■ فلسفه سلام در آخر نماز چیست؟
پاسخ از طرف سعید خانزاده: «تكبيرة الاحرام» اجازه ورود به نماز و «سلام» اجازه خروج از آن است. سلام فقط براى آغاز ديدار نيست؛ بلكه در لغت عرب، به معناى خداحافظى نيز مىباشد. آنان زمانى كه از يكديگر جدا مىشوند، مىگويند: «سلام عليكم».
ممکن است حكمت «سلام» در آخر نماز این چنین باشد:
1.درخواست امان برای خود و مؤمنان
واژه سلام دو معنا دارد؛ درود و آرزوى سلامتى كامل براى مؤمنان، نام مقدس خداوند. (1)
نمازگزار به اذن پروردگار، سلامتى و امن از عذاب را براى مؤمنان درخواست می کنند.
امام صادق (ع) فرمودند: «معناى سلام در آخر هر نمازى، امان است يعنى، اگر نماز را درحالىكه قلبش خاضع و خاشع است به جاى آورد، از بلاهاى دنیا و آخرت در امان خواهد بود». (2)
2.جلب رحمت الهى
امام على(ع) مىفرمايد: «السلام عليكم و رحمة الله و بركاته» از خدا ترحّم خواستن براى خود و همه بندگان است، كه اين خود سبب ايمن شدن از عذاب قيامت است» (3)
3.تلقين نيكىها
يكى از درسها و ثمرات نماز اين است كه هر نماز گزارى، در هر شبانه روز، پنج بار به خود تلقين مىكند كه: از بندگان نيكوكار و شايسته خداوند است «السلام علينا و على عباد الله الصالحين». كسى كه نماز مىخواند، اگر به معناى اين جمله توجّه كند، وجدانش تحت تأثير قرار مىگيرد و سعى مىكند با پيام آن تلقين، مخالفت نكند و اعمال خلاف مرتكب نشود و خود را هر چه بيشتر به نيكوكاران، نزديك سازد. (4)
4.خیرخواهی برای خوبان
نماز گزار با سلام دادن، نشان مىدهد كه دوست دار و خيرخواه همه خوبان و نيكوكاران است و همواره آرزوى سلامتى آنان را دارد. اين مسأله باعث نزديكى قلبها به هم و مستحكمتر شدن دوستىها و برادرىها است. (5)
درباره «سلام آخر» نماز گفته شده است: انسان در نماز، ارتباطى وثيق با خدا برقرار و با ديگران قطع رابطه مىكند. اما در پايان نماز - كه بازگشت از معراج است - با خلق خدا ارتباط پيدا مىكند و در اين مرحله به مؤمنان و صالحان سلام و درود مىفرستد.
سلام، سلامتى بنده از آتش به وسيله نمازى است كه قبول شده و با نماز مقبول، ساير اعمال او هم پذيرفته مىشود. بنابراين پايان نماز جاى سلام، تحيت، سلامتى و شادمانى است؛ نه ابتداى نماز. (6)
__________________
(1)وَ السَّلَامُ اسْمٌ مِنْ أَسْمَاءِ اللَّهِ تَعَالَى ؛ (بحار الأنوار (ط - بيروت) ؛ ج82 ؛ ص307)
(2)مَعْنَى السَّلَامِ فِي دُبُرِ كُلِ صَلَاةٍ الْأَمَانُ أَيْ مَنْ أَدَّى أَمْرَ اللَّهِ وَ سُنَّةَ نَبِيِّهِ خَالِصاً لِلَّهِ خَاشِعاً فِيهِ فَلَهُ الْأَمَانُ مِنْ بَلَاءِ الدُّنْيَا وَ بَرَاءَةٌ مِنْ عَذَابِ الْآخِرَةِ ؛ (بحار الأنوار (ط - بيروت) ؛ ج82 ؛ ص307)
(3)وَ تَأْوِيلُ قَوْلِكَ السَّلَامُ عَلَيْكُمْ وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَكَاتُهُ تَرَحُّمٌ عَنِ اللَّهِ سُبْحَانَهُ فَمَعْنَاهَا هَذِهِ أَمَانٌ لَكُمْ مِنْ عَذَابِ يَوْمِ الْقِيَامَةِ ؛ (بحار الأنوار (ط - بيروت) ؛ ج81 ؛ ص254)
(4)رموز نماز، ص 83
(5)مجتبی کلباسی، يكصد پرسش و پاسخ درباره نماز، ج 2، ص 27
(6)يكصد پرسش و پاسخ درباره نماز، ج 2، ص 33
محتوا : برنامه اندرویدی پرسمان نماز
■ از فضیلت و اهمیت سورۀ حمد ما را آشنا کنید؟
1.سورۀ حمد اساس قرآن
ابنعباس ـ که شاگرد تفسیری امیرالمؤمنین بودند ـ می گوید: «هر چیزی اساسی دارد و اساس قرآن سوره حمد است.» (1)
2.برترين سوره قرآن و درمان دردها
پیامبر اکرم (ص) به جابر بن عبدالله فرمودند: «برترین سورهای را که خداوند متعال در ...
■ چرا به هم زدن نماز گناه است؟
همانگونه که میدانیم خروج ناگهانی و بدون دلیل از محل ملاقات، توهین به فرد ملاقات شونده است. در همین راستا، هنگامی که ما با تکبیرة الإحرام نماز، به ملاقات خدا میرویم، شایسته نیست قبل از پایان وقت ملاقات(سلام نماز)، بدون دلیل، صحنه ملاقات را ترک کنیم ...
■ مي خواستم بدونم در نماز بايد به چه چيزهايي فکر کرد؟
رسول خدا - صلي الله عليه وآله – فرموده اند:« رَكْعَتَانِ خَفِيفَتَانِ فِي تَفَكُّرٍ خَيْرٌ مِنْ قِيَامِ لَيْلَةٍ» ؛« دو ركعت نماز سبك، در صورتي كه همراه با تفكر و انديشه باشد، بهتر ازعبادت سراسر يك شب است.»
اما اينكه در نماز به چه چيزفكر كنيم؟ بايد ...