کوبا مجمع‌الجزایری در حوزه دریای کارائیب است که طی سال‌های اخیر گرایش روزافزونی به دین اسلام در میان مردم این کشور مشاهده می‌شود. آنها مانند سایر مسلمانان ماه رمضان را گرامی می‌دارند و نمازهای روزانه خود را در تنها مسجد کوبا اقامه می‌کنند. اقلیت ۹ هزار نفری مسلمانان کوبا جمعیتی پویا و زنده هستند که ارزش‌های اسلامی و سنت‌های آمریکای لاتین در این کشور را به خوبی با یکدیگر تلفیق کرده‌اند.
دین اسلام از زمان مهاجرت دانشجویان مسلمان آسیایی و آفریقایی به این کشور وارد شد و در سال‌های ۱۹۷۰ تا ۱۹۸۰ در میان جامعه کوبا رواج پیدا کرد. در همین راستا، پایگاه خبری شبکه «الجزیره» در گزارشی با عنوان «قرآن يتلى في قلعة الشيوعية... قصص وأرقام حول إقبال الكوبيين على الإسلام: تلاوت قرآن در قلعه کمونیسم... داستان‌ها و آماری از گرایش کوبایی‌ها به اسلام» به زندگی مسلمانان کوبا و نقش مسلمانان کشمیر در افزایش جامعه مسلمان این کشور پرداخته است.
در این گزارش آمده؛ «سلیمان مصطفی»، چند سال پیش پس از جست‌وجوی حقیقت، به دین اسلام گروید؛ نمازهای پنجگانه خود را در خانه‌اش به صورت فرادا به جا می‌‌آورد و معتقد بود که خودش تنها فرد مسلمان در شهر «هاوانا»، پایتخت کوباست.
طولی نکشید که او نماز جمعه را همراه با صدها مسلمان در وسط شهر «هاوانا» اقامه می‌کرد و در آن زمان یقین پیدا کرد که دین اسلام حتی در کشوری که قلعه کمونیسم نامیده می‌شد نیز دیگر غریب نیست.
منابع تاریخی به این مطلب اشاره دارند که کشور کوبا شش قرن پیش با دین اسلام آشنایی پیدا کرده و در سال ۱۵۹۳ پذیرای برده‌های مسلمان اندلسی بوده است. در دوره‌های بعدی، ثروت شکر در کوبا، بازرگانان مسلمان را از منطقه خاورمیانه به این کشور روانه کرد؛ آنها در هاوانا و اطراف شهر «سانتیاگو دِ کوبا» (دومین شهر بزرگ این کشور) سُکنا گزیدند، اما با مرور زمان دین خود را کنار گذاشتند و به تدریج اثری از دین اسلام در کوبا باقی نماند.
تا آغاز هزاره سوم میلادی (سال ۲۰۰۰ )، شمار مسلمانان در شهر هاوانا، پایتخت کوبا، حدود ۵۰۰ نفر تخمین زده می‌شد که به دلیل گرویدن اکثر ساکنان این شهر به دین مسیحیت و برپایی دولتی با اندیشه کمونیسم که دین را در اولویت نمی‌دانست، این مسلمانان جرئت ابراز عقیده نداشتند. اما اوضاع به شکل غیرمنتظره‌ای در سال ۲۰۰۵ تغییر یافت؛ زلزله بزرگی منطقه کشمیر پاکستان را تخریب کرد و ۸۷ هزار کشته و ده‌ها هزار زخمی بر جای گذاشت. به دنبال این فاجعه، دولت هاوانا ۱۰۰۰ بورس تحصیلی به دانشجویان پاکستانی برای تحصیل در رشته پزشکی اعطا کرد و از این زمان داستان آشنایی مردم کوبا با دین اسلام آغاز شد.
نقش کشمیری‌ها در گسترش دین اسلام در جامعه کوبا
مسیر رسیدن به خدا
بر اساس گزارش‌های متعدد، دانشجویان پاکستانی رشته پزشکی تأثیر بسزایی در جامعه کوبا داشته و توانسته‌اند بسیاری از مردم این کشور را به دین اسلام دعوت کنند.
