با شرکت حجج اسلام دکتر محی الدین بهرام محمدیان ، سید جواد بهشتی مشاوران ستاد اقامه نماز و آقایان دکتر سید احمدزرهانی قائم مقام محترم ستاد ، دکتر اصغر باقرزاده معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش و دکتر علی مراد صحرایی رئیس دانشگاه فرهنگیان برگزار گردید که با استقبال گرم و مشارکت فعال حضار رونق خاصی گرفت و به موارد ذیل توجه شد:

۱) در چالش ها و مشکلات فرهنگی مجاز نیستیم خودمان را به تغافل بزنیم .

۲) در بحث ضعف و ناتوانی مبلغان و فرهنگیان در انتقال مفاهیم نماز نباید بی تفاوت باشیم.

۳) در آسیب شناسی باید نیکی ها و آفات را توأمان سنجش و وزن کنیم ، سپس برای رفع مشکلات چاره اندیشی کنیم.

۴) یکی از چالش های مهم با نسل نو ، نحوه گفتمان با آنان است. شیوه های مواجهه با نسل نو و بازکردن باب گفتگو می بایست مورد توجه و آموزش قرار گیرد.

۵) دانشجو معلمان باید قبل از ورود به ساحت آموزش با چند کار مواجهه داشته باشند : آموزش معارف و علوم نماز ، مشارکت در تولید علم و تمرین معلمی.

۶) برای حل پاره ای از مشکلات مدارس ، مسئولین استانی و شهرستانی حداقل بصورت ماهیانه از مدارس بازدید داشته باشند

۷) دانش آموزان سرشار از سؤال هستند ، مراکز تخصصی نسبت احصاء سوالات نسل نو و پاسخ مناسب به آنها اهتمام داشته باشند

۸) رساندن پیام چهار رکن دارد:

محتوا ( منابع خوبی داریم)

پیام رسان (در حامل پیام مشکل داریم)

ابزار ( اغلب از ابزار مناسب استفاده نمی کنیم)

شیوه ها ( در بحث شیوه ها فقیر هستیم و مشکل داریم)

۹) با توجه به ویژگی های مخاطب موضوع تقطیع گروه سنی و اقشار در تولید محتوا مورد توجه و عنایت قرار گیرد

۱۰) از حدود ۴۰۰ کتاب فقط ۳ یا ۴ کتاب شیوه دعوت داریم ، آن هم کلی و تقطیع نشده است

۱۱) برای گروه های سنی و پایه های مختلف ، شیوه های مناسب دعوت به نماز تهیه گردد

۱۲) با توجه به تنوع مخاطبان به شدت نیازمند جمع آوری تجارب و شیوه های دعوت هستیم ، ضرورت دارد سازوکاری ایجاد شود تا معلمان و مبلغان بتوانند هر تجربه ای داشتند منتقل کنند.

۱۳) برای تصمیم گیری و چاره اندیشی ضرورت دارد محیط پیرامونی و مخاطبان خود را بشناسیم.

۱۴) مخاطب ، پیام ، روش های انتقال مفاهیم را بشناسیم سپس موانع را احصاء و بعد از عمل بازخورد بگیریم.

۱۵) بسنده کردن به گزارشات اقدامات انجام شده در مدرسه صحیح نیست در حال حاضر فقط یک درصد دانش آموزان با علاقه در نماز شرکت می کنند.

۱۶) اهتمام خود را روی نوجوانان بگذاریم . با در نظر گرفتن پدیده های جدید ، نوآوری و ابتکار ، سرعت و شتاب نسبت به دشمن

۱۷) از سه ویژگی عمده نوجوانان ( استقلال فردی ، استدلال خواهی و رابطه محکم با همسالان) می توان در اقامه نماز در مدارس بهره برداری نمود مانند سپردن مدیریت برنامه نماز ، برگزاری نماز جماعت ، استفاده از دانش آموزان در برخی روز ها به عنوان امام جماعت

۱۸) در اجلاس های آتی زمینه ای فراهم شود تا دانش آموزان و اولیای مدارس از مسئولین سؤال و مطالبه گری نمایند.

