دستی را بر پشت دست دیگر نهادن در نماز را تَکَتُّف گویند، از تکتّف ـ که به «تکفیر» نیز تعبیر شده است ـ در باب صلات سخن رفته و از دو جهت؛ ماهیت و حکم مورد بحث قرار گرفته است.

فهرست مندرجات

1. منظور از تَکَتُّف
2. حکم تَکَتُّف
   1. حکم تَکَتُّف از جهت تکلیفی
   2. حکم تَکَتُّف از جهت وضعی
3. پانویس
4. منبع

منظور از تَکَتُّف

در اینکه تکتّف عبارت است از خصوص نهادن کف دست راست بر پشت دست چپ یا مطلق نهادن یکی از دو دست بر دیگری در حال قرائت نماز، اختلاف است. [۱] [۲] [۳]

حکم تَکَتُّف

حکم تکتّف هم از جهت تکلیفی مورد بحث قرار گرفته و هم از جهت وضعی.

← حکم تَکَتُّف از جهت تکلیفی

عمل تکتّف نزد اهل سنّت مستحب است؛ لیکن نزد شیعه امامیّه اگر به قصد تشریع (محبوب و مطلوب بودن نزد شارع) انجام شود، بدعت و حرام می‏باشد [۴]و اگر بدون قصد تشریع صورت گیرد در حرمت آن اختلاف است.

مشهور قائل به حرمت آن هستند؛ [۵]بلکه بر حرمت، ادّعای اجماع شده است؛ [۶] [۷]لیکن برخی آن را مکروه و بعضی قدما ترک آن را مستحب دانسته‏اند. [۸]

برخی نیز حرمت آن را به حال قرائت نماز مقیّد کرده‏اند. [۹]

← حکم تَکَتُّف از جهت وضعی

عمل تکتّف اگر به قصد جزئیّت (یکی از اجزای نماز بودن) انجام شود بدون شک موجب بطلان نماز می‏شود. در غیر این صورت چه به قصد تشریع انجام گیرد و چه بدون آن در بطلان نماز اختلاف است. مشهور قائل به بطلان هستند. [۱۰]

صدور عمل تکتّف به سهو، موجب بطلان نماز نمی‏گردد. [۱۱]

همچنین انجام دادن آن به جهت تقیّه جایز بلکه در صورت توقّف دفع خطر بر آن، واجب است. [۱۲]

پانویس

1. مجمع‌الفائدة، ج۳، ص۵۱-۵۰.   
2. مدارک‌الاحکام، ج۳، ص۴۶۱-۴۵۹.   
3. جواهر الکلام، ج۱۱، ص۲۱.   
4. فقه الإمام جعفر الصادق، ج۱، ص۱۸۶.
5. جواهر الکلام، ج۱۱، ص۱۵.   
6. الخلاف، ج۱، ص۳۲۲-۳۲۱.   
7. نهایة الإحکام، ج۱، ص۵۰۶.   
8. جواهر الکلام، ج۱۱، ص۱۵.   
9. المهذب البارع، ج۱، ص۳۹.
10. مستند العروة (الصلاة)، ج۴، ص۴۴۷-۴۴۶.
11. جواهر الکلام، ج۱۱، ص۲۴-۲۳.   
12. جواهر الکلام، ج۱۱، ص۲۵-۲۴.   

منبع

فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۲، ص۵۹۸.