■ شیوه های دعوت فرزندان به نماز از نظر والدین
نماز سرود توحید و یکتا پرستی و سرود فضیلت و پاکی است که باید فکر و روح ما را دربرابر عوامل شرک زا و آلوده کننده یی که در زندگی روزمره با آنها سر و کار داریم پاک و یکتا پرست نگهدارد .
تنها مشکلی را که دنیای علم و صنعت امروز حل نکرده مشکل آرامش روحی است . هر روز آمار بیماریهای روانی ، جنون و مصرف قرص اعصاب زیاد می شود هیچ چیزی به انسان آرامش نمی دهد جز یاد خدا و ایمان و اُنس و عشق و توکل به او .
آری نماز یاد خداست و فقط با یاد خدا دل ها آرامش می یابد .
آری با یاد خداوند دل ها آرام می گیرد و بهترین یاد خدا همان نماز است ، کمبود امروز بشر علم و تخصصّ نیست بلکه دل آرام است .
« به نظر شما راههای دعوت فرزندان به امر نماز چه می باشد ؟ »
اینجانب چندین سال به عنوان مدرس آموزش خانواده در مدارس تربت جام حضور دارم . در سال تحصیلی 91-90 و با اعلام فراخوان شیوه های دعوت فرزندان به نماز ، در اولین فرصت ممکن در جلسات آموزش خانواده ( آموزشگاه ابتدائی پسرانه و آموزشگاه متوسطه پسرانه ) و با طرح سئوال کتبی از والدین محترم شرکت کننده در جلسه ، مبنی بر اینکه « به نظر شما راههای دعوت فرزندان به امر نماز چه می باشد ؟ » ایده ها و نظرهای خانواده ها را در این زمینه جویا شدم .
اولیاء دانش آموزان ابتدایی پسر ، موارد زیر را مرقوم داشتند :
نظرات مادران گرامی :
- پدر و مادر هر دو اهل عمل به دستورات دینی باشند . پدر و مادر اول وقت خودشان نماز بخوانند تا بچه ، پدر و مادر را ببیند که نماز می خوانند . برای بچه ها از نعمت های خداوند ، تعریف کردن و با آنها از جهان آخرت صحبت کردن .
- تشویق بچه ها بیشتر مؤثر است همین طور نماز خواندن والدین و اهمیت آنها به نماز دارای اهمیت بیشتری می باشد .
- به نظر من بستگی به خانواده دارد اگر از اول پدر و مادر نماز را در حضور بچه ها بخوانند و از آنان بخواهند تا پشت سرشان نماز بخوانند از همین سنین کودکی ، فرزند خودش تشویق می شود و نماز را انجام می دهد ، بسیاری از والدین در خواندن نماز کوتاهی می کنند اصلاً اهمیت نمی دهند فرزندان آنان نیز همین گونه بار می آیند . تشویق به نماز خواندن و اجازه دادن به فرزندان برای شرکت در نماز جمعه ، تهیه نوار سی دی در رابطه با نماز و در اختیار قرار دادن آن به فرزندان .
- اگر والدین پایبند به نماز باشند فرزندان هم گرایش پیدا می کنند فرزندان را علاقه مند به نماز کنیم و بگوییم نماز آنها را از بدیها باز می دارد . هنگامیکه به نماز می ایستیم از فرزندان بخواهیم در کنار ما به نماز بایستند .
- ابتدا در خانواده ، فرزند را دعوت به نماز کنیم و خودمان پایبند نماز و اصول دینی باشیم و قبل از شروع سنّ تکلیف او را دعوت و تشویق به نماز خواندن بکنیم .
- در درجه اول خود پدر و مادر باید نماز بخوانند تا فرزندشان هم علاقه به نماز پیدا کند و در درجه دوم باید به فرزندمان قرآن خواندن و نماز را یاد بدهیم .
- شرکت آنها در نماز مساجد ، خواندن نماز در منزل به صورت گروهی و برگزاری نماز در مدارس .
- برگزاری نماز توسط پدر و مادر بطور محسوس و در اوّل وقت ، عملاً انجام این فریضه مقدس را آموزش می دهد .