همچنین چکیده مقاله از مجموعه چند صد مقاله دریافتی قرائت شد که اهم نکات مرتبط آنها دین قرار است:

۱) «مطلوب بودن امام جماعت» در میان عوامل افزایش ارتباط با مسجد محوریت دارد چنانکه عوامل سه گانه «مطلوبیت ساختمان و امکانات مسجد» ، «دسترسی خانواده ها و جوانان به محصولات فرهنگی مفید و جذاب» و «حضور چهره های مشهور در نماز جماعت» پائین ترین تاثیر را در بین عوامل دارند.

۲) تناسب نداشتن کارکردهاى مسجد با نیازهاى فعلى مردم در علل خلوت بودن مساجد تأثیر دارد . بین آموزش نماز با میزان حضور جوانان در نماز و بین مکان ، زمان و امکانات فیزیکی مناسب با میزان مشارکت جوانان رابطه مستقیم وجود دارد .

۳) تقویت بخشی به پژوهشهای کاربردی ضروری به نظر می رسد . به اندازه مکفی و در حد نیاز، در حوزه نظر و تئوری کار شده لذا لازم است در گامهای بعدی، بخش پژوهش های کاربردی و عملیاتی مورد توجه بیشتر قرار گیرد تا از این طریق، نقاط قوت و ضعف و فرصتها و تهدیدهای موجود برآورد شود.

۴) اولویت دهی به عنصر «امام جماعت» در تمام اقدامات سلبی یا ایجابی مساجد از ضرورت هاست .

۵) طراحی و اجرای نشستهای دورهای امامان جماعت با جوانان، ارزیابی عملکرد امامان جماعت از سوی نمازگزاران و مأمومین، برگزاری آموزش های کاربردی و روانشناسی برای امامان جماعت در حوزه مهارت های ارتباطی با جوانان، تهیه شاخص ها و استانداردهای امام جماعت تراز مسجد و بررسی روش های تقلیل و کاهش تاثیر منفی گرایشهای حزبی- سیاسی در عملکرد امامان جماعت از جمله فعالیت های پیشنهادی در حوزه مسجد است .

۶) نتایج چند پژوهش نشان داده است که بین دانشگاهیان و غیر دانشگاهیان در پایبندی به نمازهای واجب، تفاوت معناداری وجود ندارد بنابراین می توان گفت که زیست دانشگاهی و تحصیل در علوم تجربی موجب رویگردانی افراد از نماز نشده است. ولی زیست دانشگاهی دینداری را در نزد افراد فردی تر کرده و اقبال آنها را به نماز جماعت کمتر نموده است.

۷) نتایج چند پژوهش نشان داده است که تفاوت معناداری بین دانشجویان و فارغ التحصیلان رشته های دانشگاهی به لحاظ پایبندی به نمازهای واجب و استقبال از نماز جماعت وجود ندارد. ازمیان ابعاد دو متغیر مهم جامعه پذیری (زیست در دانشگاه و تربیت مذهبی خانوادگی)، دو بعد دینداری در ترم اول و دینداری دوستان و همنشینان دانشگاهی در دانشگاه و بعد اهمیت دینداری نزد خواهران و برادران، همبستگی بیشتری با متغیر پایبندی به نماز و اقبال به نماز جماعت در دانشگاهیان دارد که هر سه را می توان به نوعی منبعث از فضای خانواده دانست.

۸) سختگیری در تربیت دینی فرزندان ، آنان را نمازخوان تر نمی کند .

۹) در روش های جذب به نماز اثر گروههای صمیمی همنشین ( که نسبتاً سن و سال مشابه دارند) بسیار موفّق تر و مؤثّرتر از سایر روش ها خواهد بود

۱۰) فضای نقد دین و نظرات گوناگون در دانشگاه نه تنها باعث رویگردانی افراد از نماز و نماز جماعت نمی شود بلکه تأثیر مثبتی هم بر آنان برای روی آوردن به نماز دارد. چرا که جوانان در چنین فضاهایی می توانند آزادانه سؤالات و دغدغه های فکری خود را مطرح سازند

۱۱) به مدیران و دست اندرکاران امور فرهنگی دانشگاه ها، می توان توجه داد که فضای نقد و پرسشگری در قالب هایی مانند کرسی های آزاد اندیشی و… نه تنها مخرّب دینداری دانشجویان نیستند بلکه افراد را نسبت به اعمال و انتخاب های خود آگاهتر و به جلوه های دینداری مانند نماز علاقه مندتر می نماید.

