■ اسلام با نگاهی وسیع نوروز را تأیید کرد
آنچه در ادامه می آید بخش دوم و پایانی گفتگوی سرویس قرآن و معارف خبرگزاری شبستان با حجت الاسلام و المسلمین آیتی، مدیر مرکز تخصصی نماز درباره یافتن حال و هوای بهای و احسن الاحوال در آستانه سال جدید است.
در بخش پیشین یکی از رموز مهم یافتن حال خوب و حرکت به سمت احسن الاحوال را پرهیز از بدبینی در تفسیر رفتارهای دیگران دانستید . در این باره کمی بیشتر توضیح می فرمایید؟
ببینید بسیاری از این سوء ظن ها در واقع آدمیان را به این سمت هل می دهند که دست به رفتارهای غیر اخلاقی و حتی جنایت بزنند. ما عادت کرده ایم که زود امور را به بدترین و بدبینانه ترین حالن آن تعبیر کنیم و این نوع رفتارها با فرهنگ دینی ما سازگاری ندارد. چرا ما در روابط اجتماعی اغلب آن حال خوب را نمی بینیم؟ برای این که رفتارهای اجتماعی ما از آن عیارهای اخلاقی تبعیت نمی کند. این که در دین به ما می گوید که: لا تجسسوا / در کار دیگران تجسس نکنید حتی اگر دیدید که آن فرد خطایی مرتکب می شود باز در کار او تجسس نکنید چون آرام آرام در وادی بدخواهی و بدبینی و تجسس و عیب جویی می افتید و وقتی این اتفاق برای جامعه در شکلی فراگیر و همگانی روی می دهد دیگر در آن جامعه نمی توان شاهد حال خوبی بود.
اشاره به ابعاد اجتماعی این قضیه کردید. چرا ما نتوانستیم زمینه های تحول اجتماعی متناسب با آن احسن الاحوال را در جامعه مان فراهم و مهیا کنیم؟
ما باید بپذیریم که نگاه ما متاسفانه در این سال ها عوض شده است. بپذیریم که معیارهایمان عوض شده است. وقتی انسان معیارهایش در زندگی عوض می شود در همان سطح تغییر معیارها متوقف نمی شود بلکه این تغییر معیار در تغییر انتخاب های مهم زندگی و برنامه ریزی ها و جهت گیری ها هم ورود پیدا می کند و صدر و ذیل زندگی را تحت تاثیر قرار می دهد. وقتی شما آدم خوب را در جامعه آدم پولدار ببینید نه آدمی که مثلا خدمت بیشتری به جامعه می رساند وقتی شما آدم خوب و بهتر و متشخص را کسی دیدید که خانه مجلل تر و بزرگ تر و بهتری دارد یک جور دارید پالس به جامعه می فرستید و فرهنگ جامعه را با این معیارها تربیت می کنید. ما جهت های کلی و مهم زندگی را با این معیارها به جامعه نشان می دهیم بنابراین معلوم است که به جای نهادینه شدن نگاه ارزشی و دینی، نگاه مادی و ظاهرگرا در جامعه نهادینه شود.
وقتی ما آمدیم و از عید طوری تعریف دادیم کانه در اعیاد باید خورد و زد و رقصید و پایکوبی کرد ما به یک جایی می رسیم اما اگر این تعریف را به دست دادیم که عید یعنی وقت روزه گرفتن و نماز خواندن و به یاد خدا بودن به جای دیگری می رسیم. پس ما با دو نوع جهت گیری از دو جنس متفاوت سر و کار داریم. دو نگاهی که یکی می گوید عید وقت ساز و آواز و بزن و برقص است و نگاه دینی که به ما می گوید عید وقتی است که تو توجهت را به خدا زیاد می کنی. وقتی اسلام آمد و به سنت نوروز نگاه کرد دید که سنت خوبی است که انسان در آغاز بهار لباس پاکیزه بپوشد و صله رحم کند و خانه تکانی را به جا بیاورد. اسلام نگفت چون نوروز مال ما نیست پس نباید اجرا شود. نه! نوروز تایید و از اهل بیت (ع) دعاها و نمازهایی وارد شد. همچنان که شما در مفاتیح به نقل از امام صادق (ع) نمازی چهار رکعتی برای نوروز ذکر می شود. پس در این جا آنچه مهم است نوع نگاه انسان است که می تواند درون مایه یک زندگی را تعیین کند.
شما به رفتار اهل بیت علیهم السلام نگاه کنید. آن ها در وقت خوشی ها ما را به نماز می خوانند. قرآن به پیامبر (ص) می گوید: فصل لربک وانحر / قرآن می فرماید حالا که بچه دار شده ای به شکرانه بچه دار شدن نماز بخوان. می گوید روز عید است. مثلا عید فطر یا عید قربان است. حال وقت صله گرفتن از پروردگار است. پس بیایید و نماز بخوانید.
برای این که این تغییرها و تحول های خوب در ما روی دهد چه باید بکنیم؟
اگر ما از صمیم جان عهد ببندیم که فلان خصلت بد را کنار بگذاریم اگر یک قدم جلو رفتیم خداوند ده قدم پیش خواهد آمد. با تمرین و توکل و توسل به اهل بیت علیهم السلام است که می شود این راه را طی کرد. حتما لازم است که از اهل بیت (ع) کمک بگیریم، حتما لازم است که به خداوند توکل و تکیه کنیم. یک چیز مهمی که از علما و کتب اخلاق به ما رسیده، معاتبه است. این که آدم بخواهد و بتواند خودش را تنبیه کند. تا دیروز زبانم ول بود از امروز عهد می بندم که چفت و بست زبانم در اختیار خودم باشد. بدانید که به یک باره نمی شود یک خصلت خوب را در خود ایجاد کنیم و یک خصلت بد را دفع . اگر من تا دیروز فلان کار را 10 بار در روز انجام می دادم تلاش کنم به مرور آن کار را کم کنم. نکته مهم این است که من بتوانم واقع بینانه و نه محال خودم را تنبیه کنم. مثلا اگر نماز صبح من قضا رفت نگویم 1000 رکعت نماز باید بخوانم که جبران شود. اگر نمازم قضا رفت عهد ببندم که نافله امروز را که 34 رکعت است بخوانم. شهید رجایی در خاطرات خود می گوید من هر وقت نماز اول وقت را از دست می دادم عهد می کردم روز بعد را روزه بگیرم. در خاطرات آیت الله بروجردی آمده است که هر گاه سر درس از سوال طلبه ای ناراخت می شدم برای تنبیه خود چند روز روزه می گرفتم و این تنبیه ها لازم است اگر ما به دنبال تحول معنادار در زندگی و رفتارهایمان هستیم.
این مطلب را به اشتراک بگذارید :
