تحولات کشور بحرین از سال ۲۰۱۱ و درگیری‌های موجود در این کشور نشان می‌دهد که در حال حاضر دو هویت متضاد و متناقض در این کشور فعالیت می‌کند که فراتر از رویکردهای فرقه ای و نژادی است. هویت اول اصالت بحرینی است که اکثریت نزدیک به ۹۰ درصد از مردم این کشور از آن بهره‌مند هستند. اما هویت دیگر مربوط به اقلیت خاندان آل خلیفه است که تنها به فکر بقای تاج و تخت خود و نزدیکانشان هستند و در این راه از هیچ جنایتی ضد اکثریت قریب به اتفاق مردم این کشور دریغ نمی‌کنند. آنها در مسیر هم‌دستی با عربستان سعودی و آمریکا و قدرت‌های غربی تلاش دارند اتهاماتی نظیر فرقه‌گرایی را متوجه معترضان مسالمت‌آمیز ضد خود مطرح کنند. این در حالی است که معترضان حاضر در انقلاب بحرین هرگز منحصر به یک گروه خاص نبوده و هرگز شعارهای فرقه‌ای و مذهبی در این اعتراضات مطرح نشده است. تنها چیزی که معترضان از رژیم آل خلیفه خواسته‌اند، احقاق کمترین حد از حقوق مدنی و آزادی‌های اجتماعی است که باید از آن برخوردار باشند.

آنچه در این مقاله بررسی می‌شود، ابعاد نقض حقوق بشر و اقدامات تبعیض‌آمیز ضد شیعیان در بحرین و عمق سرکوب تظاهرات مسالمت‌آمیز مردمی و جنایت‌های رژیم آل خلیفه ضد منتقدان خود است.

تبعیض فرقه‌ای ضد شیعیان

۱-تبعیض در سطح سکونت

۲- تبعیض در سطح سیاسی

۳-تبعیض در سطح مشاغل

۴-تبعیض در آموزش و پرورش

۵-تبعیض در سطح رسانه‌ای و حقوقی

تبعیض اقتصادی

این نوع از تبعیض پس از انقلاب ۱۴ فوریه به وضوح دیده می شود و همچنان ادامه دارد. در این نوع تبعیض می توان به اقدامات انجام شده علیه تعدادی از تجار شیعه به طور کلی و بخصوص اتاق تجاری و صنعت بحرین اشاره کرد که دو نفر از اعضای هیئت مدیره تنها به این دلیل که شیعه بودند اخراج شدند. میزان سهم جامعه شیعه در نمایندگی شرکتهای بزرگ بحرین تنها ۱۰ درصد است. علاوه براین، مغازه های یکی از بازرگانان بزرگ شیعه مورد حمله قرار گرفت. مقامات بحرین همچنین به تحریم ساختمان ها و دارایی های جامعه شیعه پرداخته و وزارتخانه های دولتی، به آنها ساختمان اجاره نمی دهند.

تبعیض در بخش پزشکی

دولت بحرین پس از وقایع فوریه ۲۰۱۱، چهره پزشکان و پرسنل پزشکی شیعه را در یک کمپین منظم در رسانه ها تحریف کرد. همچنین بسیاری از آنها دستگیر و شکنجه و از کار خود اخراج شدند.

علاوه براین تنها بیمارستان عمومی کشور (بیمارستان سلمانیه) تبدیل به بیمارستان نظامی شده است. به همین دلیل شیعیان از ترس دستگیری یا بازداشت برای معالجه و درمان به این بیمارستان مراجعه نمی کنند. همچنین اشتغال شیعیان در بیمارستان های ارتش مانند بیمارستان نظامی و بیمارستان ملک حمد نیز ممنوع اعلام شده است.

اشکال دیگر تبعیض

تبعیض قابل توجهی علیه شیعیان در مناصب ارشد شرکتها و مشاغل رسمی مشاهده می شود؛ این درحالی است که این افراد دارای شایستگی های فراوانی هستند. حتی بسیاری از این شیعیان که درصد کمی از این مناصب را در اختیار داشتند، برکنار شده اند.

