■ معاشرت و دوستی با کسی که نماز را عمدا ترک کرده، ولی بقیه امور دینی را رعایت می کند، چه حکمی دارد؟
پاسخ: برای رسیدن به جواب این سوال، باید چند نکته را به خوبی مدنظر قرار دهید:
1. حقیقت اینست که انسان مومن، برای انجام دادن هر کاری باید یک عنوان و نیت خدائی داشته باشد. یعنی تمام اعمالش را با نیتی انجام دهد که او را به نحوی به پروردگار و پیامبر بزرگوارش متصل کند؛ برای روز حسرت « يَا حَسْرَتَا عَلَى مَا فَرَّطْتُ فِي جَنْبِ اللَّهِ» (1) و برای روزی که همه آرزو می کنند که «يَا لَيْتَنِي اتَّخَذْتُ مَعَ الرَّسُولِ سَبِيلًا» (2)
2. به نظر نمی رسد معاشرت با فردی که پروردگار را نافرمانی کرده و او را به خشم می آرود، انسان را به خدا نزدیک کند.تولی و تبری، به معنای دوستی با دوستان خدا و دشمنی با دشمنان خدا، دو اصل مهم از فروع دین هستند که بسیار هم مورد تاکید قرار گرفته؛ تا جائی که وقتی از امام صادق (علیه السلام) در مورد حب و بغض سوال شد فرمودند: «و هَلِ الإيمانُ إلاّ الحُبُّ و البُغْضُ؟؛ آیا ایمان چیزی غیر از حب و بغض [برای رضای خدا] است؟!» (3)
توجه بفرمایید که منظور از این حرف این نیست که هر کس نماز نخواند، قطعا دشمن خداست؛ بلکه به هر حال به نحوی برخلاف دستور خداوند عمل کرده و نمازی را که از ارکان دین و اولین نشانه مسلمانی ست، نادیده گرفته، پس قاعدتا اگر عالما و عامدا در همین حال بماند، محبوب خداوند هم نیست، هرچند اعمال صالح دیگری هم داشته باشد.
3. در عین حال در اسلام نسبت به مهربانی و گذشت، حتی نسبت به افرادی که فقط در انسانیت با آنها اشتراک داریم هم بسیار سفارش شده.امير مؤمنان علی (عليه السلام) با الهام از اين سنّت خداى مهربان، در منشور حكومت مصر به مالك اشتر مى نويسد: وَأشعِر قَلبَكَ الرَّحمَةَ لِلرَّعِيَّةِ، وَالمَحَبَّةَ لَهُم، وَاللُّطفَ بِهِم، وَلا تَكونَنَّ عَلَيهِم سَبُعا زارِيا تَغتَنِمُ أكلَهُم، فَإِنَّهُم صِنفانِ: إمّا أخٌ لَكَ فِى الدّينِ، وَإمّا نَظيرٌ لَكَ فِى الخَلقِ؛ احساس رحمت، محبّت و لطفِ به شهروندان را بر دلت بپوشان و بر آنان درنده اى آسيب رسان مباش كه خوردن شكارش را غنيمت داند؛ چرا كه آنان دو دسته اند: دسته اى برادرِ دينى تو اند، و دسته اى ديگر در آفرينش، همانندِ تو.» (4)
پس راه حل مناسب اینست که با خودتان صادق باشید و توجه کنید که آیا می توانید با ایشان ارتباطی برقرار کنید که به نحوی عنوان دینی و جنبه الهی داشته باشد یا خیر. برای مثال با نیت اینکه همه انسان ها مخلوقات خداوند بوده و جلوه هایی از جمال او هستند، با نیت تألیف قلوب، با نیت تاثیرگذاری، و امثال اینها.مهربانی و مراوده با اطرافیان، هرچند بی نماز، با یک عنوان و نیت الهی، نه تنها بد نیست که عبادت محسوب می شود.
پی نوشت:
1. افسوس بر من از كوتاهيهائي كه در اطاعت فرمان خدا كردم. سوره زمر، 56
2. اى كاش با پيامبر راهى برمى گرفتم. سوره فرقان، 27
3. میزان الحکمه، ج 2، ص 425
4. کیمیای عشق، ص 8
■ وقتي به مهماني مي رويم و يا در خوابگاه هستم خجالت مي كشم در جمع ديگران بلند شده و نماز بخوانم لذا نمازم را رها مي كنم؛ آیا می شود بعد نماز بخوانم؟
در انجام احكام الهى مثل نماز و روزه و ديگر واجبات، شرم و حيا عذر حساب نمىشود لذا كسي نمي تواند به اين بهانه نماز خود را ترك نمايد.
اما آنچه كه مي تواند در چنين مواقعي اعتماد به نفس شما را افزايش داده و خجالت شما را از بين ببرد مقداري تفكر و تعقل در ...
■ برخی مردم هنگام گفتن سه تکبیر پایان نماز دست ها را روی ران می کشند و برخی دست ها را بر ران می زنند، کدامیک درست است؟
هر چند بسیاری از نمازگزاران پس از سلام نماز، سه مرتبه با حرکت سر و يا احيانا تکان دادن مختصر دست و يا كشيدن دست بر روی ران و... نماز را خاتمه مي بخشند، اما چنين کیفیتی در روایات توصيه نشده است (البته حرام هم نيست!)
آنچه مورد توصيه روايات است، اين ...
