■ دست زدن به روی خاک در «تیمم» چه فایدهای دارد
به گزارش خبرنگار آیین و اندیشه خبرگزاری فارس، بخش عظیمی از دین مبین اسلام را فروع و درسهای زندگیساز آن تشکیل داده است و شکی نیست که بیشتر افراد جامعه، مجتهد و فقیه نیستند تا خود بتوانند احکام الهی را از منابع غنی آن به دست آورده، دیگران را نیز از باران رحمت احکام خداوندی بهرهمند سازد و وظیفه تقلید از فقهای جامعالشرایط را در زمان غیبت کبری دارد.
همچنین احکامی که به همت سفیران نور از کلام نورانی الهی و سنت پرنور معصومین (ع) استخراج شده و در کتابهای فارسی و عربی در اختیار مقلدان و پیروان آنها قرار گرفته دربرگیرنده اصطلاحات خاص و لغات متناسب با هر بحث است که فهم آن را برای عموم مردم مشکل کرده است.
از طرفی چراها و پرسشهای فراوانی در ارتباط با احکام مختلف مطرح است که پاسخ آنها در کتابهای گوناگون و به مناسبت بحث از آن موضوع مطرح شده که دسترسی توده مردم به آنها سخت است.
حجتالاسلام محمد وحیدی استاد حوزه علمیه قم در کتابی با عنوان «فلسفه و اسرار احکام» به بیان برخی از فلسفه احکام دین اسلام از جمله فلسفه طهارت پرداخته است.
بسیاری میپرسند دست زدن به روی خاک و به پیشانی و پشت دستها کشیدن چه فایدهای دارد؟ به خصوص اینکه میدانیم بسیاری از خاکها آلوده و ناقل میکروب هستند.
اولاً؛ چیزی که بر آن تیمم میشود باید پاک و پاکیزه باشد چنانکه در قرآن کریم میفرماید:
«فتیمموا صعیداً طیباًً»؛ یعنی بروی صعید طیّب تیمم کنید.
مسئله: مستحب است بر جاهای بلند از زمین تیمم شود زیرا آلوده شدن به نجاست در آن قسمتها کمتر است.
مسئله: تیمم کردن بر زمین شورهزار هرگاه نمک روی آن را نگرفته باشد مکروه است و گرنه جایز نیست. همچنین تیمم کردن به ریگ و شن، جاهای گود زمین، خاکی روی آن راه رفتهاند و خاک جادهها مکروه است.
دوماً؛ امروزه ثابت شده که خاک با داشتن باکتریهای فراوان میتواند آلودگیها را از بین ببرد این باکتریها که کار آنها تجزیه کردن مواد آلی و از بین رفتن انواع عفونتها است معمولاً در سطح زمین و اعماق کم که از هوا و نور کم بهتر میتوانند استفاده کنند فراوان است به همین دلیل هنگامی که لاشههای حیوانات و یا بدن انسان بعد از مردن،زیر خاک دفن شود و مواد آلوده گوناگونی که روی زمینها است در مدت نسبتاً کوتاهی تجزیه شده و بر اثر حمله باکتریها کانون عفونت از هم متلاشی میشود.
مسلم است اگر این خاصیت در خاک نبود کره زمین در مدت کوتاهی مبدل به یک کانون عفونت میشد اصولاً خاک خاصیتی شبیه مواد «آنتیبیوتیک» دارد و تأثیر آن در کشتن میکروبها فوقالعاده زیاد است بنابر این خاک پاک نه تنها آلوده نیست بلکه از بین برنده آلودگیها هم است و میتوانند از این نظر تا حدودی جانشین آب شود با این تفاوت که آب حلّال است یعنی میکروبها را حل کرده و با خود میبرد ولی خاک، میکروبکشاست.
قابل توجه اینکه تعبیر به «صعید»از ماده «صُعود» گرفته شده و اشاره به این است که بهتر است خاکهای سطح زمین برای این کار انتخاب شود، همان خاکهایی در معرض تابش آفتاب و مملو از هوا و باکتریهای میکروبکش است.
ثالثاً؛ تیمم یکی از عبادات است و روح عبادت به معنی واقعی کلمه در آن منعکس شده است. زیرا انسان پیشانی خود را که شریفترین عضو بدن اوست با دستی که بر خاک زده لمس میکند تا فروتنی و تواضع خود را در پیشگاه خداوند آشکار کند؛ یعنی پیشانی من و همچنین دستهای من در برابر تو تا آخرین حد خاضع و متواضع هستند.
رابعاً؛ همانگونه که حَدَثها در ایجاد ظلمت در انسان متفاوت است و به حدث اکبر و اصغر تقسیم میشوند چیزهایی که آن ظلمت را برطرف میسازند نیز متفاوت هستند یعنی ایجاد نورانیت غسل از وضو بیشتر است و ایجاد نورانیت وضو از تیمم بیشتر است ولی در عین حال، تیمم ایجاد نورانیت در وجود انسان خواهد کرد