■ بررسی فعالیت تبلیغی حوزه علمیه در ترویج نماز
بررسی فعالیت تبلیغی حوزه علمیه در ترویج نماز
مهدی منتظری
سال‌ها است که در میدان تبلیغ و مدیریت تبلیغی، مشغول فعالیت و نوآوری است. حجت‌الاسلام و المسلمین محمدحسن نبوی را از سال 1378 به عنوان معاون تبلیغ و آموزش‌های کاربردی حوزه‌های علمیه می‌شناسند. از جمله رسالت‌های این معاونت می‌توان از نشر معارف تشیّع، تأمین نیازهای تبلیغی دینی مردم، و اصلاح آسیب‌ها در تبلیغات دینی و همچنین مدیریت نیروهای حوزوی در عرصه تبلیغ و بدنه نظام اسلامی نام برد.
نشریه قنوت با موضوع حوزه و ترویج نماز در ایام نوروز دقایقی میهمان ایشان بود که حاصل این دیدار را با هم مرور می‌کنیم.
نهادها و سازمان‌های مختلفی داعیه‌دار و متولی مباحث فرهنگی و بحث ترویج نماز در کشور هستند. در این میان حوزه علمیه چه وظیفه‌ای برای خود تعریف کرده است؟
حوزه یکی از مسئولیت‌های خود را این می‌داند که در هر جایی یک مجموعه انسانی دور هم جمع شده باشند، با برنامه‌ریزی و فرستادن روحانی در آنجا، تبلیغ دین کند و نماز جماعت را برپا نماید و احکام اسلامی را به گوش مردم برساند. اساساً حوزه وظیفه تربیت نیرو و مبلّغ دینی را دارد.
برای تربیت طلاب موفق در عرصه ترویج نماز، چه برنامه‌ای دارید؟
برای پرورش و تأمین امام جماعت به طور خاص، در حوزه مدارسی به نام مدارس سفیران هدایت طراحی و فعال شده که هم‌اکنون مشغول تربیت طلاب هستند. طرح سفیران هدایت در حال حاضر 110 مدرسه علمیه در سراسر کشور دارد. طلابی که در این مدارس پذیرش می‌شوند، پنج سال درس می‌خوانند و پس از فارغ التحصیل شدن، از جمله فعالیت‌های آنها این است که در نقاط مختلف و مورد نیاز کشور امام جماعت می‌شوند. این طرح هم‌اکنون 2500 فارغ التحصیل داشته است. فارغ التحصیل شده‌ها موظف هستند پنج سال تمام، یعنی به اندازه زمان تحصیل، کار تبلیغی کنند. پس از پایان پنج سال کار تبلیغی مدرک تحصیلی آنها داده می‌شود.
امسال جهت اعتلای فرهنگ نماز در ایام عید نوروز چه فعالیت ویژه‌ای دارید؟
نماز مخصوص ایام نوروز نیست و باید برای ترویج و تقویت آن در طول سال زحمت کشیده شود. اما بدیهی است که در ایام نوروز از نماز استقبال بیشتری می‌شود؛ زیرا محیط فراهم‌تر است. ما سه هزار روحانی ثابت در مساجد و در مناطقی داریم که هیچ روحانی ندارند. آنها در ایام نوروز فعال هستند.
این‌طور که متوجه شدم، حوزه بیشتر در مساجد سرمایه‌گذاری کرده است؛ درحالی‌که مثلاً در ایامی مانند نوروز در مکان‌هایی چون پارک‌ها و بوستان‌ها و هتل‌ها و اماکن تفریحی دیگر، جمعیت زیادی حضور دارند. آیا حوزه برای این ظرفیت آماده چاره‌ای اندیشیده است؟
واقعیت این است که الان برای تأمین روحانی مساجد با مشکل جدی روبه‌رو هستیم؛ چه رسد به جاهای دیگر. در ایران حدود هشتاد هزار مسجد وجود دارد طبق آمار، بیست هزار مسجد فاقد روحانی است. هم‌اکنون حدود 110000 مدرسه آموزش و پرورش وجود دارد که از تعداد کل روحانیون ایران بیشتر است و نیاز به روحانی دارند. نماز در آموزش و پرورش برای ما خیلی اهمیت دارد و من آن را مهم‌تر از دانشگاه می‌دانم. بازارها نیاز به روحانی دارد. به تعداد کارخانه‌های کشور، روحانی نیاز داریم؛ درحالی‌که ما در تأمین مساجد دچار مشکل هستیم؛ چه رسد به جاهایی مانند نیروهای مسلح. ما نیازهای اولیه جامعه خود را نتوانستیم پوشش دهیم. دلیل آن هم کمبود روحانی است.
