منبع

معاني الأخبار ؛ النص ؛ ص331

سند

حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ الوَرَّاقُ وَ عَلِيُّ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ الْحَسَنِ الْمَعْرُوفُ بِابْنِ مَقْبُرَةَ الْقَزْوِينِيُّ قَالا حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ أَبِي خَلَفٍ الْأَشْعَرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ أَبِي الصَّبَّاحِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَاصِمٍ الزَّازِيُّ قَالَ أَخْبَرَنَا أَبُو نُعَيْمٍ الْفَضْلُ بْنُ دُكَيْنٍ عَنْ هِشَامِ بْنِ سَعْدٍ عَنْ زَيْدِ بْنِ أَسْلَمَ عَنْ أَبِي يُونُسَ قَالَ:

متن

كَتَبْتُ لِعَائِشَةَ مُصْحَفاً فَقَالَتْ إِذَا مَرَرْتَ بِآيَةِ الصَّلَاةِ فَلَا تَكْتُبْهَا حَتَّى أُمْلِيَهَا عَلَيْكَ فَلَمَّا مَرَرْتُ بِهَا أَمْلَتْهَا عَلَيَّ- حافِظُوا عَلَى‏ الصَّلَواتِ‏ وَ الصَّلاةِ الْوُسْطى‏  وَ صَلَاةِ الْعَصْرِ.

ترجمه

ابو یونس غلام عایشه همسر پیامبر می گوید برای  عایشه  یک قرآن می نوشتم  عایشه گفت : وقتی به آیه 238 بقره رسیدی ننویس تا من آن را برای تو بخوانم بعد بنویس وقتی به آن آیه رسیدم عایشه ایگونه خواند :برنماز ها ونماز وسطی ونماز عصر محافظت کنید  یعنی نماز وسطی نماز ظهراست

نکته ها وپیامها

چون نماز وسطی عطف به نماز عصرشده است احتمالا منظور از وسطی نماز ظهراست (صلاه الوسطی وصلاه العصر)

پیامبر این آیه را اینگونه تلاوت می کرده است نماز وسطی ونماز عصر (صلاه الوسطی وصلاه العصر)

همسرپیامبر درقران خودش اینگونه نوشته است نماز وسطی ونماز عصر(صلاه الوسطی وصلاه العصر)

توضیحات

 این  روایت در باره حفصه همسر دیگر رسول خدا نیز هست :

عمرو بن نافع می گوید من مصحف حفصه همسرپیامبررا می نوشتم  حفصه گفت :وقتی به آیه 238 بقره رسیدی اینگونه بنویس :بر نماز ها ونماز وسطی ونماز عصرمحافظت کنید

حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ الوَرَّاقُ وَ عَلِيُّ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ الْحَسَنِ الْقَزْوِينِيُّ قَالا حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ أَبِي خَلَفٍ الْأَشْعَرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ دَاوُدَ عَنْ أَبِي دَهْرٍ عَنْ مَالِكِ بْنِ أَنَسٍ عَنْ زَيْدِ بْنِ أَسْلَمَ عَنْ عَمْرِو بْنِ نَافِعٍ قَالَ: كُنْتُ أَكْتُبُ مُصْحَفَ الْحَفْصَةِ زَوْجَةِ النَّبِيِّ ص فَقَالَتْ إِذَا بَلَغْتَ هَذِهِ الْآيَةَ فَاكْتُبْ- حافِظُوا عَلَى الصَّلَواتِ وَ الصَّلاةِ الْوُسْطى‏ وَ صَلَاةِ الْعَصْرِ.( معاني الأخبار ؛ النص ؛ ص331)

• شنیدن از پیامبر اکرم ص

ابو یونس غلام عایشه می گوید :به خدا قسم  از پیامبر شنیدم که این آیه را اینگونه تلاوت می کرد:بر نماز ها ونماز وسطی ونماز عصر محافظت کنید

حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ الوَرَّاقُ وَ عَلِيُّ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ الْحَسَنِ الْقَزْوِينِيُّ قَالا حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ أَبِي خَلَفٍ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ أَبِي خَلَفٍ الْأَشْعَرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ دَاوُدَ عَنْ مَالِكِ بْنِ أَنَسٍ عَنْ زَيْدِ بْنِ أَسْلَمَ عَنِ الْقَعْقَاعِ بْنِ حُكَيْمٍ عَنْ أَبِي يُونُسَ مَوْلَى عَائِشَةَ زَوْجَةِ النَّبِيِّ ص قَالَ: أَمَرَتْنِي عَائِشَةُ أَنْ أَكْتُبَ لَهَا مُصْحَفاً وَ قَالَتْ إِذَا بَلَغْتَ هَذِهِ الْآيَةَ فَاكْتُبْ- حافِظُوا عَلَى الصَّلَواتِ وَ الصَّلاةِ الْوُسْطى‏ وَ صَلَاةِ الْعَصْرِ وَ قُومُوا لِلَّهِ قانِتِينَ‏ ثُمَّ قَالَتْ عَائِشَةُ سَمِعْتُهَا وَ اللَّهِ مِنْ رَسُولِ اللَّهِ ص.( معاني الأخبار ؛ النص ؛ ص331)

درباره حفصه نیز آمده است :

عبد الله بن عمر می گوید خواهرم حفصه همسرپیامبردستور داد برای او یک قرآن بنویسند وبه نویسنده گفت وقتی به آیه 238بقره رسیدی به من خبر بده تا همانگونه که از پیامبرشنیده ام بگویم وتو بنویسی وقتی نویسنده به این آیه رسید دستور داد اینگونه بنویس :بر نماز ها ونماز وسطی ونماز عصر محافظت کنید

وَ رَوَاهُ أَيْضاً الْحَاكِمُ النَّيْسَابُورِيُّ فِي الْجُزْءِ الثَّانِي مِنْ تَارِيخِ نَيْسَابُورَ مِنْ طَرِيقِهِمْ فِي تَرْجَمَةِ أَحْمَدَ بْنِ يُوسُفَ السُّلَمِيِّ بِإِسْنَادِهِ إِلَى ابْنِ عُمَرَ قَالَ: أَمَرَتْ حَفْصَةُ بِنْتُ عُمَرَ أَنْ يُكْتَبَ لَهَا مُصْحَفٌ فَقَالَ لِلْكَاتِبِ إِذَا أَتَيْتَ عَلَى آيَةِ الصَّلَاةِ فَأَرِنِي حَتَّى آمُرَكَ أَنْ تَكْتُبَهَا كَمَا سَمِعْتُهُ مِنْ رَسُولِ اللَّهِ ص فَلَمَّا آذَنَهَا أَمَرَتْهُ أَنْ يَكْتُبَهَا حافِظُوا عَلَى الصَّلَواتِ وَ الصَّلاةِ الْوُسْطى‏ وَ صَلَاةِ الْعَصْر  بحار الأنوار (ط - بيروت) ؛ ج‏79 ؛ ص290

محمد بن مسلم از اصحاب امام باقر وامام صادق نیز قرائت پیامبر را اینگونه روایت کرده است

منظور از نماز وسطی نماز ظهر است وپیامبر ص آیه را اینگونه می خواند : بر نماز ها ونماز وسطی ونماز عصرمحافظت کنید ودرمقابل خداوند به حالت خضوع قیام کنید منظور از نماز وسطی نماز ظهر است وپیامبر ص آیه را اینگونه می خواند : بر نماز ها ونماز وسطی ونماز عصرمحافظت کنید ودرمقابل خداوند به حالت خضوع قیام کنید

محمد بن مسلم قال‏: قلت له الصلوة الوسطى قال حافظوا على الصلوات و الصلوة الوسطى‏ و صلوة العصر و قوموا للّه قانتين و الوسطى هو الظهر و كان رسول اللّه ص يقراها هكذا الأصول الستة عشر (ط - دار الشبستري) ؛ المتن ؛ ص156

سید بن طاووس نیز روایت کرده از امام باقر وامام صادق که پیامبر آیه را اینگونه می خواند

وَ رَأَيْتُ فِي كِتَابِ تَفْسِيرِ الْقُرْآنِ، عَنِ الصَّادِقَيْنِ ع مِنْ نُسْخَةٍ عَتِيقَةٍ مَلِيحَةٍ عِنْدَنَا الْآنَ أَرْبَعَةَ أَحَادِيثَ بِعِدَّةِ طُرُقٍ عَنِ الْبَاقِرِ وَ الصَّادِقِ ع: أَنَّ الصَّلَاةَ الْوُسْطَى صَلَاةُ الظُّهْرِ وَ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص كَانَ قَرَأَ حَافِظُوا عَلَى الصَّلَوَاتِ وَ الصَّلَاةِ الْوُسْطَى وَ صَلَاةِ الْعَصْر  فلاح السائل و نجاح المسائل ص 94