منبع

الأمالي (للطوسي) ؛ النص ؛ ص296

سند

أَبُو مُحَمَّدٍ الْفَحَّامُ، قَالَ: حَدَّثَنِي عَمِّي، قَالَ: حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ جَعْفَرٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْمُثَنَّى، عَنْ أَبِيهِ، عَنْ عُثْمَانَ بْنِ زَيْدٍ، عَنْ جَابِرِ بْنِ يَزِيدَ الْجُعْفِيِّ، قَالَ: محمد بن علی ع :

متن

يَا جَابِرُ، بَلِّغْ شِيعَتِي عَنِّي السَّلَامَ وَ أَعْلِمْهُمْ أَنَّهُ لَا قَرَابَةَ بَيْنَنَا وَ بَيْنَ اللَّهِ (عَزَّ وَ جَلَّ)، وَ لَا يُتَقَرَّبُ إِلَيْهِ إِلَّا بِالطَّاعَةِ لَه ..الصَّلَاةُ تَثْبِيتٌ لِلْإِخْلَاصِ وَ تَنْزِيهٌ عَنِ الْكِبْر..الحدیث .

ترجمه

امام باقر : ای جابر سلام مرا به شیعیانم برسان وبه آنها بگو که ما  با خداوند خویشاوند نیستیم وجز با اطاعت خداوند کسی به خداوند نزدیک نمی شود ونماز را خداوند برای نهادینه کردن اخلاص ودوری از تکبرقرار داد

نکته ها وپیامها

نماز موجب رسوخ اخلاص درقلب انسان است (تثبیت)

نماز برای دوری از تکبر واجب گردیده است (تنزیه)

توضیحات

• تکبر دربرابر خشوع است وچون خداوند برتراز خود کسی را ندارد تا دربرابر او خشوع کند پس عقلا باید متکبر باشد
• مومن دربرابردشمن خدا باید متکبر ودربرابر خدا ودوست خدا باید خاشع باشد.
• تکبر به دو صورت متصور می شود
• الف) تکبر لفظی : اینکه شخص صراحتا اعلام کند متکبر است
• ب)تکبر عملی : شخص لفظا ادعای عدم تکبر برابر خداوند داشته باشد ولی در عمل متکبر باشد یعنی دربرابردستور خداوند خشوع نکند به عنوان مثال ممکن است کسی ادعا کند که من ازغیبت ودروغ وتهمت وربا و... دور هستم ونماز هم نمی گذارم ولی هیچ کس نمی تواند ادعا کند که متکبر نیست ونماز هم نمی گذارد چون به محض اینکه حاضر نشود به دستور خالق ورازق خود عمل کند ونماز بگذارد تکبر عملی او آشکار می شود پس منظور امیر مومنان وصدیقه طاهره تکبر عملی برابر خداوند است نه اعلام تکبر بصورت لفظی وتکبر همان گناهی است که دراثر آن شیطان رانده شد پس شیطان دوست متکبر ودشمن سجده کننده بر خداوند است لذا امام زمان فرمود هیچ چیز مانند نماز بینی اورابه خاک نمی مالد چون از سجده وسجده کننده هراسان است برای همین سقر هم جایگاه متکبران وهم تارکین نمازاست چون تارک نماز یقیناکبر عملی دارد

رُوِيَ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ مِهْرَانَ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ جَابِرٍ عَنْ زَيْنَبَ بِنْتِ عَلِيٍّ ع قَالَتْ قَالَتْ فَاطِمَةُ ع فِي خُطْبَتِهَا فِي مَعْنَى فَدَك‏...فَفَرَضَ اللَّهُ الْإِيمَانَ تَطْهِيراً مِنَ الشِّرْكِ وَ الصَّلَاةَ تَنْزِيهاً عَنِ الْكِبْر... من لا يحضره الفقيه ؛ ج‏3 ؛ ص567

در نهج البلاغه از امیر مومناننیز روایت شده است :

قَالَ ع‏ فَرَضَ اللَّهُ الْإِيمَانَ تَطْهِيراً مِنَ الشِّرْكِ وَ الصَّلَاةَ تَنْزِيهاً عَنِ‏ الْكِبْر نهج البلاغة (للصبحي صالح) ؛ ؛ ص512

درروایت پیامبر اکرم پاکی بصورت مطلق آمده یعنی نماز موجب پاکی از هرگناهی است :

وَ أَخْبَرَنِي عَلِيُّ بْنُ حَاتِمٍ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ عَلِيٍّ الْعَبْدِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا الْحَسَنُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ الْهَاشِمِيُّ قَالَ إِسْحَاقُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ الدَّيْرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ الرَّزَّاقِ بْنُ هَمَّامٍ عَنْ مُعَمَّرٍ عَنْ قَتَادَةَ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص ‏جَاءَنِي جَبْرَئِيلُ فَقَالَ لِي يَا أَحْمَدُ الْإِسْلَامُ عَشَرَةُ أَسْهُمٍ ...أَوَّلُهَا شَهَادَةُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ هِيَ الْكَلِمَةُ وَ الثَّانِيَةُ الصَّلَاةُ وَ هِيَ‏ الطُّهْر...علل الشرائع ؛ ج‏1 ؛ ص249