لباسی را که انسان می‌خواهد در حال نماز بپوشد، شرایطی دارد که عبارت‌اند از:

 پاک بودن، مباح بودن، از اجزای مردار نبودن، از اجزای حیوان حرام‌گوشت نبودن، از ابریشم خالص و طلاباف نبودن برای مردان و ... .

برخی مکروهات لباس نمازگزار، عبارت‌اند از: باز بودن تکمه‌های لباس، پوشیدن لباس سیاه، چرک، تنگ، لباسی که دارای تصویر است.

شرایط لباس نمازگزار

۱- پاک باشد.

۲- مباح باشد.

۳- از اجزای مردار نباشد.

۴- از حیوان حرام‌گوشت نباشد.

۵ و ۶- اگر نمازگزار مرد است، لباس او ابریشم خالص و طلاباف نباشد.^[1]

← پاک بودن

اگر کسی به عمد با لباس نجس نماز بخواند، نمازش باطل است.

کسی که نمی‌داند با لباس نجس، نماز باطل است و در ندانستن حکم مسأله مقصر باشد، اگر با لباس نجس نماز بخواند، نمازش باطل می‌باشد.

اگر به واسطه تقصیر در ندانستن مسأله، چیز نجسی را نجس نداند مثلا" نداند عرق شتر نجاست‌خوار نجس است و با آن نماز بخواند، نمازش باطل است.

اگر فراموش کند لباسش نجس است و در بین نماز یا بعد از آن یادش بیاید، باید نماز را دوباره بخواند و اگر وقت گذشته قضا نماید.

اگر نداند لباسش نجس است و بعد از نماز بفهمد نجس بوده، نماز او صحیح است؛ ولی احتیاط مستحب آن است که اگر وقت دارد، دوباره آن نماز را بخواند.

← مباح بودن

کسی که می‌داند پوشیدن لباس غصبی حرام است، اگر به عمد در لباس غصبی نماز بخواند، باطل است و هم‌چنین اگر در لباسی که نخ یا دکمه یا چیز دیگر آن غصبی است نماز بخواند، بنابر احتیاط واجب، باید آن نماز را دوباره با لباس غیر غصبی بخواند.

← خمس مال را پرداختن

اگر با عین پولی که خمس یا زکات آن را نداده، لباس بخرد، نماز خواندن در آن لباس، باطل است و به احتیاط واجب، هم‌چنین است اگر به ذمّه بخرد و در موقع معامله، قصدش این باشد که از پولی که خمس یا زکاتش را نداده بدهد.

← از اجزای مردار نبودن

لباس نمازگزار باید از اجزای حیوان مرده‌ای که خون جهنده دارد نباشد؛ بلکه احتیاط واجب آن است که در لباس تهیه شده از حیوان مرده‌ای که خون جهنده ندارد، مانند ماهی و مار نیز نماز نخواند.

باید چیزی از مردار مانند گوشت و پوست آن که روح داشته، بنابر احتیاط واجب همراه نمازگزار نباشد، گر چه لباس او هم نباشد.

اگر چیزی از مردار حلال‌گوشت مانند مو و پشم که روح ندارد، همراه نمازگزار باشد، یا با لباسی که از آن‌ها تهیه کرده‌اند نماز بخواند، نمازش صحیح است.

← از اجزای حیوان حرام‌گوشت نبودن

لباس نمازگزار باید از حیوان حرام گوشت نباشد و اگر مویی از آن هم همراه نمازگزار باشد، نماز او باطل است.

اگر آب دهان یا بینی یا رطوبت دیگری از حیوان حرام‌گوشت، مانند گربه بر بدن یا لباس نمازگزار باشد، چنانچه تر باشد، نماز باطل و اگر خشک شده و عین آن برطرف شده باشد، نماز صحیح است.

← از ابریشم خالص و طلاباف نبودن

پوشیدن لباس طلاباف و زینت کردن به طلا، مثل آویختن زنجیر طلا به سینه و انگشتر طلا به دست کردن و بستن ساعت مچی طلا به دست، برای مرد، در حال نماز و غیر نماز، حرام و نماز خواندن با آنها باطل است؛ و احتیاط واجب آن است که از استعمال عینک طلا هم خودداری کند، ولی پوشیدن لباس طلاباف و زینت کردن به طلا، برای زن در نماز و غیر نماز اشکال ندارد.

پوشیدن لباس ابریشمی خالص، در نماز و غیر نماز، برای مرد، حرام است و نماز را هم باطل می‌کند، چه بشود با او ستر عورت کرد یا نشود، مانند آستر لباس، عرقچین، بند شلوار و... ولی همراه داشتن آن، مثل در جیب گذاردن، مانعی ندارد؛ و اما برای زن چه در نماز و چه در غیر آن، اشکالی ندارد.

نماز خواندن با لباس نجس

در برخی موارد می‌توان با لباس نجس ، نماز خواند. به عبارت دیگر، مواردی برای مکلف پیش می‌آید که نماز خواندن با لباس ناپاک در آن موارد، از نظر شرع بخشیده شده است:

۱- خون زخم یا جراحت و یا دُمَل.

۲- خون کمتر از درهم.

۳- لباس پرستار بچه.

۴- در حال اضطرار.

۵- چیزهایی که به‌تنهایی نمی‌توان در آنها نماز خواند؛ یعنی به‌تنهایی ساتر عورت نیستند.