شایان ذکر است استادان دانشگاه فرهنگیان در مطالعه و داوری مقالات و تجارب زیسته و ایده ها نقش سازنده ای ایفا کرده اند.

این اجلاس از مصادیق روشن تعاونوا علی بر و التقوی به حساب می آید ، زیرا ارکان برگزار کننده و صدا و سیما در چرخه معقول و هم افزا مسیر برگزاری اجلاس را هموار کرده اند.

اهم رسالت ها و وظایف آموزش وپرورش بر اساس رهیافت های اجلاس بدین قرار است :

۱) تأمین نمازخانه برای همه مدارس کشور و تجهیز و توسعه آنها متناسب با حضور معلمان و دانش آموزان

۲) اهتمام برای آموزش درست خوانی نماز و ترویج معارف این فریضه الهی بالا حض تعلیم اسرار و آداب و احکام نماز به دانش آموزان

۳) ترغیب معلمان و مدیران برای حضور در صفوف نماز جماعت دانش آموزان

۴) دعوت از امامان جماعت روحانی و آشنا به تعلیم تربیت اسلامی و روانشناسی کودک و نوجوان برای اقامه نماز جماعت در مدارس کشور

۵) اهتمام در تأمین منابع و پرداخت حق ایاب و ذهاب امامان جماعت مدارس کشور

۶) همکاری با ستاد اقامه نماز کشور برای قدردانی از مدیران مدارس ، رؤسای ادارات و مدیران کل پیشگام در اقامه نماز و ترویج معارف آن

۷) گنجاندن آموزش معارف نماز در برنامه آموزشی خانواده انجمن اولیاء و مربیان و برگزاری دوره های آموزش معارف نماز برای والدین دانش آموزان

۸) اجرای برنامه آموزش معارف نماز با کمک ستاد اقامه نماز برای مدیران و معلمان و متولیان امور تعلیم و تربیت

۹) سوق دادن کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و امور تربیتی به تولید آثار فرهنگی و هنری و نرم افزارهای مطلوب در حوزه معارف نماز و برگزاری مسابقات فرهنگی در جهت ارتقاء فکری نسل نو نسبت به معارف نماز

۱۰) بازنگری در محتوای کتب درسی و نوسازی و اعتلای معارف نماز در برنامه آموزشی و کتب درسی

۱۱) ترغیب سازمان نوسازی و تجهیز مدارس برای تعمیر و نگهداری نماز خانه های مدارس کشور و مفروش کردن آنها

۱۲) ترغیب خیرین مدرسه ساز برای احداث نماز خانه در مدارس مناطق محروم و فاقد نماز خانه

۱۳) ترغیب مدیران ارشد وزارتخانه برای حضور در نماز جماعت ادارات و مدارس در کنار دانش آموزان

۱۴) دعوت از بزرگان استان ها و شهرستان ها برای حضور در نماز جماعت مدارس و تعامل فکری در زمینه تقویت نماز مدارس

۱۵) تعامل مستمر با دانشگاه ها و حوزه های علمیه و معلمان ورزیده برای پاسخگویی به شبهات دانش آموزان و تبیین فلسفه نماز برای آنان

۱۶) تعامل با رسانه ها بالأخص صدا و سیما برای تهیه گزارش از حرکت اقامه نماز در مدارس کشور و پخش صحنه های عبادی نسل نو

۱۷) دعوت از پدران و مادران برای حضور در صف نماز جماعت دانش آموزان و انتشاراخبار و اطلاعات آن در رسانه های ملی و منطقه

۱۸) نشر آثار علمی و پژوهشی استادان دانشگاه فرهنگیان و دانشجو معلمان و معلمان اهل قلم توسط انتشارات مدرسه و مجلات رشد

