■ چه چیزهایی باعث میشود نماز ما پذیرفته نشود؟
پاسخ از طرف محمد قهرمانی: در آموزههای دینی عوامل گوناگونی برای این مسئله بیان شده است، به بعضی از مهمترین آنها اشاره میکنیم:
• ایمان نداشتن به امام زمان خود؛
امام باقر علیه السلام فرمود: "کسی که به وجود امام زمانش اعتقاد نداشته باشد نمازش قبول نمی¬گردد".
• شرابخواری؛
در روایت است نوشیدن شراب باعث میشود تا چهل روز نماز شخص پذیرفته نشود. البته این بدان معنا نیست که شخص چه نماز بخواند و چه نخواند، فرقی نداشته باشد؛ در واقع اگر چنین کسی نماز را نیز ترک کند دو گناه بزرگ را انجام داده است؛ یکی شرابخواری و دیگری ترک نماز؛ بلکه این روایت به این معناست که ارزش و تأثیر آن نماز پایین آمده است.
• تحت فشار بول بودن در حال نماز؛
در رساله¬هاى عملیه مراجع تقلید خوددارى از بول و باد معده از مكروهها دانسته¬اند؛ یعنى بهتر است كه در این حالت فرد نماز نخواند؛ بلکه وقتی از آنها خلاصی یافت، به نماز بایستد. در روایتى از امام صادق علیه السلام وارد شده است كه فرموده¬اند: "لا صلاةَ لحاقِن و لا حاقب"؛ كسى كه در حال نگهداشتن از بول یا باد معده نماز بخواند، نمازش كامل نیست.
• پرخورى؛
پرخوری ضررهای بسیارى دارد كه یكى از آنها، آسیبزدن به عبادت و نماز است. ابن¬عباس از پیامبر صلی الله علیه و آله روایت كرد كه فرمودند: "لایدْخُل ملكوت السماءِ مَنْ مَلاء بَطنُهُ"؛ كسى كه شكمش پر باشد وارد ملكوت آسمان نمیشود. و نیز حضرت على علیه السلام فرمودند: "از پرخورى دورى كنید؛ چون موجب قساوت قلب و كسالت در انجام نماز و سبب تباهى بدن است".
• ریا و خودنمایى در نماز؛
امام صادق علیه السلام فرمودند: "در روز قیامت بندهاى را مىآورند كه اهل نماز بوده و خود نیز چنین ادعا میكند. به او مى¬گویند: تو برای آن نماز خواندی كه تو را ستایش كنند؛ پس به فرشتگان دستور مى¬رسد او را به سوى آتش ببرند".
پیامبر صلی الله علیه و آله فرموده¬اند: "مَنْ صلّى صلاةً یُرائى بها فَقَدْ اَشْرك"؛ كسى كه براى خودنمایى نماز بخواند، مشرك است.
• نداشتن حضور قلب؛
"لَا يَقْبَلُ اللَّهُ صَلَاةَ عَبْدٍ لَا يَحْضُرُ قَلْبُهُ مَعَ بَدَنِهِ"؛ خداوند نماز بندهاى را كه دلش همراه بدنش نیست، نمىپذيرد.
قَالَ علیه السلام: "إِنَّ الْعَبْدَ لَيُصَلِّي الصَّلَاةَ لَا يُكْتَبُ لَهُ سُدُسُهَا و لَا عُشْرُهَا و إِنَّمَا يُكْتَبُ لِلْعَبْدِ مِنْ صَلَاتِهِ مَا عَقَلَ مِنْهَا" ؛ گاهی بندهای نماز مى¬خواند درحالیکه براى او، نه يكششم نماز نوشته میشود و نه یکدهم. از نماز بنده تنها آن مقدار نوشته مى¬شود كه با توجه خوانده است.
• نارضایتی والدین از نمازگزار؛
قال ابو عبد الله علیه السلام: "مَنْ نَظَرَ إِلى أَبَوَيْهِ نَظَرَ مَاقِتٍ و هُمَا ظَالِمَانِ لَهُ لَمْ يَقْبَلِ اللَّهُ لَهُ صَلَاة"؛ هر کس به پدر و مادرش از روي غضب نگاه كند، خدا هيچ نمازي را از او قبول نميکند، اگر چه آنها در حق او ستم نیز کرده باشند.
