به گزارش شفقنا به نقل از شبستان از جمله تعابیر مهمی که درباره نماز صورت گرفته، تعبیر “خیرالعمل” است که هر روز در اذان نمازهایمان تکرار می کنیم. به واقع لقبی که در اذان به نماز می دهیم، لقب بزرگی است و ما در این لقب، نماز را بهترین کارها و اعمال می نامیم و این از سر تعارف نیست. ممکن است این پرسش برای برخی از ما مطرح شود که چه حقیقتی در نماز وجود دارد که آن را تا این حد با اهمیت کرده، تا آنجا که از فریضه نماز در اذان به عنوان “خیرالعمل” یعنی”بهترین کار” یاد می کنیم اما از جهاد که در آن امکان از کف دادن جانمان وجود دارد به خیر العمل تعبیر نشده است؟ آنچه در ادامه می آید پاسخ های سید حسن موسوی کارشناسی مرکز تخصصی نماز در جواب این پرسش است.
امتیازهای جامعی که فقط در نماز یافت می شود
علت اصلی این امر – خیرالعمل دانستن نماز – مجموعه امتیازهایی است که در نماز وجود دارد اما در دیگر عبادات این امتیازها به این جامعی یافت نمی شود. این امتیازها به قدری زیاد است که اگر بخواهیم تمامی آیات و روایاتی را که در این باره ذکر گردیده را به رشته تحریر در بیاوریم باید صفحات متعددی از این کتاب را به آن اختصاص دهیم، اما در اینجا از ده ها آیه و روایتی که راجع به جایگاه و اهمیت نماز نقل شده به تعدادی از آن ها اکتفا می نمائیم.
یاد خدا، آرامش و یاری در نماز گنجانده شده است
خداوند می فرماید: “أَقِمِ الصَّلاهَ لِذِکْرِى / نماز را به یاد من به پاى دارید.” در آیه ۲۸ سوره رعد آمده: “أَلا بِذِکْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ/ آگاه باشید، تنها با یاد خدا دلها آرامش مى‏یابد!”
در قرآن آمده است: “واستعینوا بالصبر و الصلاه و انها لکبیره الا علی الخاشعین/ از صبر و نماز در برخورد با مشکلات نیرو بگیرید؛ همانا نماز سنگین است مگر برای خاشعان”
از همین رو هرگاه مشکلی برای خانواده رسول خدا (ص) پیش می آمد ایشان برای رفع آن بیان می داشت: برخیزید نماز – مستحبی – بخوانید. بعد می فرمود: “این دستور خدای من است.” یا در سیره حضرت علی علیه السلام می خوانیم وقتی برای ایشان مشکلی پیش می آمد، به نماز پناه می برد و آیه:”واستعینوا بالصبر و الصلاه” راتلاوت می کرد.
عامل رستگاری، ستون دین و معیار ارزیابی
در سوره اعلی چنین آمده: ” قَدْ أَفْلَحَ مَنْ تَزَکَّى وَ ذَکَرَ اسْمَ رَبِّهِ فَصَلَّى/ به یقین کسى که پاکى جست – و خود را تزکیه کرد – رستگار شد. و -آن که – نام پروردگارش را یاد کرد سپس نماز خواند!”
نماز کلید بهشت است. پیامبر خدا فرمود: ” مفتاح الجنه الصلاه/ نماز کلید بهشت است.”
حضرت علی علیه السلام در وصیت های پایان عمرشان فرموده اند: ” اللَّهَ اللَّهَ فِی الصَّلَاهِ- فَإِنَّهَا خَیْرُ الْعَمَلِ إِنَّهَا عِمَادُ دِینِکُمْ/ خدا را خدا را درباره نماز، چرا که نماز ستون دین شماست”
پیامبر خدا می فرماید:”برای هر چیز چهره ای است و چهره دین شما نماز است، مبادا کسی چهره و سیمای دینش را خراب نماید.”
اما امام ششم شیعیان فرمود:” آزمایش کنید شیعه‏ها را در اوقات نماز که چگونه مواظب آن هستند، و درباره اسرار ما که چگونه آنها را از دشمن ما نهفته میدارند، و در باره اموال خودشان که چگونه با آنها در باره برادران ( دینیشان ) یاری می دهند.”
در روایت دیگری از آن حضرت می خوانیم:” قَالَ لُقْمَانُ لِابْنِهِ یَا بُنَیَّ لِکُلِّ شَیْ‏ءٍ عَلَامَهٌ یُعْرَفُ بِهَا وَ یُشْهَدُ عَلَیْهَا… وَ لِلْعَامِلِ ثَلَاثُ عَلَامَاتٍ الصَّلَاهُ وَ الصِّیَامُ وَ الزَّکَاه/ حضرت لقمان به فرزندانش فرمود: برای هر چیزی علامتی است که به وسیله آن علامت شناخته می شود و به او شهادت داده می شود،… برای عامل به دین سه علامت است: اول: نماز، دوم: روزه، و سوم: زکات”
شرط قبولی و محبوب ترین اعمال، وسیله آمرزش
حضرت امیر المؤمنین (ع) فرمود:”لَیْسَ عَمَلٌ أَحَبَّ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ مِنَ الصَّلَاهِ / هیچ عمل و طاعتى نزد خداى با عزت و جلال از نماز محبوبتر نیست.”