۱۹) نو آوری در برگزاری جشن عبادت دانش آموزان با حضور گروههای سرود دانش آموزی و انتشار اخبار و اطلاعات آن در رسانه های ملی و استانی

۲۰) ایجاد پیوند فکری و علمی و عبادی بین مدارس و مساجد و تشکیل جلسات مشترک مدیران مدارس و امامان جماعت مدارس و تشویق چهره های برتر

۲۱) گنجاندن عبادت (اهتمام به اقامه نماز جماعت) در احکام صادره توسط وزیر محترم ، معاونان ، مدیران کل و روسای مناطق برای مدیران و کارگزاران تعلیم و تربیت کشور

۲۲) حضور وزیر محترم و معاونان و مدیران کل در هنگام سفرهای استانی در صف نماز جماعت دانش آموزان و تشویق آینده سازان انقلاب اسلامی به اقامه نماز و پیوند با مساجد

۲۳) ارائه خدمات مشاوره ای و راهگشا و فارغ از اکراه به دانش آموزان کاهل نماز به صورت خصوصی با رعایت موازین تربیتی در جهت با انگیزه کردن آنان برای شرکت آگاهانه در مراسم نماز جماعت مدارس

۲۴) جلوگیری از مراسم اقامه نماز جماعت طولانی در مدارس کشور و بسنده کردن به آموزه های مندرج در دستور العمل زنگ نماز و توجه بر کشش کودکان و نوجوانان در امور عبادی

۲۵) برگزاری اردوهای فرهنگی و هنری ویژه نمازگزاران نوجوان و تشویق چهره های برتر در حضور مقامات کشوری و استانی و نشر اخبار آن در رسانه ملی و استانی

۲۶) استفاده گسترده تر از فضای مجازی و شبکه شاد برای ترویج معارف نماز

۲۷) تعامل مستمر با ستاد اقامه نماز و مرکز تخصصی نماز برای دعوت از مربیان معارف نماز در برگزاری دوره های آموزشی و دانش افزایی

۲۸) توجه اساسی به اقامه نماز جماعت در مدارس تیز هوشان ، غیر دولتی و هیأت أمنایی و سایر مدارس خاص و ترویج معارف نماز در آنها با کمک روحانیون آشنا به تعلیم و تربیت اسلامی

۲۹) گنجاندن نماز جماعت در برنامه های ورزشی و تربیت بدنی اعم از مسابقات و جشنواره ها و المپیاد های ورزشی و دعوت از قهرمان ملی برای حضور در نماز جماعت کودکان و نوجوانان ورزشکار در مدارس و اردوهای تربیتی و ورزشی

۳۰) رصد تحولات مرتبط با اقامه نماز مبتنی بر اصول و سیاست های مندرج در سند ملی تعلیم و تربیت و شناخت نقاط قوت و صعف برنامه ریزی برای اصلاح امور و بهبود و ارتقاء دستاوردها

با توجه به مجموعه مذاکرات و سخنرانی ها و مقالات اهم رسالت ها وظایف دانشگاه فرهنگیان برای ترویج معارف نماز و اقامه آن بدین قرار است :

۱) دوره های دانش افزایی معارف نماز برای استادان و دانشجویان برگزار شود .

۲) ابتکار عمل در سازماندهی امور نماز به دانشجویان واگذار شود .

۳) استادان و دانشجویان بخشی از ظرفیت های پژوهشی دانشگاه را به مطالعات حوزه نماز اختصاص دهند .

۴) از چهرهای خلاق و نوآوردر ترویج نماز قدارنی بایسته شود .

۵) اسباب مبادله تجارب مربوط به اقامه نماز در بین پردیس ها فراهم گردد .

۶) درایام گرامیداشت مقام استاد از استادان پرچمدار اقامه نماز تجلیل شود .

۷) در روز دانشجو از دانشجویان کوشا در توسعه فرهنگ نماز قدردانی شود .

۸) در توسعه وتهجیز نماز خانه های سرویس های دانشگاه فرهنگیان اهتمام شود .

۹) دانشگاه فرهنگیان با کمک ستاد اقامه نماز آثار برتر استادان و دانشجویان در حوزه معارف نماز را منتشر کند .

