ارسال کننده : مدیر
طرح : ایده پرداز: علی جعفری
توضيح اجمالی:

استفاده از طلبه‌های حجره‌نشین و داوطلب، برای احیای اقامه نماز جماعت صبح در مساجدی که نماز صبح اقامه نمی‌شود.
تقویم اجرای ایده: روزانه
نوع مناسبت:

مسأله:
مسئله یک: تعطیل شدن اقامه نماز صبح در برخی مساجد به علت عدم در دسترس بودن امام جماعت برای نماز صبح.

دستاوردهای ایده:
گسترش اقامه نماز جماعت صبح در مساجد شهر

توضیح تفصیلی:
«سحر» با کیفیت‌ترین موعد تقویم شبانه‌روزی است. «سحر» زمینه زمانی عالی‌ترین تکاپوهای عقلی و ناب‌ترین تلألوهای روحی است. «سحر» بهترین بازه زمانی ارتزاق مادی و معنوی است. «سحر» کانون فعالیت و جدّیت اغلب سعادتمندان دنیوی و اخروی تاریخ است. «سحر»، در سبک زندگی اسلامی، جشنواره انواع ریز و درشتی از عبادت‌ها و زیارت‌هاست و آوردگاهی است که در آن امکان غلبه خیر به شر و انسان بر شیطان بسیار افزون می‌شود. اسلام، سحر را به نقطه ثقل عبادت و تربیت شبانه‌روزی تبدیل کرده و باکیفیت‌ترین عبادات خود را در کیفی‌ترین آنات آن قرار داده است.

۲. قدرشناسی از«سحر» در فرهنگ عمومی ایرانیان، البته هم‌تراز با جایگاه آن در فرهنگ اعتقادی ایشان نیست. عموم ایرانیان، خصوصاً جمعیت‌های شهرنشین، علی‌رغم باور درونی خود به اهمیت راهبردی «سحرخیزی» در تدبیر جنبه‌های مادی و معنوی زندگی، امّا در جلوه بیرونی، فاصله زیادی با فرهنگ معنوی و حتی مادّی سحرخیزی دارند. بیشترین آمار مربوط به قضاء نماز مربوط به نمازهای صبح ایشان است. حتّی اغلب مؤمنینی که مقید به نماز جماعت هستند کمتر تلاش می‌کنند تا فریضه صبح را به جماعت برگزار کنند. این واقعیت تلخ علی‌رغم غلظت کمتر امّا در امامان جماعت نیز دیده می‌شود، چنانچه انگیزه‌های اغلب ایشان برای امامت فریضه صبح کمتر از امامت فریضه ظهر و عصر یا مغرب و عشاء است. جالب اینکه فرهنگ مسجدداری نیز از این قاعده مستثنی نبوده و اکثر مساجد کشور علی‌رغم فعالیت قابل توجه در موعد ظهر و مغرب، امّا در وقت صبح تعطیل و چراغ خاموشند. این یک واقعیت دردناک است که سنّت اقامه نماز شب و متصل کردن آن به جماعت صبح و سپس همّت به سایر عبادات و زیارات بین‌الطلوعینی از بسیاری مساجد ما رخت بربسته است و ظاهراً عزم همه‌جانبه‌ای هم برای احیاء آن وجود ندارد.

۳. با این حال به نظر می‌رسد که حلّ سطوح قابل توجهی از این چالش فرهنگی، علی‌رغم فراگیری و گستردگی آن چندان دشوار نیست. طرح پیش رو متضمن ایده‌ای ساده ولی کاربردی برای حل سطوحی از این معضله است؛ به نظر می‌رسد که با هزینه‌ای اندک بتوان ظرفیت جماعت صبح را حداقل در شهرهای بزرگ ۵۰% افزایش داد. اجرای این ایده، خصوصاً در کلان شهری مثل تهران- که به برکت انقلاب اسلامی و طی دو دهه گذشته صاحب ده‌ها حوزه علمیه کوچک و بزرگ در مناطق مختلف آن شده است- از سهولت بیشتری برخوردار است. بدین ترتیب که برروی نقشه جامع تهران، در مرحله اول محل، حوزه‌های علمیه‌ای که طلبه حجره‌نشین دارند، مشخص شود. در مرحله دوم مساجدی که در اطراف هر حوزه علمیه به عنوان اقمار جغرافیایی آن محسوب می‌شوند، شناسایی شوند.

مسجد اقماری به مسجدی اطلاق شود که فاصله آن تا حوزه علمیه بیش از ۱۵ دقیقه نباشد. در مرحله سوم، مساجدی که در فاصله حداکثری ۱۵ دقیقه‌ای مسجد در یک مسیر قرار می‌گیرند مشخص شوند. در مرحله چهارم، ظرفیت‌های طلبگی حوزه‌های علمیه بررسی شود که از چه تعداد طلبه‌ای که توانایی اقامه جماعت صبح و بیان یک یا چند حدیث و مسأله شرعی و… برخوردارند. در مرحله پنجم، باتوجه به تناظر ظرفیت طلبگی حوزه‌ها و ظرفیت مسیرهای مسجد خیز پیرامون حوزه، برای هر مسیر یک دستگاه اتومبیل درنظر گرفته شود که آقایان طلاب را در یک مسیر مشخص نزدیک مساجد یکی یکی پیاده کند. آقای راننده پس از رساندن طلبه آخر به مسجد، خود نیز به امامت او جماعت صبح را اقامه کند و پس از بیانات و برنامه‌های دیگر و در مسیر بازگشت، سایر آقایان طلاب را سوار و به مقصد حوزه علمیه برساند. بدیهی است که مرکز رسیدگی به امور مساجد پیشاپیش هماهنگی‌های لازم را با خادمین مساجد انجام داده و خادم موظف است که نیم ساعت قبل از اذان صبح چراغ مسجد را روشن و درب آن را باز کند. مرکز رسیدگی به امور مساجد می‌تواند حتی با هزینه‌های حداقلی، متناسب با ظرفیت‌های جمعیتی هر مسجد، قدری تغذیه را (مثلاً جعبه‌ای خرما) در اختیار طلبه امام جماعت قرار دهد تا در مسجد مربوطه مصرف گردد.

۴. این ایده فارغ از مزیت‌های آن در احیاء ساده و کم هزینه فریضه صبح در جهت استفاده بهینه از ظرفیت‌های حوزه‌های علمیه و نیز کارآموزی تدریجی و کم هزینه طلاب جوان بسیار مؤثر باشد. طلبه‌ای که از سال‌های میانی درس و بحث در چارچوب یک فضای محدود و به نسبت ساده مردمی، امکان آزمون و خطای تبلیغی می‌یابد، بصورت طبیعی، توانمندی تبلیغی خود را با هزینه بسیار کمتر و تسلّط بیشتری ارتقاء داده و زودتر وارد فرآیند مسئولیت‌پذیری شرعی و مذهبی شده است.

زینت ها و مستحبات:
می‌توان فارغ از نگاه کلان در این ایده، طلاب به صورت خودجوش، با هماهنگی با یک یا چند مسجد نزدیک حوزه علمیه خود، اقدام به احیای اقامه نماز جماعت صبح کنند.

زمان اجرای ایده:
اذان صبح
تیترهای پیشنهادی:

عجّلو بالصلوه/


منبع: سایت مسجد (http://masjedidea.ir)