«حسن»، یکی از مسلمانان کوبا در این باره می‌گوید: «من در «فرویلان رییس» متولد شده و بر اساس ارزش‌های نظام حاکمیتی کوبا رشد یافتم. در تربیت من آموزش دینی وجود نداشت و حتی به داخل کلیسا نیز پا نگذاشته بودم.»
وی می‌افزاید: «زمانی که دانشجویان پاکستانی به کوبا مهاجرت کردند، شرایط کاری من فرصت نزدیک شدن به آنها را برایم فراهم آورد. من توجه آنها به نماز و قرائت قرآن را از نزدیک مشاهده می‌کردم و چندی نگذشت که به دلیل رفتار پسندیده آنها شیفته‌شان شده و به مباحثات آنها درباره دین اسلام وارد شدم.»
پس از گذشت هفت ماه از هم‌صحبتی حسن با دانشجویان مسلمان پاکستانی، وی به این نکته دست یافت که اسلام حقیقی با آنچه مردم کوبا می‌گویند کاملاً متفاوت است. لذا شهادتین را بر زبان آورد و مسلمان شد.
حسن می‌گوید: «خداوند متعال راه راست را از طریق رفتار خوب دانشجویان پاکستانی به من نشان داد و فهمیدم که دین اسلام همان دین صلح است که خدا به من فرصت فهم آن را اعطا کرده است.»
درحالی که شمار مسلمانان شهر هاوانا در آغاز هزاره سوم میلادی از ۵۰۰ نفر تجاوز نمی‌کرد، گزارش‌های سال ۲۰۱۸ نشان می‌دهند که اکنون نزدیک به ۷ هزار مسلمان در این شهر زندگی می‌کنند و اکثریت آنها اصالتاً اهل کوبا هستند. اتحادیه مسلمانان کوبا نیز اعلام کرده است که هزار و ۲۰۰ نفر از این تعداد را زنان تشکیل می‌دهند.
با وجود این، جامعه مسلمان کوبا همچنان بسیار کوچک است و نزدیک به ۰,۰۷ درصد از کل جمعیت ۱۱ میلیونی این کشور را تشکیل می‌دهد. چراکه ۶۵ درصد جمعیت این کشور مسیحی و حدود ۱۳ درصد آنها پیرو دین «سانتریا» هستند که ریشه آن به غرب آفریقا بازمی‌گردد. همچنین اقلیت‌هایی از بودائیان و یهودیان نیز در این کشور یافت می‌شود. درحالی که هاوانا شاهد جامعه‌ای نسبتا‌ً باز در برخی عرصه‌هاست، رسانه‌های ارتباط جمعی توجه ویژه‌ای به افزایش شمار مسلمانان کوبایی نشان می‌دهند، به گونه‌ای که تعداد مسلمانان در کمتر از ۲۰ سال ۱۴ برابر شده است.
نقش کشمیری‌ها در گسترش دین اسلام در جامعه کوبا
حجاب در هاوانا
خبرگزاری رویترز اخیراً گزارشی از نمونه‌های حجاب زنان مسلمان کوبایی در خیابان‌های هاوانا منتشر و اعلام کرد که تعداد زنان محجبه رو به افزایش است. این گزارش درباره مشکلات بسیار زیاد مسلمانان کوبایی از جمله کمبود غذای حلال و وجود تنها یک مسجد در هاوانا سخن گفته و در ادامه آورده است: «رطوبت هوا در این کشور حوزه دریای کارائیب یا مشکلات به دست آوردن غذای حلال یا وجود تنها یک مسجد در سراسر این کشور برای مسلمانان، نتوانسته است مانع مسلمان شدن زنان این کشور شود، زیرا زنان کوبایی گمشده خود را در دین اسلام یافته‌اند.»