• غيبت؛
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: "هر کس غیبت مرد یا زن مسلمانی را بکند تا چهل روز نمازش قبول نمی¬شود مگر اینکه آن شخص او را ببخشد". قَالَ النَّبِيُّ صلی الله علیه و آله: "مَنِ اغْتَابَ مُسْلِماً أَوْ مُسْلِمَةً لَمْ يَقْبَلِ اللَّهُ صَلَاتَهُ و لَا صِيَامَهُ أَرْبَعِينَ يَوْماً و لَيْلَةً إِلَّا أَنْ يَغْفِرَ لَهُ صَاحِبُهُ".
• بياعتنایی نسبت به محرومان؛
امامصادق علیه السلام فرمود: "نماز كساني كه نسبت به آوارگان و برهنگان جامعه بياعتنا هستند، قبول نيست".
• حرامخواري؛
در بعضی روایات، نماز کسی که حرامخوار است به ساختن ساختمان بر روی ماسۀ نرم تشبیه شده است. چنین ساختمانی چون پایۀ محکمی ندارد، به زودی فرو میریزد و تباه میشود.
• بدخواهی برای مسلمانان؛
خدا از مؤمنى كه بدخواه برادر مؤمن خود باشد، هيچ عملی را نمیپذيرد. چه نماز و چه غیرنماز.
• قطع رابطه با برادر ديني؛
پیامبر صلی الله علیه و آله به ابوذر فرمودند: "ای ابوذر مبادا با برادر دینیات قطع رابطه کنی که در این صورت هیچ عملی از تو پذیرفته نمیشود".
• آزار دادن شوهر؛
پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود: "خداوند هیچ عملی را از زنی که همسرش را آزار دهد، نمی¬پذیرد". پیداست این روایت دربارۀ زن است ولی شاید بتوان آن را دربارۀ مرد نیز صادق دانست؛ زیرا برای مرد هم حرام است که زنش را آزار دهد.
• سبك شمردن نماز؛
پیامبر اعظم صلی الله علیه وآله فرمودند: "چه بسا شخصی پنجاه سال نماز می¬خواند ولی یک نمازش قبول نمی¬شود؛ چون نمازش را سبک میگیرد و نمازی که سبک شمرده شود قبول نمی¬گردد".
• ندادن زكات.
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: "یک گروه از کسانی که نمازشان قبول نمی¬شود، کسی است که زکات نمی¬پردازد".
در پایان گفتنی است با توجه به اینکه در روایات انجام برخی از اعمال مانع قبولی نماز معرفی شدهاند که جزء مکروهات هستند، معلوم میشود معنای عدم قبولی نماز در این موارد، پایین بودن ارزش آن نماز و عدم توانایی این نماز برای بالا بردن انسان به ملکوت است؛ نه اینکه باعث باطل شدن آن نماز شود.
■ خداوند در کجا دستور نماز های واجب راداد؟
در آیات بسیاری، خداوند ما را امر به نماز کرده است.
آیات قرآن که دلالت بر وجوب نماز می کنند ، بسیارند که ما به بعضی از آنها اشاره می کنیم:
1 ـ « وَ أَقیمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّکاةَ وَ ارْکَعُوا مَعَ الرّاکِعینَ » [1] و نماز را برپا دارید و زک ...
■ براي درك اسرار و فلسفه نماز چه كار بايد كرد؟
1- براي درك اسرار و فلسفه نماز چه كار بايد كرد؟
براي درك اسرار نماز بايد در دو زمينه تلاش نمود:
1. تلاش علمي
اسرار نماز، در آيات مربوط به نماز، روايات، و ادعيه قبل و بعدِ نماز به تفصيل ذكر شده است لذا در قدم اول بايد نسبت به مطالعه آنها تلاش نماي ...