■ آیا قرار دادن دو طرف صورت بر خاک هنگام سجده، مستند به روایتی بوده و آیا سفارش شده است دعایی در این وضعیت خوانده شود؟
پاسخ: در مناجات معروف به «دعای ام داود»، گذاشتن دو طرف صورت بر خاک هنگام سجود سفارش شده است، آنجا که امام صادق(ع) بعد از تعلیم دعا به ایشان فرمودند:
«... فَإِذَا فَرَغْتِ مِنَ الدُّعَاءِ فَاسْجُدِی عَلَى الْأَرْضِ وَ عَفِّرِی خَدَّیْکِ عَلَى الْأَرْضِ وَ قُولِی لَکَ سَجَدْتُ وَ بِکَ آمَنْتُ فَارْحَمْ ذُلِّی وَ فَاقَتِی وَ کَبْوَتِی لِوَجْهِی وَ اجْهَدِی أَنْ تسبح [تَسُحَ] عَیْنَاکِ وَ لَوْ مِقْدَارَ رَأْسِ الذُّبَابِ دُمُوعا...»؛[1] هنگامی که دعایت را به پایان رساندی، سر به سجده بگذار و دو طرف صورت خود را بر روی زمین مالیده و بگو: خدایا! برای تو سجده کردم و به تو ایمان آوردم، پس به بیچارگی و فقر و افتادنم با صورت به درگاهت رحم آور! سپس تلاش کن که از چشمهایت - اگرچه به مقدار بال مگس – اشک روانه شود.
اگرچه در روایت دیگری دستور به قرار دادن دو صورت بر زمین را به صورت کلی و در همه موارد مشاهده نکردیم، اما از آنجا که در همین دعا، امام صادق(ع) این شیوه از سجده را نشانی از تضرع و خواری به درگاه خدا اعلام میکند، میتوان اینگونه برداشت کرد که گذاشتن صورتها بر زمین در هر زمانی مطلوب است، اما دعای خاصی غیر از مناجات اعلام شده در دعای ام داود برای زمانی که صورتها را بر خاک میگذاریم نیافتیم.
[1]. شیخ صدوق، فضائل الاشهر الثلاثه، محقق، مصحح، عرفانیان یزدی، غلامرضا، ص 35، قم، کتاب فروشی داوری، 1396ق.
منبع: اسلام کوئست
■ شک در عدالت امام جمعه
اگر مکلّف امام جمعه منصوب را عادل نداند، و یا در عدالت او شک داشته باشد، آیا برای حفظ وحدت مسلمانان می تواند به او اقتدا کند؟ آیا کسی که در نماز جمعه شرکت نمی کند، جایز است دیگران را تشویق به عدم حضور در آن نماید؟
اقتدا به کسی که او را عادل نمی داند، و یا در عدالت وی شک دارد، صحیح نیست، و نماز جماعت او هم صحیح نمی باشد، ولی حضور و شرکت در نماز جماعت برای حفظ وحدت اشکال ندارد، و در هر صورت حق ندارد، دیگران را ترغیب و تشویق به عدم حضور در نماز جمعه کند.
...
■ آیا در نماز جماعت، انجام مصافحه (دست دادن) بعد از نماز، مستحب است؟
در پاسخ به این پرسش، لازم است به چند نکته توجه شود:
1- هرچند مصافحه و دست دادن نمازگزاران به یکدیگر، جزو تعقیبات نماز نیست و در احادیث معصومین(ع) نیز به آن سفارش نشده است، ولی به چند جهت ممکن است آنرا عملی نیک شمرد:
اول اینکه، اصل انجام مصافحه ...