یکی از مهمترین دلایل تشرف بانوان کوبایی به دین اسلام، الهامات معنوی و کنجکاوی نسبت به دین اسلام است و برخی از آنها نیز پس از ازدواج با مردان مسلمان، به دین اسلام روی می‌آورند.
«مریم کامیگو» روزنامه‌نگار کوبایی در این باره می‌گوید که وی هفت سال پیش مسلمان شده و هر روز شاهد افزایش روی آوردن زنان به ویژه دختران جوان کوبایی به دین اسلام است.
کامیگو اکنون مشغول فعالیت‌های اسلامی و اجتماعی است و زبان عربی و قرآن را در تنها مسجد شهر هاوانا تدریس می‌کند. مسجد هاوانا که در سال ۲۰۱۵ به طور رسمی افتتاح شد، در زمینی وابسته به موزه عربی در منطقه قدیمی هاوانا و با همکاری دولت کوبا و عربستان سعودی بنا شده است. این درحالی است که بنا به اعلام برخی گزارش‌ها، اداره اوقاف ترکیه در حال ساخت مسجدی هم‌طراز مساجد استانبول در کوباست.
نقش کشمیری‌ها در ترویج اسلام و طنین کلام وحی در کوبا
«ابودجانه» و داستان مسلمان شدنش
«آی تامایو»، شاعر و نویسنده کوبایی، نیز در سال ۲۰۱۰ به اسلام گروید. وی پس از مسلمان شدن، حضور محسوسی در عرصه ادبیات داشته و برای داستان‌ها و کتاب‌هایش جوایز و تقدیرنامه‌هایی نیز دریافت کرده است.
آی تامایو که پس از مسلمان شدنش نام «ابودجانه» را برای خود برگزید، در حال حاضر رئیس جمعیت کوبایی «معرفی اسلام» است. وی با روزنامه «هاوانا تایمز» در خصوص موانعی که دولت کوبا در برابر نشر اسلام در این کشور ایجاد کرده، گفت‌وگو کرده است.
این روزنامه در گفت‌وگوی خود با این شاعر کوبایی که با عنوان «گفت‌وگو با یک مسلمان کوبایی» منتشر کرده، به افزایش تعداد مسلمانان در این جزیره کمونیست و چالش‌های پیش روی این مسلمانان پرداخته است
ابودجانه می‌گوید: «خدا را سپاس می‌گوییم که در سراسر کوبا و جزیره «ایسلا د لا خوبنتود» خواهران و برادرانی را می‌بینیم که برای تحصیل در کشورهای اسلامی به خارج از کوبا مسافرت می‌کنند و برخی نیز برای زیارت اماکن مقدس راهی سرزمین وحی شده‌اند. همه این فعالیت‌ها پس از آن آغاز شد که جمعیت کوبایی آشنایی با اسلام در سال ۲۰۱۲ تأسیس شد.»
علی‌رغم شادی بسیاری از مسلمانان کوبا به خاطر افتتاح مسجد «عبدالله» در سال ۲۰۱۵، اما ابودجانه می‌گوید که در کوبا جایی که بتوان نام مسجد بر آن نهاد وجود ندارد، زیرا مسجد خانه خداست و وظیفه این مکان مذهبی در مرحله نخست «تلاش برای نشر اسلام و خدمت به مسلمانان» است.
وی می‌افزاید: «مسجد محلی است که هیچ کس در آن اجازه ندارد به دین اسلام و پیروانش آزار و اذیت برساند و به آنها حمله کند. همچنین دشمنان اسلام اجازه ندارند که ساخت ساخت مسجد را برعهده بگیرند. علاوه بر آن، مسجد جایگاهی برای تمجید افراد و سیاست‌ها و ایدئولوژی‌های نظام حاکم نیست.»
این ادیب کوبایی تازه‌مسلمان عقیده دارد که دولت کوبا روش‌‌های «مراکز بازرسی» را عملاً به اجرا درمی‌آورد، اما این روش‌ها ظاهرا‌‌‌ً فقط بوروکراسی و مراحل قانونی است.
