■ داشتن حضور قلب در نماز چه اهمیت و ضرورتی دارد؟
پاسخ: حضور قلب در نماز از چند جهت مهم و ضروری است:
• معیار قبولی نماز
در روایات فراوانی شرط قبولی نماز، حضور قلب در آن دانسته شده است؛ پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله فرمودند: "گاهی از بعضی نمازها [فقط] نصف آن پذیرفته می¬شود و گاهی یک‌سوم آن و گاهی یک‌چهارم آن و گاهی یک‌پنجم آن و گاهی یک‌دهم آن پذیرفته می¬شود و برخی نمازها همانند لباسی کهنه درهم پیچیده شده، به صورت نمازگزار زده می¬شود. به یقین از نماز تنها آن مقدار که با توجه قلبی خوانده شده برای تو مفید است".
پیامبر¬اكرم صلی الله علیه و آله مردی را دید كه در حال نماز با ریش خود بازی می¬كرد، آن حضرت فرمود: "اگر قلب او خاشع بود، اعضا و اندام او نیز چنین بودند".
اثربخشی نماز و پذیرش آن، به میزان خشوع و حضور قلب انسان بستگی دارد، همان‌گونه که امام باقرعلیه السلام می‌فرماید: "با تمام وجود نماز بخوان، چرا كه در مقابل آن مقدار از نماز پاداش داده خواهی شد كه با حضور قلب انجام می¬دهی".
• رسیدن به آثار معنوی فراوان
قرآن كریم یكی از ویژگی¬های انسان¬های مؤمن و رستگار را، خشوع آنان در نماز دانسته و می¬فرماید: "به راستی كه مؤمنان پیروز و رستگار شدند، آنان كه در نماز خشوع می¬كنند".
خشوع یعنی تواضع، اظهار ادب بندگی، توجه قلبی و حضور انسان در پیشگاه خداوند با تمام وجود. نمازگزار واقعی كسی است كه به هنگام نماز چنان غرق در تفكر حضور پروردگار است و به راز و نیاز مشغول، كه ذره¬ای از دل خود را برای غیرخدا و امور مادی خالی نگذاشته است.
پیامبراعظم صلی الله علیه و آله فرمودند: "کسی که در یک نماز واجب، قلب خود را از افکار پراکنده باز دارد و رکوع و سجود و خشوع آن را به طور کامل انجام دهد و خدای تبارک و تعالی را تقدیس و تمجید کند و تا هنگام فرا رسیدن نماز دیگر کار بیهوده‌ای انجام ندهد، خداوند برای او پاداش حج و عمره می¬نویسد و او را از اهل علیّین قرار می¬دهد".
■ زمانی که امام جماعت در تعداد رکعت‌های نماز اشتباه کند، وظیفۀ مأمومین چیست؟
اگر امام جماعت در شمارۀ رکعت‌های نماز شک کند، یا نماز را اشتباه بخواند و مأموم به شمارۀ رکعت نماز یقین داشته باشد، می‌تواند به امام جماعت بفهماند و او را از شمارۀ رکعت‌ها و وظیفه‌اش آگاه نماید.[1] ولی باید این آگاه کردن به نحوی باشد که باعث باطل شد ...
■ چرا باید قبل از نماز وضو بگیریم؟ آیا اگر پیش از نماز حمام برویم کافی نیست؟
هدف از انجام وضو، تیمم و غسل فقط پاکیزگی ظاهر نیست؛ زیرا انسانی که تازه از حمام بیرون آمده نیز باید برای نماز وضو بگیرد. (1)
در حقیقت باید برای رسیدن به پاکیزگیِ باطنی از نمادهای ظاهری استفاده کرد. لذا با وضو ظاهر بدن شستشو داده می‌شود تا طهارت با ...
■ چگونه با نماز و عبادت، تکبر ما را نگیرد؟
هر چه انسان پاکی و سبّوح بودن خدا را بهتر درک کند، آنچه [از پاکی] در خودش می بیند، در مقایسه با او کم می بیند و کم می شمارد.
نه اینکه فرض کند کم است؛ بلکه واقعاً احساس می کند که برای او کم است.
چرا؟ چون با کس دیگری مقایسه می کند.
[امیرالمؤ ...