علاوه بر موارد ذکر شده، بسیاری از اشکال دیگر تبعیض توسط رژیم آل خلیفه و با یک سرعت فزاینده و منظم اعمال میشود. تغییر نام مناطقی مانند حومه سیف به جای کرباباد یا ایجاد نام های غیرضروری جدید مانند هوره سند به جای روستای نویدرات یا اللوزی به جای روستای کرزکان.البته ما در مورد تبعیض آشکار در نام گذاری خیابانها یا مدارس و یا بیمارستانها صحبت نمی کنیم؛چرا که همه این نام گذاری ها نیز بر اساس مبانی تبعیض آمیز است.

همچنین در رابطه با تاسیس مراکز عبادتی نیز جامعه اهل سنت حق دارند، مکانهای مقدس خود را در هرنقطه از بحرین و حتی مناطقی که هیچ فرد سنی نیز وجود ندارد بنا کنند.در حالی که جامعه شیعه اجازه ندارد مکان های عبادتی خود را در هرجا بنا کند. شیعیان حتی حق ندارند در مراکز عبادتی اهل سنت نیز وارد شوند. آنها همچنین نمی توانند مکانهای مقدس خود را در مناطق مشخص شده ای مانند حومه سیف یا رفاع و یا شهر حمد بنا کنند. علاوه براین شیعیان بحرین از تاسیس مکان هایی برای عزاداری و حسینیه ها نیز محروم هستند.همچنین باید به تبعیض روشن رژیم آل خلیفه ضد شیعیان در تخریب دهها مسجد و مکانهای عبادتی تحت عنوان صلح ملی اشاره کرد.همچنین لازم به ذکر است که جامعه شیعه در بحرین تنها با موافقت بزرگان این کشور می توانند در مناطق رفاع سکونت و یا تملک داشته باشند.

تبعیض‌های دینی ضد شیعیان:

رژیم آل خلیفه در بحرین از زمان نفوذ در این کشور به دنبال از بین بردن هویت مذهبی شیعیان به روشهای مختلف بوده است:

الف: جعل و تحریف تاریخ اسلام در بحرین و ربط دادن آن به تاریخ نفوذ خاندان آل خلیفه در این کشور، از طریق بیانیه مشهور پادشاه بحرین. همچنین استفاده مداوم از اصطلاح (فتح) در کلیه کتب تاریخ رسمی و بیانیه های همه مقامات که این اصطلاح در نظام کشورهای غیراسلامی استفاده می شود و دارای مفاهیم تکفیری برای اکثریت شیعیان مقیم بحرین در طول تاریخ و در حال حاضر است.در واقع استفاده از این اصطلاح، تاریخ اسلامی بحرین را که مربوط به زمان پیامبراکرم (ص)است انکار می کند.

ب: اظهارات مقامات ارشد، رسانه ها و نشریات رسمی و نیمه رسمی به طور منظم واقعیت تاریخی و کنونی اکثریت شیعه را به منظور تضعیف حقوق طبیعی و همچنین تحریک ظلم ضد شیعیان، زیرسوال می برد.همه سیاستها و تعاملات مقامات بحرین نیز در راستای این است که شیعه را در اقلیت نشان دهند.

ج: دستکاری در کتیبه ها و نوشته های باستان شناسی که حاکی از هویت شیعه در قدیمی ترین مسجد بحرین در منطقه الخمیس بوده و حتی تغییر نام تاریخی آن که برگرفته از فرهنگ شیعه است.

د: تخریب یکی از قدیمیترین مساجد شیعه (مسجد بربغی) که زمان تاسیس آن به بیش از۴۰۰ سال قبل برمی گردد. همچنین در سال ۲۰۱۱ چندین مسجد و زیارتگاههای باستانی شیعیان به طور عمدی توسط رژیم آل خلیفه نابود شد.

ه: تاریخ و هویت بحرین با حضور شخصیت های شیعه پیوند خورده است و این موضوع تا زمان حاضر نیز ادامه دارد. اما مقامات بحرین به دنبال حذف و تحریف و نادیده گرفتن این تاریخ و عدم توجه به مستندات آن هستند. همان طور که در روشهای آموزشی این کشور و نیز برنامه های فرهنگی و رسانه های آن چه در کنفرانسها و چه در رادیو و تلویزیون، به هیچ وجه به این تاریخ توجه نمی شود. حتی وضعیت برعکس نیز هست؛ همه این برنامه ها در راستای تضعیف و تحریف چهره شخصیت های شیعه بحرین و توهین و تجاوز ضد آنها عمل می کنند.