راه حل چیست؟
حوزه حداقل نیاز به افزایش 200 درصدی زیرساخت‌های خود دارد. بحث دیگر تأمین زندگی یک روحانی است. طلبه‌ای که کار تبلیغی می‌کند و زن و بچه‌اش را به شهر و دیار غربت برده است، باید حداقلهای زندگی اش تأمین شود.طلبه به خاطر مشکلات اقتصادی در یک اداره استخدام شود، به نماز و تبلیغش نمی‌رسد. از سوی دیگر منابع ما هم محدود است. الان موقع جذب و ثبت‌نام طلبه‌ها در حوزه است. بر اساس آماری که به من دادند، امسال نسبت به سال گذشته دچار افت جذب هستیم.
مردم باید در کنار روحانیون کمک کنند و در مناطق خود، افراد را تشویق کنند تا به حوزه بیایند و نیروی مورد نیاز کشور تأمین شود.
آیا تا به حال کار مقطعی در ایام نوروز انجام شده است؟
بله، برای مثال مکانی مانند تخت جمشید در ایام نوروز محلی شده بود برای عده‌ای که جلوی قبر کوروش سجده می‌کردند. این جریان آرام‌آرام به گردهمایی سالانه در زمان تحویل سال تبدیل شده بود. از کنار این جریان نمی‌شد به سادگی عبور کرد. ما چندین سال در هنگام تحویل سال و نوروز، در تخت جمشید و پاسارگاد سرمایه‌گذاری ویژه کردیم. در طول این چند سال مبلّغانی را به آنجا فرستادیم که هنگام تحویل سال و پس از آن در طول تعطیلات نوروز آنجا بودند و نماز جماعت می‌خواندند. گاهی ده نماز جماعت در تخت جمشید برگزار می‌شد که اتفاقاً استقبال هم بسیار خوب بود.
اگر در ایام دیگر سال فعالیت‌های موردی و خلاقانه‌ای داشته‌اید، بفرمایید.
بازارها برای ما اهمیت ویژه‌ای دارند. امیرالمؤمنین سه مرتبه پشت سر هم این کلام را تکرار کردند که اول احکام را یاد بگیرید، بعد به تجارت بپردازید. زمان‌های قدیم در بازارها مسجد می‌ساختند؛ اما امروزه پاساژها با آنکه بزرگ‌تر از بازارهای قدیمی است، هیچ مسجدی در آنها وجود ندارد. ما طرح برگزاری نماز جماعت در پاساژهای قم را شروع کردیم. هم‌اکنون در تعداد زیادی از پاساژهای شهر قم، نماز جماعت برگزار می‌شود. هنگام ظهر فرش یا موکتی انداخته می‌شود و مهر و آمپلی‌فایری تهیه شده و اذان در محیط پاساژ طنین‌انداز می‌شود و در نهایت نماز جماعت برپا می‌گردد. سعی شده است در این طرح از روحانیونی استفاده شود که نیازهای دینی بازار را خوب تشخیص می‌دهند و بر اساس آن مطالعات و بحثشان را تنظیم می‌کنند. مثلاً باید به احکام و اخلاق معاملات خوب احاطه داشته باشند. این طرح در شهر قم جواب داده است؛ لذا بنا داریم در حد توان در شهرهای دیگر نیز آن را اجرا کنیم.
شنیده ایم حوزه اقدام به اعزام مبلّغ برای حضور در ورزشگاه‌ها و استادیوم‌ها کرده است. خوب است در مورد این نوع تبلیغ نیز مقداری توضیح دهید.
تجربه بسیار بسیار خوبی بود. حدود صد هزار نفر شش هفت ساعت قبل از مسابقه استقلال و پیروزی به ورزشگاه می‌آیند. چند ساعت قبل از شروع بازی فریاد می‌زنند و تشویق می‌کنند و کار دیگری ندارند. از این فرصت استفاده کردیم و صد مبلّغ با لباس روحانیت، داخل ورزشگاه آزادی بین تماشاچی‌ها فرستادیم. قرار بود آنها، هم کار تبلیغی کنند و هم نماز جماعت ظهر برقرار شود. خودم هم رفتم و از نزدیک شاهد ماجرا بودم. حرکت بسیار تأثیرگذاری بود. برخورد مخاطبان، عکس تصور ما بود. دیدیم خیلی جوان‌های خوبی هستند، ولی متأسفانه ما با آنها ارتباط برقرار نکرده‌ایم. بنده خودم در ورزشگاه حضور داشتم و دیدم که همه احترام می‌کنند؛ البته به سبک و لحن خودشان. از این صد مبلّغ در این مدت مسئله‌های فراوانی پرسیدند و گرفتاری‌هایشان را مطرح کردند و البته گاهی انحرافاتشان را و از ما توقع داشتند که راه نجات را به آنها نشان دهیم.
و کلام آخر برای خوانندگان نشریه:
در این ایام، ثبت‌نام برای حوزه انجام می‌شود. اگر افرادی علاقه‌مند هستند سربازی آقا امام زمان را انجام دهند و به خاطر خدا عمر و جوانی‌شان را بگذارند و در راه ترویج دین و فرهنگ نماز تلاش کنند، حوزه علمیه با آغوش باز پذیرای آنها خواهد بود.
با تشکر از وقتی که در اختیار قنوت قرار دادید.
این مطلب را به اشتراک بگذارید :
