به آنچه آب نامیده شود، هر چند به طور مَجاز آب گفته می‌شود.

افزودن بخش دوم شناسه بدین جهت است که اطلاق آب بر مثل آب مضاف (آب مضاف) به نحو مجاز است. از آب، در بابهای طهارت، اطعمه و اشربه و احیاء موات از جهات گوناگون سخن رفته است.

احکام آن افزون بر بابهای یاد شده به مناسبت در بابهای صلات، خمس، انفال، صوم، حج، جهاد، تجارت، مزارعه و صید و ذباحه نیز آمده است.

فهرست مندرجات

1. تقسیمات آب
2. حکم آب در طهارت و نجاست
3. صحت وضو و غسل با آب
4. مکروهات در آّب
5. فرو بردن سر در آّب در حال روزه
6. تملک آّب
7. خرید و فروش آب
8. آداب نوشیدن آب
9. پانویس
10. منبع

تقسیمات آب

آب مطلق و آب مضاف، آب مشکوک و غیرمشکوک، آب مشتبه و غیرمشتبه و آب مستعمل و غیرمستعمل، آب کثیر و آب قلیل تقسیم می‌شود. [۱]

حکم آب در طهارت و نجاست

آب، پاک و پاک کننده هر چیز نجسی است که قابل پاک شدن است، و نیز برطرف کننده حدث می‌باشد. [۲]

آب قلیل به محض ملاقات نجس به قول مشهور و آب کثیر با تغییر رنگ، بو یا مزه آن به وسیله نجاست، نجس می‌شود. [۳] [۴]

صحت وضو و غسل با آب

وضو و غسل جز با آب صحیح نیست. [۵] [۶]

مکروهات در آّب

ادرار کردن در آب، مکروه است. [۷]

همچنین نماز گزاردن در گذرگاه آب [۸] و نیز آب بستن به منطقه دشمن در حال جهاد کراهت دارد. [۹]

فرو بردن سر در آّب در حال روزه

به قول مشهور، روزه با فرو بردن سر در آب، باطل می‌شود و این کار در روزه واجب معین [۱۰] [۱۱]و نیز قضای روزه ماه رمضان در بعد از ظهر، حرام نیز می‌باشد. [۱۲]

تملک آّب

آب موجود در زمین مباح از مشترکات است که با حیازت قابل تملّک است.

همچنین به قول مشهور، کندن چاه در زمین مباح به قصد تملّک یا در ملک خود، سبب تملک آب آن است. [۱۳]

آب‌های مباح مانند چشمه و باران که در جوی‌های شخصی جمع می‌شود، به قول مشهور از آنِ مالک آن است. [۱۴]

خرید و فروش آب

فروختن آب با پیمانه، وزن یا مشاهده در صورت محصور بودن، مانند آب حوض جایز است. [۱۵]

لیکن در صحت خرید و فروش مثل آب چاه که دارای جوشش است و دائم آب تازه با آب قبلی مخلوط می‌شود اختلاف می‌باشد.

در آب، ربا نیست. [۱۶]

آداب نوشیدن آب

نوشیدن آب دارای آدابی همچون گفتن «بسم الله»، نشسته نوشیدن در شب و ایستاده نوشیدن در روز است. [۱۷]

پانویس

1. العروة الوثقی ج۱، ص۶۳.
2. العروة الوثقی ج۱، ص۶۳.
3. العروة الوثقی ج۱، ص۶۹.
4. الروضة البهیه، ج۱، ص۲۵۱.
5. تحریر الوسیلة، ج۱، ص۲۵.
6. تحریر الوسیلة، ج۱، ص۴۲.
7. جواهر الکلام، ج۲، ص۶۸.
8. جواهر الکلام، ج۸، ص۳۴۴.
9. جواهر الکلام، ج۲۱، ص۶۶.
10. جواهر الکلام، ج۱۶، ص۲۲۷.
11. مستمسک العروة، ج۸، ص۲۶۲.
12. جواهر الکلام، ج۱۷، ص۵۱.
13. جواهر الکلام، ج۳۸، ص۱۲۶.
14. جواهر الکلام، ج۳۸، ص۱۲۶.
15. جواهر الکلام، ج۳۸، ص۱۲۰.
16. جواهر الکلام، ج۲۳، ص۳۶۱.
17. جواهر الکلام، ج۳۶، ص۵۰۸-۵۰۶.

منبع

پژوهه