منبع

التفسير المنسوب إلى الإمام الحسن العسكري عليه السلام ؛ ؛ ص522

سند

وقال   الامام  علیه السلام

متن

وَ إِذَا تَوَجَّهَ إِلَى مُصَلَّاهُ‏ لِيُصَلِّيَ‏- قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لِمَلَائِكَتِهِ: يَا مَلَائِكَتِي- أَ مَا تَرَوْنَ هَذَا عَبْدِي كَيْفَ قَدِ انْقَطَعَ عَنْ جَمِيعِ الْخَلَائِقِ إِلَيَّ، وَ أَمَّلَ رَحْمَتِي وَ جُودِي وَ رَأْفَتِي أُشْهِدُكُمْ أَنِّي أَخْتَصُّهُ بِرَحْمَتِي وَ كَرَامَاتِي.فَإِذَا رَفَعَ يَدَيْهِ وَ قَالَ: «اللَّهُ أَكْبَرُ» وَ أَثْنَى عَلَى اللَّهِ تَعَالَى بَعْدَهُ قَالَ اللَّهُ لِمَلَائِكَتِهِ: أَ مَا تَرَوْنَ عَبْدِي هَذَا كَيْفَ كَبَّرَنِي- وَ عَظَّمَنِي وَ نَزَّهَنِي عَنْ أَنْ يَكُونَ لِي شَرِيكٌ، أَوْ شَبِيهٌ أَوْ نَظِيرٌ، وَ رَفَعَ يَدَيْهِ تَبَرُّؤاً  عَمَّا يَقُولُهُ أَعْدَائِي- مِنَ الْإِشْرَاكِ بِي أُشْهِدُكُمْ يَا مَلَائِكَتِي إِنِّي سَأُكَبِّرُهُ- وَ أُعَظِّمُهُ فِي دَارِ جَلَالِي، وَ أُنَزِّهُهُ فِي مُتَنَزَّهَاتِ دَارِ كَرَامَتِي وَ أُبْرِئُهُ مِنْ آثَامِهِ وَ ذُنُوبِهِ- مِنْ عَذَابِ جَهَنَّمَ وَ نِيرَانِهَا.فَإِذَا قَالَ: بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ- الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِينَ‏ فَقَرَأَ فَاتِحَةَ الْكِتَاب‏وَ سُورَةً، قَالَ اللَّهُ تَعَالَى لِمَلَائِكَتِهِ: أَ مَا تَرَوْنَ عَبْدِي هَذَا كَيْفَ تَلَذَّذَ بِقِرَاءَةِ كَلَامِي أُشْهِدُكُمْ [يَا] مَلَائِكَتِي لَأَقُولَنَّ لَهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ: اقْرَأْ فِي جِنَانِي، وَ ارْقَ دَرَجَاتِهَا  فَلَا يَزَالُ يَقْرَأُ وَ يَرْقَى دَرَجَةً بِعَدَدِ كُلِّ حَرْفٍ: دَرَجَةً مِنْ ذَهَبٍ، وَ دَرَجَةً مِنْ فِضَّةٍ، وَ دَرَجَةً مِنْ لُؤْلُؤٍ، وَ دَرَجَةً مِنْ جَوْهَرٍ، وَ دَرَجَةً مِنْ زَبَرْجَدٍ أَخْضَرَ، وَ دَرَجَةً مِنْ زُمُرُّدٍ أَخْضَرَ، وَ دَرَجَةً مِنْ نُورِ رَبِّ الْعَالَمِينَ‏فَإِذَا رَكَعَ قَالَ اللَّهُ لِمَلَائِكَتِهِ: يَا مَلَائِكَتِي- أَ مَا تَرَوْنَهُ كَيْفَ تَوَاضَعَ لِجَلَالِ عَظَمَتِي أُشْهِدُكُمْ لَأُعَظِّمَنَّهُ فِي دَارِ كِبْرِيَائِي وَ جَلَالِي.