■ آیا این جمله که نماز کلید بهشت است یعنی کسی که کارهای خیری انجام دهد و نماز نخواند به بهشت نمی رود؟
پاسخ: در جواب باید گفت اولاً اگر کسى نماز را ترک کند کار نیک دیگرى برایش نماند تا به وسیله آن وارد بهشت شود اگر شخصى تارک الصلوه باشد اعمال دیگر او هیچ سودى نمى بخشد رسول اکرم(ص) مى فرمایند: «مثل نماز مثل ستون خیمه مى باشد هر گاه ستون خیمه پا برجا باشد طناب ها، میخ ها پرده سود مى بخشند ؛ و هر گاه ستون شکته شود نه طنابى، نه میخى و نه پرده اى (هیچ کدام) نافع نیستند. (میزان الحکمه، ج 5، ص 369، ر 10246، نشر مکتب الاعلام الاسلامى، چاپ اول، سال 1362 ه. ش) . در روایتى دیگر حضرت مى فرمایند: «نمازهاى پنجگانه را محافظت کنید زیرا هر گاه روز قیامت بر پا شود خداوند تبارک و تعالى بنده را فرا مى خواند، اول چیزى که از او سؤال مى شود (همین) نماز است اگر آن راتام و بدون نقص انجام داده (وارد بهشت مى شود) و گرنه در آتش افکنده مى شود. (همان، ص 374، ر 10267) نماز به قدرى اهمیت دارد که مدار قبولى تمام اعمال قرار گرفته است همچنین حضرت در روایتى دیگر با صراحت مى فرمایند: «روز قیامت اولین عمل بنده که به آن نظر مى شود نماز اوست اگر قبول شد به غیر نماز نظر مى شود واگر قبول نگشت به هیچ عمل او نظر نمى شود. (همان، ر 10268) .
وقتى نماز به این درجه از اهمیت در دین مطرح شده است چگونه مى توان گفت: لازم نیست که حتماً شخص نماز خوان باشد تا وارد بهشت شود!؟ با وجود چنین روایاتى باید با صراحت تمام گفت نماز کلید بهشت است و اگر این کلید نباشد هرگز در بهشت باز نمى گردد و اعمال نیک دیگر همچون طناب و میخ و پرده خیمه است که بدون ستون هیچ فایده اى ندارند. بنابراین این گونه روایات به منزله ى مخصص دایره ى شمول این آیه ى شریفه مى شود که فمن یَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّةٍ خَیْراً یَرَهُ ؛ هر کس هموزن ذره اى کار خیر انجام دهد آن را مى بیند(سوره زلزال، آیه 7) . این روایات مى فرماید در صورت بى نمازى اصلاً خیرى براى انسان نمى ماند تا آن را ببیند بودن و ماندن خیر مخصص و مقید به خواندن نماز شده است. ثانیاً در همان سوره زلزال آیه آخر مى فرماید: و مَنْ یَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّةٍ شَرًّا یَرَهُ ؛ هر کس هموزن ذره اى کار شر انجام دهد آن را مى بیند. کدامین شر بالاتر از بى نمازى است؟! بى نمازى شر الاعمال است و طبق این آیه شریفه انسان کار شر خود را هم خواهد دید تا چه رسد به شر الاعمال و از کجا معلوم که کارهاى خیر دیگر بر این شرالاعمال بچربد بلکه بر عکس روایاتى مانند روایات پیش گفته داریم که با صراحت مى فرماید قطعاً شر الاعمال بر تمامى کارهاى خیر دیگر مى چربد و انسان با داشتن چنین شرى خیرى نخواهد دید. به عبارتى دیگر بالاخره انسان یا باید همه کار هایش خیر باشد تا وارد بهشت شود و یا اگر در کنار کار خیر، کار شر هم دارد، کار خیر او بر کار شر او بچربد تا وارد بهشت شود . با نخواندن نماز قطعاً فرض اول تحقق ندارد زیرا نه تنها خیرانجام نداده بلکه در کنارش شر هم مرتکب شده است . پس فرض دوم محقق است یعنى در صورت نخواندن نماز و انجام کارهاى خیر دیگر هم کار خیر انجام داده و هم کار شر و روایات مى فرماید نه تنها کار خیر او برکار شر (نماز نخواندن) او نمى چربد بلکه بر عکس با وجود چنین شرى اصلاً خیرى برایش نمى ماند تا به وسیله آن وارد بهشت شود.
البته این منافاتی با این مطلب ندارد که انسان بی نمازی که کار خیری انجام داده به نحوی پاداش خود را از خداوند دریافت نماید زیرا خداوند شکور است و عمل خیر کسی را ضایع نمی سازد . این پاداش ممکن است به صورت شهرت به هم زدن و معروف و ثروتمند شدن و یا راحت جان دادن در وقت مرگ باشد .
■ طبق حديث امام باقر (عليه السلام ) اول چيزي که در قيامت محاسبه مي شود نماز است و اگر قبول شود بقيه کارها هم قبول مي شوند . سوال من اين است كه چرا يك مسلمان با نماز اعمال خوبش پذيرفته می شود؛ ولي يك مسلمان بي نماز اعمالش مورد پذيرش نيست؟
نماز مقبول، شرايطى دارد؛ از جمله شرايط ولايي، اقتصادي، اجتماعي، خانوادگي و... كه همگي بيانگر آن است كه اين عمل عبادي به عنوان ستون دين با تمام زندگى انسان و اعمال عبادي ديگر او مرتبط است؛ يعنى، شاخصى است كه مىتوان مطلوب بودن و الهى بودن يك زندگى را ...
■ برخی مردم هنگام گفتن سه تکبیر پایان نماز دست ها را روی ران می کشند و برخی دست ها را بر ران می زنند، کدامیک درست است؟
هر چند بسیاری از نمازگزاران پس از سلام نماز، سه مرتبه با حرکت سر و يا احيانا تکان دادن مختصر دست و يا كشيدن دست بر روی ران و... نماز را خاتمه مي بخشند، اما چنين کیفیتی در روایات توصيه نشده است (البته حرام هم نيست!)
آنچه مورد توصيه روايات است، اين ...