این امر در هدف قرار دادن آیت الله نجاتی و لغو تابعیت وی کاملا مشهود است.همچنین هدف قراردادن آیت الله قاسم و بازداشت تعدادی از علمای شیعه که به مدت طولانی، خود و خانواده هایشان مورد آزار واذیت و شکنجه قرار گرفتند، مصداق دیگری از این نوع تبعیض است.

ز: هدف قرار دادن مقبره ها و زیارتگاه های تاریخی علمای شیعه که از اصحاب رسول خدا بودند، مانند آرامگاه صعصعه ابن صوحان.

تبعیض در اعطای مجوز تاسیس مساجد

• در سه شهر نوبنیاد عیسی و حمد و زاید، حدود ۷۰ مسجد ساخته شده که سهم شیعیان در این میان تنها ۴ مسجد است.

•هزاران شهروند شیعه در منطقه رفاع سکونت دارند که حتی یک تکه زمین به منظور تاسیس یک مسجد به آنها داده نمی شود.

تخریب مساجد و حمله به اماکن مقدس

در دوره شرایط فوق العاده و در سال ۲۰۱۱ که تحت عنوان صلح ملی توصیف می شد، ۳۸ مسجد شیعه به دست نیروهای بحرینی تحت حمایت نیروهای سپرجزیره ویران شد.علاوه براین ۸ مراسم عزاداری مورد حمله و تجاوز قرار گرفت و دو آرامگاه نیز در همان دوره در معرض تخریب و ویرانی واقع شد.

•گزارش کمیته مستقل بررسی بحرین، حمله به مساجد را ثابت و اعلام کرد که ۵ مسجد کاملا ویران شده و تاکنون نیز هیچ مسئولی پاسخگو نبوده است.

•مقامات در طول سالهای گذشته سه بار دیگر نیز اقدام به چنین حملاتی کرده‌اند وحتی اجازه بازسازی مساجد ویران شده را نیز نمی دهند.

توهین به احساسات دینی شیعیان

گزارش حقوق بشر الوفاق در سال ۲۰۱۳ در رابطه با تخریب اماکن مقدس و محدودیت های مذهبی شیعیان صحبت کرده است. این گزارش ها همچنین ۱۱۸ مورد از تجاوزها و ویرانیها و بازداشت ها و مصادره شیعیان بحرین را ذکر می کنند.

•نمادهای مراسم های مذهبی شیعیان توسط هیچ رسانه ای پوشش داده نمیشود. همچنین از سخنرانی شخصیتهای شیعه در این مراسم ها نیز جلوگیری می شود.

از بین بردن آزادیهای مذهبی

• دستگیری و شکنجه تعداد زیادی از علمای شیعه آزادی بیان.همچنین صدور تصمیمات رسمی برای محدود کردن سخنرانی های مذهبی ممنوعیت نماز و سخنرانی در تعدادی از مساجد و محدود کردن حرکت و فعالیت های مذهبی شیعیان.

• مصادره حق علمای شیعه در ساماندهی تبلیغات خود طبق مقررات مذهبی.

•مصادره حق نمایندگی مذهبی مراجع عالی شیعه در کمک به نیازمندان و نیز تصرف حقوق قانونی آنها و نیز اقدام به تبعید یکی از بزرگترین علمای شیعه در بحرین (آیت الله نجاتی) به بهانه چندین تهمت ظالمه ضد وی.

• در تاریخ ۳۰ آوریل ۲۰۱۴، کمیسیون بین المللی آزادی مذهبی آمریکا تاکید کرد که آزارواذیت شیعیان در بحرین همچنان ادامه داشته وهیچ مسئولیت قانونی برای این مسئله وجود ندارد. این کمیسیون همچنین اعلام کرد که سخنرانی های فرقه ای از رسانه های رسمی و طرفدار دولت متوقف نشده است.

