پاسخ:

اول: تمام کارهای خدا از روی مصالح و مفاسد برنامه‌ریزی شده است و هیچ کار خدا بی‌دلیل و بی‌حکمت نیست. یعنی اگر خدا کاری را واجب کرده است، آن کار برای ما منافع و مصلحتی داشته است و اگر کاری را حرام کرده آن کار برای ما ضرر و فسادی داشته است.

دوم: هر چقدر که ما تلاش کنیم تمام حکمت و فلسفه‌ی دستورات خدا را نمی‌فهمیم، شاید برخی از آن‌ها را با توجه به پیشرفت علم و دانش و با عقل و بیان برخی روایات اهل بیت علیهم‌السلام بفهمیم اما آن‌ها دلیل و فلسفه کامل دستورات خدا نیستند و ممکن است حکمت‌هایی دیگری هم داشته باشند که فقط خود خدا می‌داند.

سوم: یکی از مهم‌ترین قوانین طبیعی خدا، قانون نظم است و کل عالم هستی را بر اساس نظم آفریده شده است. وقتی خدا به ما دستور داده است سر ساعت خاصی نماز بخوانیم با این کار خواسته ما به قانون نظم احترام بگذاریم و نظم و قانون را یاد بگیریم.

چهارم: همان طور که جسم ما نیاز به غذا دارد و سر وقت مشخصی باید غذا بخوریم، روح ما هم نیاز به غذا دارد که سر وقت مشخص باید غذای آن را داد. نماز و ذکر خدا غذای روح است و باید سر وقت خودش آن را به روح رساند.

پنجم: همانطور که دارو اگر سر وقت خورده نشود اثر نمی‌کند، نماز هم اگر سر وقتش خوانده نشود اثر ندارد.

ششم: وقت‌هایی که خدا برای نماز‌ها قرار داده است، معمولا وقت‌های استراحت و بیکاری مردم است و خداوند نماز را برای آرامش و راحتی آن‌ها در این وقت‌ها قرار داده است. و در این باره امام رضا علیه‌السلام می‌فرماید: «چون این اوقات نزد مردم شناخته شده بود خداوند جهت راحتی عمل، آن‌ها را انتخاب کرد و برای نماز عصر، وقت مشهوری نبود لذا پس از ظهر قرار داده شد». [1]

هفتم: و اینکه خداوند دوست داشت پیش از هر کاری، ذکر و عبادت او انجام گیرد لذا این اوقات را قرار داد. [2]

نماز صبح در ابتدای روز و آغاز کار روزانه؛ نماز ظهر در آغاز استراحت پس از اشتغالات؛ نماز عصر آغاز مرحله دوم کار پس از خواب و استراحت؛ نماز مغرب در آغاز برگشت به خانه و نهادن زینت‌های دنیوی لحاظ شده؛ نماز عشاء سرآغاز تمام شدن امورات روزانه و شروع خواب و استراحت شبانه است؛ از این رو نماز در سرآغاز مرحله‌های مهم زندگی انسان، و برای زنده نگه داشتن یاد خدا و عبادت او قرار گرفته است. [3]

هشتم: يا در حديث ديگري فلسفه‌ای برای اوقات نماز ذکر شده است. نقل شده است كه فردي يهودي خدمت رسول خدا صلی الله علیه‌وآله‌وسلم رسيده و پرسيد: چرا نمازهاي شبانه روز در پنج وقت واجب شده است، حضرت جواب داد:

«موقع ظهر همه چيز خدا را حمد و تسبيح مي‌كنند و خدا به من درود مي‌فرستد، و آن ساعتي است كه خدا نماز را بر من و امّتم واجب فرموده و همچنین آن ساعتي است كه در قيامت جهنم را مي‌آورند و هر كس در آن ساعت (ظهر) در حال ركوع يا سجود و يا قيام باشد، خداوند بدنش را بر آتش حرام مي‌كند.

وقت نماز عصر آن ساعتي است كه حضرت آدم علیه‌السلام از درخت (درختي كه از خوردنش نهي شده بود) خورد و بدين جهت از بهشت خارج شد. از اين رو خداوند بر ذريه او تا روز قيامت، نماز عصر را واجب فرمود.

اما نماز مغرب آن وقتي است كه خداوند توبه آدم را قبول كرد و آدم علیه‌السلام سه ركعت نماز خواند. يك ركعت براي خطاي خود و يك ركعت براي خطاي حوا و يك ركعت براي توبه‎‏اش، و خداوند اين سه ركعت را در اين وقت واجب كرد. دعا در اين وقت مستجاب مي شود.

اما نماز عشا چون براي قبر و روز قيامت تاريكي هست، نماز عشا در اين وقت واجب شد تا موجب نورانيّت قبر و پل صراط گردد.
5️ اما نماز صبح در اين وقت واجب شد تا امتم سجده بر خدا كنند، قبل از آن كه كافر (آفتاب پرست) بر آن (آفتاب) سجده كند. نماز صبح نمازي است كه ملائكه‌‏هاي مأمور شب و فرشتگان مأمور روز گواه بر آنند».[4]

نهم: علاوه بر این‌ها، خداوند برای تقویت روحیه اطاعت‌پذیری، قوانینی ترتیب می‌دهد که با انجام دادن آن‌ها توسط انسان‌ها، روحیه بندگی در افراد بشر افزایش می‌یابد.

منابع:
[1]ـ سایت اسلام کوئست نت، به نقل از، وسائل‏الشیعة ج 4، ص 161 و 15. وسائل الشیعه،کتاب صلاة،ابواب اعداد فرائض، باب وجوب صلاة،ح 7و8.
[2]ـ همان، به نقل از، وسائل الشیعه ، باب 10 اعداد فرائض،ح 1-5و7-9.
[3]ـ همان، باب 6 از اعداد فرائض ،ح 3-8 همان،باب 10 ابواب مواقیت ح 11.
[4]ـ سایت مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی به نقل از، شيخ صدوق‏، علل الشرائع ، انتشارات داورى‏، قم، بي تا، ج 2، ص 338 .