از امام صادق علیه السلام نقل شده: “أَوَّلُ مَا یُحَاسَبُ بِهِ الْعَبْدُ عَلَى الصَّلَاهِ فَإِذَا قُبِلَتْ قُبِلَ مِنْهُ سَائِرُ عَمَلِهِ وَ إِذَا رُدَّتْ عَلَیْهِ رُدَّ عَلَیْهِ سَائِرُ عَمَلِه‏/ نخستین چیزى که در روز قیامت بنده براى آن مورد حسابکشى قرار میگیرد و بآن رسیدگى میکنند نماز است، اگر نماز پذیرفته شد سایر اعمالش نیز پذیرفته مى‏شود، و هر گاه نماز مقبول نیفتاد و به بنده باز گردانده شد باقى اعمالش نیز مردود و باز گردانده خواهد شد.”
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: “مثل نماز و اعمال فرزندان آدم مثل مردی است که در خاک بغلتد آن چنان که سراپایش را خاک و کثافت فراگیرد، سپس به طرف آب گیری که آبش پاک است برود و در آن خود را شست و شو دهد و خاک و کثافات را از خود دورکند. نمازهای پنج گانه این چنین می باشند، زمانی که بنده با حضور قلب خدا را عبادت کند، کثافات گناه از وی شسته می شود.”
بهای بهشت،‌ عامل عاقبت بخیری و دژی برابر شیطان
پیامبر خدا فرموده اند: ” لِکُلِّ شَیْ‏ءٍ ثَمَنٌ وَ ثَمَنُ الْجَنَّهِ الصَّلَوَاتُ الْخَمْسُ/ برای هر چیزی قیمتی است و قیمت بهشت نماز است.”
نقل شده به پیامبر خدا صلی الله علیه و آله گفتند: فلانی در روز نماز می خواند و شب ها به دزدی می پردازد پیامبر خدا فرمود: إ”ِنَّ صَلَاتَهُ لَتَرْدَعُهُ / همانا نمازش جلوی او را خواهد گرفت.”
حضرت امیرمؤمنان علیه السلاممی فرماید: “لَوْ یَعْلَمُ الْمُصَلِّی مَا یَغْشَاهُ مِنْ جَلَالِ اللَّهِ مَا سَرَّهُ أَنْ یَرْفَعَ رَأْسَهُ مِنْ سُجُودِه/ اگر بداند نماز گذار که چقدر رحمت خاص خداوند او را فراگرفته سر خود را از سجده بر نمی دارد.”
امیرالمؤمنین علی علیه السلام فرمودند: “الصَّلَاهُ حِصْنٌ مِنْ سَطَوَاتِ الشَّیْطَان‏ / نماز، دژ محکمى است در مقابل حملات شیطان.”
حضرت علی علیه السلاممی فرماید: “الصَّلَاهُ حِصْنُ الرَّحْمَنِ وَ مَدْحَرَهُ الشَّیْطَان‏/ نماز، دژ محکم خداوند رحمان و وسیله راندن شیطان است.”
در روایت دیگری احمد بن عامر طائى از حضرت رضا (ع) از پدرانش از على علیهم السلام روایت کرده که حضرت رسول صلى اللَّه علیه و آله فرمود: “شیطان از مؤمن دلتنگ است مادامى که نمازهاى پنجگانه را به جاى آورد، هر گاه نماز خود را ترک گفت شیطان بر او مسلط می گردد و او را گرفتار گناه و فساد مى‏کند.”
حضرت رضا علیه السلام از پدرانش از على علیهم السلام روایت کرده که حضرت رسول (ص) فرمود: ” هر کس یک نماز واجب را به جاى آورد در نزد خداوند یک دعاى مستجاب دارد.”
نخستین سؤال در روز قیامت از نماز است
رسول الله صلی الله علیه وآله فرموده اند: “حَافِظُوا عَلَى الصَّلَوَاتِ الْخَمْسِ فَإِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ إِذَا کَانَ یَوْمُ الْقِیَامَهِ یَدْعُو الْعَبْدَ فَأَوَّلُ شَیْ‏ءٍ یَسْأَلُ عَنْهُ الصَّلَاهُ فَإِنْ جَاءَ بِهَا تَامَّهً وَ إِلَّا زُخَّ بِهِ فِی النَّار/ نمازهای پنج گانه را محافظت کنید، زیرا روز قیامت که می شود خداوند بنده اش را فرا می خواند و نخستین چیزی که از او می پرسد نماز است، اگر آن را به طور کامل انجام داده باشد، به بهشت می رود و گرنه در آتش افکنده می شود.”
چرا از جهاد به خیرالعمل یاد نمی شود
اما در خصوص این که چرا از جهاد به عنوان خیرالعمل یاد نمی شود، باید گفت که نماز جهاد ساز و مجاهد پرور است و اینکه از جهاد به عنوان خیرالعمل یاد نشده شاید به خاطر این باشد که: اولاخود جهاد نیز برای زنده نگه داشتن نماز است، کما این که نقل شده روزی در جنگ صفین حضرت علی (ع ) در حالی که مشغول جنگ بود مرتب به خورشید نگه می کرد ابن عباس عرض کرد: یا امیرالمومنین ! این چه کاری است که شما انجام می دهید؟ حضرت فرمود: نگاه می کنم تا موقع فرا رسیدن ظهر نماز را در اول وقت ))بخوانم ابن عباس گفت: آیا حالا وقت نماز است؟ ما مشغول جنگ هستیم حضرت فرمود: مگر ما برای چه چیزی می جنگیم؟ به درستی که ما برای نماز جنگ میکنیم. ثانیا: آثار و فوائد جهاد برخلاف نماز به هنگام ضرورت و پیدایش مانع برای پیشرفت اسلام و یا مقابله دشمنان با اسلام تنها در برهه خاصی بر کسانی که شرایط این فریضه را دارند واجب می شود، بر خلاف نماز که فریضه ای است برای تمامی زمان ها و تمامی افراد.

این مطلب را به اشتراک بگذارید :