- اینکه پدر و مادر و اعضای خانواده در امر نماز خواندن جدّی باشند و در سر وقت و به موقع نماز خود را به جا بیاورند که وقتی فرزند خانواده می بیند یاد بگیرد و خودش بفهمد که در آینده وقتی به سن بلوغ رسید خودش هم باید در امر نماز و احکام دینی خود جدی باشد .
- خودمان ( پدر و مادر ) نماز خوان باشیم و سروقت بخوانیم و به فرزند خود اجبار برای خواندن نماز نداشته باشیم کاری انجام دهیم که خودش مشتاق و اشتیاق به نماز خواندن پیدا کند و وقتی فرزند ببیند که پدر و مادر با نماز خواندن چه آرامشی پیدا می کنند فرزند هم برای بدست آوردن این آرامش این کار را به طور خودکار انجام می دهد .
- بهترین راه چه در امر نماز و چه در دیگر کارهای اخلاقی و رفتاری شایسته ، عمل خود والدین به این امور است . اگر فرزند ما ببیند که پدر و مادرش موقع اذان وضو می گیرند و به همراه هم به نماز می ایستند و بعد از نماز دعا می خوانند و قرآن می خوانند او نیز به همان سمت سوق داده خواهد شد .
- عملکرد خود پدر و مادر نسبت به نماز که چگونه به آن نگاه کنند ، استفاده از کتب آشنایی با نماز ، استفاده از هدیه و تشویق کردن فرزند به نماز .
نظرات پدران محترم :
- از طریق دادن شناخت به فرزندان در خصوص نظام هستی و اینکه همه هستی و موجودات زنده از جمله خود ما آدمها را خداوند آفریده و تمام نعمت های توی دنیا را خداوند مهربان به ما داده و ما باید برای شکرگذاری از خداوند باید نماز بخوانیم و خداوند را دوست داشته باشیم .
- تبیین گام به گام ارزشهای واقعی و معنوی نماز با حوصله و مداومت در امر دعوت به معروف با خوشروئی و عشق و علاقه ، پایبندی خود گویندگان به امر نماز و ارزشهای اخلاقی ، حفظ اصول و قواعد اخلاقی و بردباری در باره آموزش به فرزندان .
- برگزاری نمازهای جماعت در سطح مدارس ، به همراه بردن فرزندان توسط اولیاء به مساجد و تشویق آنان ، ترغیب و تشویق آنان از طریق طرحهای تشویقی ، برگزاری و برپایی نمایشگاههای نماز و عکس و بازدید فرزندان از آن ، آموزش عملی نماز و تفهیم فواید نماز و نمازخوانی ، انجام به موقع و تسریع در امر نماز خواندن توسط خانواده و بزرگترها ، دیدن برنامه ها و نمازهای جماعت که از طریق رسانه ملی پخش می شود .
- ابتدا به ساکن اگر پدر و مادر در خانواده که اولین الگوی فرزندان می باشند در خانواده نمازخوان باشند به نظر من هشتاد درصد راه را برای خواندن نماز فرزندان در خانه فراهم می سازد ، بیست درصد باقیمانده مدرسه ، معلم ، دوستان فرزندان و رسانه های گروهی مثل تلویزیون و ..... می باشد .
اولیاء دانش آموزان متوسطه پسر ، نظرات زیر را مرقوم داشتند :
نظرات مادران گرامی :
- اول اینکه خود والدین باید نماز بخوانند و تلاش داشته باشند که فرزندان شان هم نماز بخوانند و دوم پدر و مادر همیشه در خانه ، قرآن را باید تلاوت کنند .
- فرزندان ، بخصوص فرزند پسر از امر کردن خوشش نمی آید من برای یادآوری وقت نماز به فرزندم می گویم اگر من به جای تو بودم اول نمازم را می خواندم بعد مثلاً تلویزیون نگاه می کردم و یا ... ، الگوی اصلی نماز برای فرزندان خود پدر و مادر است و فرزند پسر کلیه ی رفتار پدر را زیر نظر دارد و در آینده هم از پدر الگو می گیرد .
- ما باید فرزندان خود را از کودکی به نماز آموزش دهیم ، من که هیچ مشکلی برای نماز خواندن بچه ها ندارم چون اکثر وقت ، بچه ها به من می گویند که مادر برایم دعا کن . نماز یکی از واجبات است . زندگی بدون نماز ارزشی ندارد .
