اِقامه کلماتی ویژه است که از آن در باب صلات سخن رفته است.

فهرست مندرجات

1. کیفیّت اقامه
2. شهادت به ولایت امام علی علیه السلام
3. اقامه برای زن
4. اقامه برای مسافر
5. شرایط اقامه
6. شرط طهارت در اقامه
7. استحباب اقامه در نمازها
8. قول قدما در شرطیت اذان و اقامه
9. سقوط اذان و اقامه
10. تدارک اذان و اقامه فراموش شده
11. استحبابات در اذان و اقامه
12. استحباب حکایت اقامه
13. مکروهات در اقامه
14. اذان و اقامه گفتن در گوش نوزاد
15. پانویس
16. منبع

کیفیّت اقامه

به قول مشهور، اقامه هفده جمله است:«اللّهُ أَکْبَر»،«أَشْهَدُ أَنْ لا اِلهَ اِلا اللّه»، «أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدَاً رَسُولُ اللّه»،«حَیَّ عَلَی الصَّلاةِ»، «حَیَّ عَلَی الفَلاحِ»،«حَیَّ عَلَی خَیْرِ العَمَل»،«قَدْ قامَتِ الصَّلاةُ»،«اللّهُ أَکْبَر»هر کدام دو مرتبه و«لا اِلـهَ اِلاّ«اللّه»یک مرتبه. [۱]

شهادت به ولایت امام علی علیه السلام

به قول مشهور، شهادت به ولایت حضرت امیرالمؤمنین و دیگر امامان علیهم السّلام جزء اقامه نیست، لیکن مستحب است. [۲] [۳]

اقامه برای زن

زن می‏تواند به تکبیر و شهادتین بسنده کند.

اقامه برای مسافر

مسافر می‏تواند جمله‏های اقامه را یک بار بگوید.جواهر الکلام ج۹، ص۸۷-۸۸.   

شرایط اقامه

عقل، ایمان (اعتقاد به امامت امامان معصوم علیهم السّلام)، قصد قربت، ترتیب، موالات، درست ادا کردن و خواندن آن پس از داخل شدن وقت نماز، شرایط صحّت اقامه‏اند. [۴]

شرط طهارت در اقامه

در شرط بودن طهارت (وضو، غسل یا تیمم) درصحّت اقامه، اختلاف است. شرط نبودن آن، به مشهور نسبت داده شده است. [۵]

استحباب اقامه در نمازها

به قول مشهور متأخّران، اقامه در نمازهای یومیه همانند اذان، برای مرد و زن، در نماز فرادا و جماعت، ادا و قضا، مستحب است.

قول قدما در شرطیت اذان و اقامه

گروهی از قُدما به شرطیّت اذان و اقامه در صحّت نماز جماعت و برخی فقها به وجوب اقامه برای نمازگزار مرد قائل‏اند. برخی احتمال داده‏اند که مراد قدما از شرطیّت، شرطیّت اذان و اقامه نسبت به حصول فضیلت نماز جماعت باشد، نه صحّت آن. [۶]

سقوط اذان و اقامه

در مواردی اقامه همراه با اذان ساقط می‏شود. [۷]

تدارک اذان و اقامه فراموش شده

به قول مشهور، اگر نمازگزار اذان و اقامه را فراموش کند و پیش از رکوع یادش بیاید، می‏تواند برای تدارک آن دو نماز را قطع کند. [۸]در جواز قطع نماز برای تدارک اقامه تنها اختلاف است. [۹]

استحبابات در اذان و اقامه

رو به قبله ایستادن به قول مشهور، استقرار و طمأنینه داشتن در حال اقامه، جزم دادن به آخر هرجمله و سریع خواندن اقامه نسبت به اذان، مستحب است. [۱۰] [۱۱]

استحباب حکایت اقامه

در استحباب حکایت اقامه (تکرار اقامه دیگری) اختلاف است. قول به عدم استحباب، به مشهور نسبت داده شده است. [۱۲]

مکروهات در اقامه

سخن گفتن به قول مشهور [۱۳]و التفات به سمت چپ و راست در حال اقامه، مکروه است. [۱۴]

اذان و اقامه گفتن در گوش نوزاد

گفتن اقامه در گوش چپ و اذان در گوش راست نوزاد، مستحب است. [۱۵]

پانویس

1. جواهر الکلام ج۹، ص۸۲.   
2. جواهر الکلام ج۹، ص۸۶-۸۷.   
3. العروة الوثقی ج۲، ص۴۱۲.   
4. العروة الوثقی ج۲، ص۴۲۳-۴۲۵.   
5. جواهر الکلام ج۹، ص۵۹.   
6. جواهر الکلام ج۹، ص۴-۱۱.   
7. العروة الوثقی ج۲، ص۴۱۶-۴۱۸.   
8. جواهر الکلام ج۹، ص۶۴.   
9. جواهرالکلام ج۹، ص۷۰.   
10. جواهر الکلام ج۹، ص۹۲-۹۷.   
11. مستمسک العروة ج۵، ص۵۹۴-۵۹۹.   
12. مستمسک العروة ج۵، ص۵۷۶-۵۷۷.   
13. جواهر الکلام ج۹، ص۹۷.   
14. جواهر الکلام ج۹، ص۱۲۹-۱۳۰.   
15. جواهر الکلام ج۹، ص۱۴۸.   

منبع

فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۶۳۱-۶۳۳.