■ دوشنبه های نمازی.جلسه سیزدهم
دوشنبه های نمازی جلسه سیزدهم - پیوند امام رضا علیه السلام و نماز - حجت الاسلام خلیل زاده
بسم الله الرحمن الرحیم
علی بن موسی الرضا المرتضی، امام تقی، النقی و حجت خدا بر اهل زمین، همان که فرزند صدیقه‌ی شهیده و صاحب طهارت زکیه است، در آستانه‌ی میلادش دل‌هایمان سرشار از شوق و روح‌مان آکنده از یاد و نام اوست.
عزیزان گرامی! دهه‌ی کرامت را به شما تبریک عرض می‌کنم. میلاد با سعادت حضرت معصومه (سلام‌الله‌علیها) را پشت سر گذاشتیم و در این ایام پربرکت به سر می‌بریم. در این روزها که به نام امام رضا (علیه‌السلام) مزین شده، دل‌هایمان ان‌شاءالله رضایی و قلب‌هایمان معطر به یاد آن امام مهربان است. اکنون در آستانه‌ی میلاد با سعادت امام رضا (علیه‌السلام) قرار داریم.
موضوعی که بناست در کانال تخصصی نماز، از مرکز تخصصی نماز با شما به اشتراک بگذارم، پیوند نماز و امام رضا (علیه‌السلام) است. اجازه بدهید جلسه‌مان را با یاد امام رضا (ع) و نقل یک روایت زیبا از ایشان آغاز کنیم. امام رضا (علیه‌السلام) فرمودند:
«اگر به دنبال کفاره‌ای نیکو برای گناهانتان هستید، بسیار صلوات بفرستید.»
همین ابتدای سخن، اگر همراه من هستید، دستانتان را معطل نکنید و با ذکر صلوات فضای گفت‌وگوی‌مان را نورانی کنید:
اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم
ان‌شاءالله این صلوات‌ها، برکت امام رضا و توشه‌ای نیکو برای آخرت ما باشد.
در این فرصت کوتاه، می‌خواهم با توجه به سال‌ها تجربه‌ی مطالعه، تدریس و گفت‌وگو با عاشقان اهل بیت (علیهم‌السلام)، نکاتی درباره‌ی اسرار نماز و به‌ویژه روایتی از امام رضا (علیه‌السلام) درباره‌ی تکبیرت‌الاحرام و حالت نمازگزار هنگام گفتن تکبیر را با شما در میان بگذارم.
همان‌طور که می‌دانید، یکی از ابعاد مهم معارف نماز، «اسرار نماز» است. این مسئله به‌قدری اهمیت دارد که امیرالمؤمنین علی (علیه‌السلام) می‌فرمایند:
«وَ مَن لَم یَعرِف تَأویلَ صَلاتِه فَهُوَ ناقِصُ الصَّلاة»
یعنی کسی که به تأویل و باطن نماز خود آگاه نباشد، نمازش ناقص است.
امام رضا (علیه‌السلام) در روایتی می‌فرمایند:
«إنّما رُفِعَ الیَدانِ بالتکبیرِ لأنّ رفع الیدین ابتهال و تبتّل و تورّع، و أحبّ الله عزّوجلّ أن یکون العبد فی وقت ذِکره متبتّلًا متورّعًا مبتهلًا.»
یعنی: بالا آوردن دستان هنگام گفتن تکبیر در نماز به سه دلیل است:
-
ابتهال: نشانه‌ی ناله و زاری و استیصال در برابر خدای متعال.
-
تبتل: بریدن از غیر خدا و توجه کامل به سوی او.
-
تورع: اظهار خشیت و نیت خالص در توجه به خداوند.
دست بالا بردن هنگام تکبیر، اگرچه مستحب است، اما دارای اسرار ژرفی است. چه زیباست وقتی در نماز، این حرکت ساده‌ی ظاهری را با درک معنای عمیقش انجام می‌دهیم.
همچنین، امام رضا (ع) فرمودند:
بالا آوردن دست‌ها هنگام تکبیر باعث می‌شود نیت انسان احضار شده، قلب به سوی خدا اقبال کند و توجه انسان از امور دنیوی جدا شود.
این تمرینی است برای حضور قلب، که امام صادق (علیه‌السلام) فرمودند:
«از نمازت، تنها بخشی مورد قبول خداست که با حضور قلب باشد.»
حال، اگر تکبیر در نماز بارها تکرار می‌شود، هر بار فرصتی برای بازگشت دل به سوی خداست؛ از آغاز نماز (تکبیرت‌الاحرام)، تا قبل از رکوع، قبل و بعد از سجده، و حتی بعد از نماز.
خلاصه‌ی سخن این است که دست بالا بردن در نماز:
-
نشانه‌ی تضرع و زاری است.
-
نشانه‌ی بریدن از غیر خدا است.
-
وسیله‌ای برای احضار نیت و تمرکز قلبی است.
امام رضا (علیه‌السلام) در حدیث دیگری نیز می‌فرمایند:
«هنگامی که برای نماز ایستادی، با حالت خواب‌آلودگی و کسالت نباش، بلکه با نشاط و آرامش و وقار نماز را به‌جا آور. در نماز، خاشع و خاضع باش.»
قرآن کریم در سوره مؤمنون می‌فرماید:
«قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ * الَّذِينَ هُمْ فِي صَلَاتِهِمْ خَاشِعُونَ»
رستگارند مؤمنانی که در نمازهایشان خاشع هستند.
نماز باید با خشوع، حضور قلب و توجه کامل همراه باشد. خاشع بودن یعنی فروتنی و خاکساری در برابر عظمت خدا. ما باید از دسته‌ای که قرآن درباره‌شان فرمود:
«فَوَيْلٌ لِلْمُصَلِّينَ * الَّذِينَ هُمْ عَنْ صَلاتِهِمْ سَاهُونَ»
(وای بر نمازگزارانی که از نمازشان غافلند) فاصله بگیریم.
امید که به برکت امام رضا (علیه‌السلام)، دل‌هایمان به نور معرفت روشن گردد و نمازهایمان ارتقا یابد.
و در پایان، دعایی از امام حسین (ع) در روز عاشورا:
«اللهم اجعلنا من المصلین الکاملین»
خدایا ما را از نمازگزاران خالص و کامل قرار ده.
و ان‌شاءالله به برکت صلوات بر محمد و آل محمد، همه‌ی ما، خانواده‌ها، فرزندان، نسل‌ها و جوانان‌مان اهل غیرت و حیا، و اهل نماز و خشوع باشند.
والسلام علیکم و رحمه‌الله و برکاته
این مطلب را به اشتراک بگذارید :