← خون زخم و لباس

اگر در بدن یا لباس نمازگزار، خون زخم یا جراحت یا دُمل باشد، چنانچه طوری است که آب کشیدن بدن یا لباس یا عوض کردن لباس، برای بیشتر مردم یا برای خصوص او سخت است، تا وقتی که زخم یا جراحت یا دمل خوب نشده است، می‌تواند با آن خون نماز بخواند، و هم‌چنین است اگر چرکی که با خون بیرون آمده یا دوایی که روی زخم گذاشته‌اند و نجس شده در بدن یا لباس او باشد.

← خون کمتر از یک درهم

خون در بدن و لباس، اگر وسعت آن کمتر از درهم بَغْلی باشد و از حیض، نفاس و استحاضه وخون نجس ‌العین (مثل سگ) و مردار نباشد، بخشیده شده و چون وسعت درهم بَغْلی مشخص نیست باید به قدر متیقن، اکتفا کرد که به اندازه بند انگشت سبّابه باشد.^[2]

← معفوات در لباس

هر چیزی که به تنهایی نمی‌توان در آن نماز خواند و به تنهایی ساتر عورت نیست؛ مثل بند شلوار، جوراب و مانند آنها، اگرچه با نجاست حرام‌گوشت نجس شده باشد، در نماز عفو شده است. اما اگر از عین نجس درست شده باشد، مثل آن‌که جزء مردار یا موی سگ یا خوک یا کافر باشد، در نماز، عفو نشده است.^[3]

آدابِ لباس نمازگزار

لباس نمازگرارآدابی دارد كه رعايت آن ها سبب فضيلت بيشترنمازمی گردد.

اموری كه درلباس نمازگزارمستحب است:

1.عمامه بستن باتحت الحنك.

2.پوشيدن عبا به خصوص برای امام.

3.متعدد بودن لباس ها. امام باقرaفرمود: إِنَّ كُلَّ شَيْ‏ءٍ عَلَيْكَ تُصَلِّي فِيهِ يُسَبِّحُ‏ مَعَكَ‏^[4]. یعنی هر آنچه از لباس بر تن داری و با آن نماز می­خوانی، همراه تو تسبیح خدا می­گویند.

4.پوشيدن شلوار

5.از پنبه وكتان بودن لباس

6.پوشيدن لباس سفيد. پیامبرsفرمود: الْبَسُوا الْبَيَاضَ‏ فَإِنَّهُ‏ أَطْيَبُ‏ وَ أَطْهَر^[5]. یعنی لباس سفید بپوشید زیرا که لباس سفید پاکتر و پاکیزه­تر است.

7.پوشيدن پاكيزه ترين لباس. امام علیaفرمودند: النَّظِيفُ مِنَ الثِّيَابِ يُذْهِبُ الْهَمَّ وَ الْحَزَنَ وَ هُوَ طَهُورٌ لِلصَّلَاةِ^[6].

8.استعمال بوی خوش ودر روايت آمده كه نمازبا عطرارزشش هفتاد برابراست. امام صادقaفرمودند: آنکس که عطر زده است بهتر است از هفتاد نماز بدون عطر.

9.به دست كردن انگشترعقيق. صَلَاةُ رَكْعَتَيْنِ‏ بِفَصِ‏ عَقِيقٍ‏ تَعْدِلُ‏ أَلْفَ‏ رَكْعَةٍ بِغَيْرِه‏.^[7]یعنی دو رکعت نماز با انگشتر عقیق معادل هزار رکعت است بدون آن.

10.پوشيدن گردن بند برای خانم ها

11.پوشيدن قدم هابرای خانم ها^[8]

«برخی ازمكروهات لباس نمازگزار»

1.پوشيدن لباس سياه حتی برای زن ها، به­جز عمامه و عبا .

2.نمازبا يك لباس نازك[برای مردان]وحتی غيرنازك برای زنان. امام علیa« عَلَيْكُمْ بِالصَّفِيقِ مِنَ الثِّيَابِ فَإِنَّهُ مَنْ‏ رَقَ‏ ثَوْبُهُ‏ رَقَّ دِينُهُ لَا يَقُومَنَّ أَحَدُكُمْ بَيْنَ يَدَيْ رَبِّهِ جَلَّ وَ عَزَّ وَ عَلَيْهِ ثَوْبٌ يَصِفُه‏...^[9]»:بر شما باد لباس ضخیم پوشیدن(در همه حال)زیرا که هر کس لباسش نازک باشد دینش کمرنگ و رقیق خواهد بود و قطعا از شما در برابر پروردگارش(در نماز)نایستد و حال آنکه لباس نازک و بدن نما پوشیده باشد.

3.نماز با زيرجامه به تنهايی گرچه نازك نباشد.

4.پوشيدن لباس كثيف.

5.به دست كردن انگشتری كه نقش صورت دارد.

6.بازبودن دكمه های لباس.

7.پوشيدن لباس كسی كه ازنجاست پرهيز نمی كند به خصوص شرابخوار

8.پوشيدن لباسی كه نقش صورت دارد.

.9.پوشيدن لباسی كه سبب تكبّرشود.

10.پوشيدن لباس تنگ

دیگر منابع

[احکام اسلامی، ص۵۹ ـ ۶۳.

پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «مکروهات لباس نمازگزار»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۳/۱۸.