فَإِذَا رَفَعَ رَأْسَهُ مِنَ الرُّكُوعِ، قَالَ اللَّهُ تَعَالَى: أَ مَا تَرَوْنَهُ يَا مَلَائِكَتِي كَيْفَ يَقُولُ:أَتَرَفَّعُ عَلَى‏ أَعْدَائِكَ كَمَا أَتَوَاضَعُ لِأَوْلِيَائِكَ، وَ أَنْتَصِبُ لِخِدْمَتِكَ أُشْهِدُكُمْ يَا مَلَائِكَتِي لَأَجْعَلَنَّ جَمِيلَ الْعَاقِبَةِ  لَهُ، وَ لَأُصَيِّرَنَّهُ إِلَى جِنَانِي.فَإِذَا سَجَدَ قَالَ اللَّهُ [تَعَالَى لِمَلَائِكَتِهِ‏]: يَا مَلَائِكَتِي- أَ مَا تَرَوْنَهُ كَيْفَ تَوَاضَعَ بَعْدَ ارْتِفَاعِهِ وَ قَالَ: إِنِّي وَ إِنْ كُنْتُ جَلِيلًا مَكِيناً فِي دُنْيَاكَ، فَأَنَا ذَلِيلٌ عِنْدَ الْحَقِّ إِذَا ظَهَرَ لِي سَوْفَ أَرْفَعُهُ بِالْحَقِّ وَ أَدْفَعُ‏  بِهِ الْبَاطِلَ.فَإِذَا رَفَعَ رَأْسَهُ مِنَ السَّجْدَةِ الْأُولَى، قَالَ اللَّهُ تَعَالَى: يَا مَلَائِكَتِي أَ مَا تَرَوْنَهُ كَيْفَ قَالَ: وَ إِنِّي وَ إِنْ تَوَاضَعْتُ لَكَ- فَسَوْفَ أَخْلِطُ الِانْتِصَابَ فِي طَاعَتِكَ بِالذُّلِّ بَيْنَ يَدَيْكَ فَإِذَا سَجَدَ ثَانِيَةً قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ: يَا مَلَائِكَتِي- أَ مَا تَرَوْنَ عَبْدِي هَذَا كَيْفَ عَادَ إِلَى التَّوَاضُعِ لِي لَأُعِيدَنَّ إِلَيْهِ رَحْمَتِي.فَإِذَا رَفَعَ رَأْسَهُ قَائِماً، قَالَ اللَّهُ: يَا مَلَائِكَتِي- لَأَرْفَعَنَّهُ بِتَوَاضُعِهِ كَمَا ارْتَفَعَ إِلَى صَلَاتِهِ. ثُمَّ لَا يَزَالُ يَقُولُ اللَّهُ لِمَلَائِكَتِهِ هَكَذَا فِي كُلِّ رَكْعَةٍ.حَتَّى إِذَا قَعَدَ لِلتَّشَهُّدِ الْأَوَّلِ وَ التَّشَهُّدِ الثَّانِي، قَالَ اللَّهُ تَعَالَى: يَا مَلَائِكَتِي قَدْ قَضَى خِدْمَتِي وَ عِبَادَتِي، وَ قَعَدَ يُثْنِي عَلَيَّ وَ يُصَلِّي عَلَى مُحَمَّدٍ نَبِيِّي، لَأُثْنِيَنَّ عَلَيْهِ فِي مَلَكُوتِ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ، وَ لَأُصَلِّيَنَّ عَلَى رُوحِهِ فِي الْأَرْوَاحِ.فَإِذَا صَلَّى عَلَى أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ ع فِي صَلَاتِهِ- قَالَ [اللَّهُ لَهُ‏]: لَأُصَلِّيَنَّ عَلَيْكَ كَمَا صَلَّيْتَ عَلَيْهِ، وَ لَأَجْعَلَنَّهُ شَفِيعَكَ كَمَا اسْتَشْفَعْتَ بِهِ. فَإِذَا سَلَّمَ مِنْ صَلَاتِهِ سَلَّمَ اللَّهُ عَلَيْهِ- وَ سَلَّمَ عَلَيْهِ مَلَائِكَتُه‏