کمیسیون مذکور همچنین با تأکید بر استمرار تبعیض در کار به ویژه ارتش و سرویسهای امنیتی، به هدف قرار دادن آئین های مذهبی و دستگیری شیعیان در مراسم عاشورای سال ۲۰۱۳ اشاره و اعلام کرد که این امر همچنین نشان می دهد که ادعای رژیم در رابطه با ساخت ۱۰ مسجد کاملا دروغ است.

توهین به عقاید مذهبی شیعیان

•اقدامات مستمر عناصر سرویس های امنیتی و نظامی در توهین به عقاید شیعیان به حدی رسیده که نمی توان آن را یک اقدام فردی به شمار آورد؛ بلکه این رویه در واقع یک سیاست منظم است. این اهانتها به شکل مستند از بازداشتی هایی که در مراکز بازجویی و زندانها تحت شکنجه هستند، مشاهده می شود.

• رسانه های رسمی بحرین (تلویزیون ، رادیو و روزنامههای محلی) اقدام به هدف گیری منظم علیه شیعیان، تحقیر اعتقادات آنها، توهین به علمای آنها و تحریف چهره اماکن مقدس و مساجد و حسینیه های آنها در قالب مراکز تروریستی و انبار اسلحه کرده اند.گزارش کمیته مستقل بررسی بحرین نیز این مسئله را تایید می کند.

آزار و اذیت در آموزشهای مذهبی

• از زمان تأسیس آموزش رسمی در بحرین در سال ۱۹۱۹ تا امروز، موضوع آموزشهای مذهبی مطابق با آموزه اهل سنت است. شورای اسلامی شیعیان بحرین درصدد فراهم آوردن حق آموزش دینی مطابق با اعتقاد شیعیان بود؛ اما مقامات تصمیم به بستن این شورا و مصادره اموال آن گرفت.

• قوانین آموزش مدارس رسمی بحرین، علاوه براینکه آموزش را براساس آموزه های مذهب سنی قرارداده؛ در بیش از ۱۰۰ مورد از روش های آموزشی خود، ضد عقاید جامعه شیعه عمل می کند.

تبعیض و آزار در سطح امنیتی

• عدم حضور شیعیان در ارتش، پلیس، گارد ملی و سایر این ارگان ها نشانگر تبعیض جدی در این سطح است.

از موارد فوق مشخص است که تبعیض، سیاستی است که توسط رژیم آل خلیفه در بحرین، یک مؤلفه اساسی و معتبر در این کشور به شمار می رود. بی تردید این سیاست تبعیض در بحرین، مسئله جدیدی نیست و از مدتها قبل وجود داشته است،اما در مواقع بحرانی بسیار واضح خود را نشان می دهد. در واقع، آنچه در ۱۴ فوریه ۲۰۱۱ اتفاق افتاد، تا حدودی ناشی از این تبعیض فرقه ای است.

در ظاهر ممکن است به نظر برسد که این اهل سنت هستند که از مزایای این تبعیض استفاده می کنند اما مسئله اصلی از نظر محتوا بازگشت سیاسی به رژیم آل خلیفه و نحوه برخورد خانواده پادشاهی با مؤلفه های مردم بحرین، چه سنی و چه شیعه است.

بنابراین باید گفت که مشکل رژیم بحرین در افراد نیست بلکه در خود این نظام و سیاستهای تبعیض آمیز آن از گذشته تاکنون است. در حقیقت تا زمانی که نظام سیاسی بحرین با ساختار قبیله ای خود بدون تغییر باقی بماند، تبعیضها همچنان گسترش می یابد.

به نظر می رسد جامعه شیعه در بحرین با سیاست های رژیم آل خلیفه و با محرومیت از حقوق انسانی خود تبدیل به یک بخش درجه سوم در جامعه بحرین شده است. بنابراین به ناچار باید این وضعیت غیرطبیعی و غیراخلاقی تغییر کند که جنبش ۱۴ فوریه نیز در همین چارچوب بود.