ابودجانه در پایان گفت‌وگو با هاوانا تایمز، سخنی از «خوزه مارتی»، فرهیخته برجسته کوبایی، را یادآور می‌شود که گفته است: «جوامع بی‌دین به نابودی تهدید می‌شوند، زیرا هیچ چیز وجود ندارد که آنها را بر انجام کار نیک و فضیلتی که عدالت آسمانی آن را تضمین می‌کند ترغیب کند؛ بلکه به عکس، این جامعه مورد ظلم بشر قرار می‌گیرد.»
نقش کشمیری‌ها در گسترش دین اسلام در جامعه کوبا
مواضع سایر تازه‌مسلمانان کوبایی
به منظور مقابله با کمبود مساجد در کوبا، چند جوان مسلمان کوبایی در منازل خود اتاقی را برای اقامه نماز جماعت مسلمانان اختصاص داده‌اند. این درحالی است که دولت کوبا مکان خاصی را به نماز جماعت مسلمانان اختصاص نداده و برای برگزاری نماز عید فطر و عید قربان به مسلمانان اجازه می‌دهند که در میدان‌های شهر نماز اقامه کنند.
علاوه بر داستان سلیمان که زمانی معتقد بود خودش تنها مسلمان شهر هاواناست، داستان‌های بسیاری نیز درباره جامعه مسلمان این کشور که با مشکلات فراوانی دست و پنجه نرم می‌کنند وجود دارد. اما این مشکلات نه تنها موجب عقب‌نشینی آنها نمی‌شود، بلکه باعث افزایش یقین آنها به مسیر درستی که انتخاب کرده‌اند خواهد شد.
«تروی اسکور اوردین» یکی دیگر از بانوان تازه مسلمان کوبایی، در گفت‌وگو با سایت «The Ground Truth Project» می‌گوید که کارفرما به او گفته است تا زمانی که حجاب دارد نمی‌تواند به تدریس خود ادامه دهد و سرانجام به او خبر می‌دهند که باید کار خود را ترک کند.
وقتی اوردین درباره علت این اقدام سؤال می‌کند، به او پاسخ می‌دهند که «تو مسلمان هستی و موهای خود را می‌پوشانی... لذا کار کردن در کوبا برای تو امکان‌پذیر نیست!»
اما با وجود این، اوردین که دوسال پیش به دین اسلام مشرف شد، کارفرمای خود را تهدید کرد که علیه او به دادگاه شکایت می‌کند. لذا پس از آن توانست به سر کار خود بازگردد.
«یوسف علی» نیز روایت می‌کند که در هنگام کار در منازل با مشکلات بسیاری روبروست. وی می‌گوید: «وقتی از خوردن گوشت خوک خودداری می‌کنم، از من می‌پرسند: مگر بیمار هستی؟ و وقتی به آنها می‌گویم که دلیل این خودداری مسلمان بودن من است، با عصبانیت از من می‌پرسند: آیا مسلمانان خشونت‌طلب و تروریست نیستند؟!»
با وجود این علی و اوردین معتقدند که بسیاری از کوبایی‌ها از مسلمانان استقبال می‌کنند. در این میان «خورخه میگیل گارسیا»، بیشترین همزیستی را با جامعه مسلمان این کشور کمونیست نشان می‌دهد. او با مالک یک کافه در شهر «سانتیاگو دِ کوبا» شریک است و از مسلمانان و غیرمسلمانان پذیرایی می‌کند، اما برای مشتری‌های خود نوشیدنی‌های الکلی نمی‌آورد.
گارسیا که در گذشته در پزشکی قانونی کار می‌کرد، پس از مسلمان شدن نام خود را به «خالد» تغییر داد. اما همسر او همچنان پیرو مذهب پروتستان و دین مسیحیت است.
منبع:ایکنا
این مطلب را به اشتراک بگذارید :