- اوّلاً که خود پدر و مادر باید نماز بخوانیم و همیشه سعی کنیم نماز را به موقع اوّل وقت بخوانیم و بعد فرزند دلبندمان را به نماز تشویق کنیم ما می توانیم فرزندمان را با یک کادوی کوچک به نماز تشویق کنیم و با صحبت کردن می توانیم فرزند را تشویق کنیم .
- نماز ارتباط انسان را با خدا زیاد می کند ما باید اول با عمل خود آنها را به نماز دعوت کنیم ما اگر خودمان نماز نخوانیم یقیناً نمی توانیم فرزندانمان را به نماز دعوت کنیم نماز خیلی از صفات زشت و ناپسند را از بین می برد .
نظرات پدران محترم :
- در مرحله اول عمل والدین و پایبندی آنها به نماز و ثانیاً تشویق آنها به نماز با ملایمت و آرامی .
- او را در کارهای نیک مثل نماز خواندن دعوت کند و افراد موفق که نماز می خوانند به او نشان دهد که نماز او را چقدر از اعمال زشت و ناپسند بازداشته و در زندگی موفق بوده و زندگی خوبی را اداره می کند و معلم خوب که خودش نماز خوان باشد می تواند مؤثر واقع بشود .
- معلم و مدیر خوب که خودش به نماز اهمیت بدهد ، پدر و مادر خوب که رزق حلال تهیه کند و خودش دیندار باشد .
- نصایح پدر و مادر و نیز به حرفی که می زنند عمل کنند .
راههای علاقه مند کردن بچه ها به نماز :
- آشنا کردن آنان با خدا
- استفاده از داستان و بیان قصه ها و خاطرات زیبا
- آشنایی با نمازگزاران موفق
- پرهیز از سخت گیری
- دعوت عملی به نماز
- بیان فلسفه نماز
- رابطه صمیمانه با فرزندان
- تبیین نقش کاربردی نماز
- تشویق مادی و معنوی
- آشنایی با فواید نماز
- برپایی نماز همراه با تنوع و برگزاری مسابقه و اردوهای زیارتی و سیاحتی
بنابراین ما خانواده ها باید سعی بر آن داشته باشیم که از همان اوان کودکی فرزندانمان را با نماز آشنا سازیم ؛ زیرا سعادت و خوشبختی آنان مهمتـر از هر چیز، در خواندن نماز و عمل به دستورات آن است و به این آیه شریفه قـــرآن تمسک جوییم که :
"إِنَّ الصَّلاةَ تَنْهى عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْكَرِ ".
و بدین ترتیب آیندۀ فرزندانمان بیمه خواهد شد .
نتیجه گیری
در این تجربه به این نتایج رسیدم که :
- با ارتباط و تعامل با والدین در کلاس های آموزش خانواده می توان راههای دعوت به نماز را شناسایی نمود .
- نقش خانواده در امر فریضه نماز و تقویت فرهنگ قرآنی خیلی مؤثر می باشد .
- از صحبت کردن با فرزندان در آموزش مسائل دینی کوتاهی نکنیم .
- جوّ صمیمانه و محبت آمیزی در خانواده به وجود بیاوریم .
- معلّمان به عنوان الگوهای تعیین کننده در امر دعوت به نماز و اقامه نماز اوّل وقت در آموزشگاه نقش خیلی تاثیر گذاری دارند .
- دانش آموزان با اقامه نماز اوّل وقت ؛ مدیریت زمان ، نظم ، ارتباط سالم با دوستان ، احساس نشاط و بالندگی ، احترام گذاشتن به بزرگتر و پیشرفت درسی را در خود بارور می کنند .
- بهره گیری از نقاط قوّت دانش آموزان و ترغیب آنان به نماز اوّل وقت .
- تقویت اعتقادات مذهبی ؛ اعتقادات مذهبی موجب افزایش ظرفیت روحی و مقاومت فرد در مقابل مشکلات می گردد و به زندگی وی معنا می بخشد .
- حمایت و همکاری مدیر مدرسه در برگزاری اقامه نماز اوّل وقت در مدرسه .
- تاکید بر تحکیم بنیان خانواده در جلسات آموزش خانواده .
این مطلب را به اشتراک بگذارید :