نتیجه‌گیری:

رژیم آل خلیفه با سیاست‌های خود طی دو دهه گذشته، بیش از پیش خود را در باتلاق تنفر عمومی در عرصه داخلی غرق کرده و به همین علت وابستگی خود به طرف‌های بین‌المللی را برای حفظ تاج و تخت پادشاهی افزایش داده است. منامه در همین راستا علاوه بر موافقت با حضور ناوگان پنجم دریایی آمریکا، بدون قید و شرط حضور نظامیان سعودی برای سرکوب اعتراضات مردمی در خاک خود را پذیرفته است.

همچنین قراردادهای تسلیحاتی بحرین با آمریکا مانند دیگر رژیم‌های عربی حاشیه خلیج فارس به عنوان پوششی بر رشوه مقامات آل خلیفه جهت هزینه‌های حمایتی آمریکا از این کشور مطرح شده است. در همین راستا با وجود اینکه سامانه دفاع موشکی پاتریوت ناکامی خود را در رهگیری موشک‌های مختلف در عربستان به اثبات رسانده، بحرین موافقت خود برای خرید ناوگان جدیدی از این سامانه از آمریکا را اعلام کرد.

شرکت «ریتیون» تولید کننده این سامانه اعلام کرد که بحرین قراردادی را امضا کرده که بر اساس آن می‌تواند با این شرکت برای خرید تعداد نامشخصی سامانه پاتریوت مذاکره کند.

اردیبهشت ماه گذشته ، وزارت امور خارجه ایالات متحده تهیهسیستم پاتریوتدر بحرین را با هزینه تقریبی ۲٫۴۷۸ میلیارد دلار تصویب کرد. این تصویب شامل ۶۰ موشک پیشرانه توانمندسازی پیشرفته، ۹ ایستگاه پرتاب M903 ، و تهیه ابزار و تجهیزات آزمایشی است.

یکی دیگر از ابعاد افزایش وابستگی رژیم آل خلیفه به آمریکا، پیشبرد روند عادی سازی با رژیم صهیونیستی است که این روزها فعالیت‌های گسترده‌ای در این مسیر انجام می‌شود.

رژیم آل خلیفه در بحرین با برگزاری نشست صلح اقتصادی در منامه در راستای اجرای طرح موسوم به معامله قرن طرح عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی را از زیر میز بیرون کشیده و بر روی میز قرار داد.

در همین راستا یسرائیل کاتص وزیر خارجه رژیم صهیونیستی در توئیتی خطاب به «خالد بن احمد آل خلیفه» وزیر امور خارجه بحرین، عید قربان را به وی تبریک گفت.

وی در این پیام توئیتری عکسی از خود در کنار وزیر خارجه بحرین منتشر و وی را دوست خود توصیف کرده و ابراز امیدواری کرد که به زودی با خالد بن احمد وزیر خارجه آل خلیفه دیدار کند. وزیر خارجه بحرین اواخر تیر ماه گذشته، با همتای صهیونیستی خود در واشنگتن به طور علنی دیدار کرد.

گرچه رژیم آل خلیفه با افزایش وابستگی خود به قدرت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی سعی در بقای حاکمیت خود دارد، اما شواهد تاریخی نشان از آن دارد که حمایت خارجی در صورت وجود شرایط خیزش‌های مردمی در داخل نتوانسته حاکمیت‌های غیر دموکراتیک در کشورهای مختلف را حفظ کند. نمونه‌های معاصر این اتفاق را می‌توان در کشورهایی نظیر مصر و لیبی و یمن مشاهده کرد که با وجود اینکه آمریکا از رژیم‌های حاکم بر این کشورها حمایت می‌کرد، اما انقلاب‌های مردمی حاکمیت این کشورها را به زیر کشید.

لذا رژیم آل خلیفه اگر اقدامی در مسیر اصلاح سیاست‌های کنونی در پیش نگیرد، آینده روشنی را در افق سیاسی این کشور پیش روی خود نخواهد دید و امتیازدهی‌های خارجی و گسترش سطح همکاری با آمریکا، رژیم صهیونیستی و عربستان نیز نه تنها نمی‌تواند این کشور را از موج خشم عمومی مردم نجات دهد، بلکه سراشیب سقوط آل خلیفه را تندتر خواهد کرد.

این مطلب را به اشتراک بگذارید :