■ من دوستي دارم که نماز نمي خواند من چند بار به او توصيه کرده ام که نمازش را بخواند ولي باز هم احتمال زيادي مي دهم که نمازش را نمي خواند در ضمن من اين دوستم را خيلي دوست دارم. از طرفي شنيده ام که دوستي با بي نماز گناه است، من اصلا نمي خواهم دوستي ام را با او به هم بزنم. آيا واقعا دوستي با بي نماز گناه است؟ اگر هست من بايد چه کار کنم؟
پاسخ: خداوند در رابطه با دوستان خوب که برادران ديني ما به حساب مي آيند مي فرمايد:« فَإِنْ تابُوا وَ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّكاةَ فَإِخْوانُكُمْ فِي الدِّينِ وَ نُفَصِّلُ الْآياتِ لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ» ؛«اگر توبه كردند و نماز بر پا داشتند و زكات پرداختند، در اين صورت برادران دينى شمايند. و ما آيات خود را براى گروهى كه مىدانند (و مىانديشند)، به تفصيل بيان مىكنيم.»
در اينجا شرط دوستي وبرادر ديني بودن زکات دادن و نماز خواندن شمرده شده است و اگرمي خواهيد ببينيد که شخصي بدرد دوستي مي خورد يا نه، ببينيد که آيا واجباتش، از جمله نمازش را بجا مي آورد يا نه؟
و همچنين در سوره الکهف آيه 28 در رابطه با دوستان خوب مي فرمايد:« وَ اصْبِرْ نَفْسَكَ مَعَ الَّذينَ يَدْعُونَ رَبَّهُمْ بِالْغَداةِ وَ الْعَشِيِّ يُريدُونَ وَجْهَهُ وَ لا تَعْدُ عَيْناكَ عَنْهُمْ تُريدُ زينَةَ الْحَياةِ الدُّنْيا وَ لا تُطِعْ مَنْ أَغْفَلْنا قَلْبَهُ عَنْ ذِكْرِنا وَ اتَّبَعَ هَواهُ وَ كانَ أَمْرُهُ فُرُطاً» ؛« با كسانى باش كه پروردگار خود را صبح و عصر مىخوانند، و تنها رضاى او را مىطلبند! و هرگز بخاطر زيورهاى دنيا، چشمان خود را از آنها برمگير! و از كسانى كه قلبشان را از ياد خود غافل ساختيم اطاعت مكن! همانها كه از هواى نفس پيروى كردند، و كارهايشان افراطى است.»
در اينجا نيز خداوند دوست خوب را کسي معرفي مي کند که به ياد خدا باشد و به ذکر خداوند ونماز مشغول باشد.
در روايات نيز يكي از مهمترين ملاك هاي انتخاب دوست و همنشين را نماز قرار داده است.
امام صادق عليه السلام در اين باره فرموده:« اخْتَبِرُوا إِخْوَانَكُمْ بِخَصْلَتَيْنِ فَإِنْ كَانَتَا فِيهِمْ وَ إِلَّا فَاعْزُبْ ثُمَّ اعْزُبْ ثُمَّ اعْزُبْ مُحَافَظَةٍ عَلَى الصَّلَوَاتِ فِي مَوَاقِيتِهَا وَ الْبِرِّ بِالْإِخْوَانِ فِي الْعُسْرِ وَ الْيُسْر» ؛« برادران خود را با دو خصلت آزمايش كنيد پس اگر آن دو خصلت در آنها بود خوب است، و گر نه دور شويد، دور شويد، دور شويد: مواظبت او بر نمازهايش در اوقات آن، نيكى به برادران در سختى و گشايش.»
كسي كه نماز نمي خواند جزء دوستان شما مي باشد، اگر مي دانيد و يا احتمال مي دهيد كه ارتباط با او ممكن است ايشان را به نماز بكشاند و يا اثرات خوبي بگذارد، با او ارتباط سازنده داشته باشيد به اين معنا كه به اصلاح زير بناهاي فكري وي پرداخته و به مرور او را به خواندن نماز ارشاد نمائيد و البته مراقب باشيد كه در اعتقادات و خلقیّات شما اثر منفي نگذارد. زيرا در اين صورت يعني در صورت تاثير او در شما، ادامه اين ارتباط صحيح نبوده و شرعاً جایز نیست.
بنابراين اگر احتمال مىدهيد كه نتيجه معكوس باشد رابطه دوستانه خود را قطع كنيد گرچه در برخوردها با او گرم بوده و به او محبت نمائيد. ادامه دوستي با افراد بي نماز که توجهي به خدا و دين ندارند و تاثير پذير هم نيستند، ممکن است در شما تاثير منفي بگذارد و کم کم شما هم حس کنيد که توجهتان به نماز و خداوند کم شده است.
■ معیار در جهر و اخفات (آهسته خواندن) نماز چیست ؟
در نمازهایی مانند مغرب و عشا آیا باید جهر طوری باشد که کسی در کنار ما ایستاده صدای ما را بشنود ؟
معیار در جهر واخفات صدق عرفی است نه شنیدن کسی که در کنار او است ونه ظاهر نمودن جوهر صدا ولذا کسی که صدای او گرفته است می تواند جهر بخواند در حالی که جوهر صدا ظاهر نمی شود و جایز نیست صدا را در نماز ان قدر بلند کند که عرفا به ان فریاد گفته شود. ...
■ نماز باران(استسقاء) چیست و آیا می‌توان افراد را به اجبار به انجام آن وادار کرد؟
از جملۀ نمازهاى مستحب: نماز استسقاء است، استسقاء به معناى درخواست آشاماندن آب است. زمانی که باران کم ببارد، نهرها خشک شوند و آسمان به خاطر شیوع گناهان، کفران نعمت، ندادن حقوق، کم‌‌فروشى، ظلم، ترک امر به معروف و نهى از منکر و... بخل ورزد، نماز استسقا ...