ترجمه

امام عسکری ع :

مکالمه خداوند با ملائکه هنگام ایستادن انسان به نماز چنین است :

• وقتی رهسپارمحل نماز می شود:

می فرماید ای ملائکه این بنده من است که همه کس غیر از مرارها کرده وبه امید جود وکرم من به سوی من می آید شما شاهد باشید که رحمت وکرامتم رابصورت ویژه ای به او عطا می کنم

• وقتی تکبیره الاحرام می گوید آن خدا را ثنا می گوید

خطاب می کند ملائکه من این بنده من مرا به بزرگی یاد کرد و دستهایش را به  نشانی بیزاری از آنچه دشمنانم می گویند بالا آورد من نیز او را بزرگ میشمارم ودوری از گناهانش و عذاب جهنم را به او عطا می کنم

• هنگامی که حمد وسوره را تلاوت کرد :
• خطاب می کند ای ملائکه این بنده من با خواندن قرآن من لذت برد پس من نیز روز قیامت به او می گویم بخوان واز درجات بهشت بالا برو دربرابرهر حرفی که می خواند درجه ای طلا ونقره وزبرجد ولولو ونور الهی به او عطا می کنم
• وقتی رکوع می کند :
• خطاب می کند ای ملائکه ببینید این بنده من چگونه مرا تعظیم نمود من نیز به او عظمت دربهشت می بخشم

-وقتی سر ازرکوع برداشت :

می فرماید ای ملائکه ببینید بنده من با این عملش می گوید خداوند دربرابردشمنانت باشدت اعتلا می ایستم همانگونه که مقابل اولیای تو تواضع می کنم وبرای خدمت به تو سراپا ایستاده ام  پس من نیز او را عاقبت بخیر خواهم کرد

وقتی سجده می کند :

می فرماید ای ملائکه ببینید چگونه بعد از سربلند کردن از رکوع دوباره برای تواضع سجده کرد وبا این کارش می گوید خدایا هرچند من سربلند هستم در دنیا ولی درپیشگاه حق ذلیل هستم وبوسیله حق بر باطل غلبه می کنم

وقتی سر از سجده بر می دارد

خطاب می کند ای ملائکه این بنده من می گوید هرچند من با سجده ذلتم را برابرتونشان می دهم ولی برای قیام مقابل تو قامتم راراست می کنم

وقتی دوباره سجده می کند :

خطاب می کند ای ملائکه او دوباره برابر من تواضع کرد  من هم باز رحمتم را به او می رسانم

وقتی سر از سجده دوم برداشت :

خطاب می کند به خاطر تواضعش به او ترفیع درجه می دهم

وقتی تشهد می خواند :

می فرماید ای ملائکه این بنده خدمت مرا انجام داد وچون ثنای من را گفت  و بر پیامبرم صلوات فرستاد من نیزدر ملکوت ثنا گوی او خواهم بود وبراوروح او صلوات خواهم فرستاد

وقتی بر حضرت علی صلوات فرستاد:

خداوند خطاب می کند بر او صلوات می فرستم وامیر مومنان را شفیع او قرارمی دهم

هنگامی که سلام داد :

خداوند وملائکه بر او سلام می دهند

نکته ها وپیامها

خدواند به ملائکه اش به سبب نمازانسان مباهات می کند

خدواند علت تک تک افعال نماز رابرای ملائکه تبیین می کند

 خدواند پاداش تک تک افعال واذکارنمازرا برای بیان عظمت جایگاه نماز گزاردر نزد خودش بیان می کند

پاداش های الهی متناسب با افعال واذکار نماز است

توضیحات

صلوات بر امیر مومنان ع در تشهد بعد از صلوات برپیامبراکرم ص منظور است که برخی فقها آن راجایز وبرخی مستحب می دانند