۱۰) شرایط مناسب برای حضور بدون اکراه استادان و مدیران و دانشجویان در مراسم اقامه نماز جماعت فراهم شود .

۱۱) با مشارکت دانشجویان و نمایندگی دفتر مقام معظم رهبری در دانشگاه فرهنگیان مسابقات علمی وپژوهشی در حوزه اسرار فلسفه وآثار نماز برگزار شود .

۱۲) پیام های مقام معظم رهبری در سه دهه اخیر به اجلاس های سراسری اقمه نماز وراه های تحقیق رهنمودهای ولی امر مسلمین در دستور کار دانشگاه قرار گیرد .

۱۳) در کرسی های آزاد اندیشی دانشگاه ، موضوع نماز و باید ها و نباید های آن مورد مطالعه قرارگیرد .

۱۴) روز نشر و توزیع آثار هنری و ادبی و علمی دانشجویان در حوزه نماز حمایت به عمل آید .

۱۵) از تمکن علمی دانشجویان واستادن در شناخت آفات وعلل کاهل نمازی در جامعه و ارائه راهکار ها و انجام مطالعات میدانی و علمی استفاده شود .

۱۶) از تشکل های دانشجویی برای ترویج معارف نماز استفاده شود .

۱۷) ساز و کار های فعلی ترویج نماز و اقامه آن در مدارس اعم از نقاط قوت و ضعف ، بررسی شود .

۱۸) برنامه پنج ساله دانشگاه فرهنگیان در حوزه نماز در ذیل راهبرد و چشم انداز ۲۰ ساله ستاد اقامه نماز تدوین شود .

۱۹) از روحانیون فاضل و آگاه به تعلیم و تربیت اسلامی به عنوان امام جماعت دعوت شود .

اهم وظایف و رسالت های وزارت کشور بر اساس رهنمودهای وزیر کشور و رهیافت های اجلاس بدین قرار است :

۱) جلسات شورای اقامه نماز استان به ریاست استاندار و با حضور امام جمعه و مدیران کل و سایر اعضاء چهار نوبت در سال تشکیل شود و اهم مسائل حوزه اقامه نماز مطرح گردد و زمینه اجرایی مصوبات فراهم شود .

۲) جلسات شورای اقامه نماز شهرستان به ریاست فرماندار و با حضور امام جمعه و ادارات وسایر اعضاء چهار نوبت در سال برگزارگردد و مصوبات مورد پیگیری قرار گیرد .

۳) مفاد بخشنامه ۱۵ ماده ای وزیر محترم کشور و بخشنامه مشترک وزیر محترم و رئیس ستاد اقامه نماز مورد توجه مستمر قرار گیرد و از این طریق حرکت ترویج معارف نماز و اقامه این فریضه الهی در ادارات دولتی ، مساجد و نمازخانه های بین راهی اعتلاء پیدا کند .

۴) از نرم افراز راه نماز برای ساماندهی مساجد بین راهی استفاده شود و در جهت ساماندهی آنها برنامه ریزی صورت گیرد. کارگروه مربوط با هدایت استانداران ، تحولات مساجد و نماز خانه های بین راهی را به طور منظم رصد کنند و برای رفع کاستی ها چاره اندیشی نمایند .

۵) در چارچوب طرح آمایش سرزمین ، فضای عبادی و مسجد در شهرک های جدید التأسیس پیش بینی شود .

۶) با آموزش و پرورش و دانشگاه فرهنگیان در تأمین و تجهیز نمازخانه های مراکز علمی و آموزشی همکاری شود و در جهت تأمین حق ایاب و ذهاب امامان جماعت مساعدت به عمل آید .

۷) ازشیابی از عملکرد استانداران ، فرمانداران در حوزه وظایف در رسالت های مرتبط با اقامه نماز به صورت مشترک توسط وزارت کشور و ستاد اقامه نماز انجام شود و قدردانی از چهره های برتر با صلاحدید روسای دو دستگاه صورت گیرد .

ستاد اقامه نماز

این مطلب را به اشتراک بگذارید :