■ نماز باران(استسقاء) چیست و آیا میتوان افراد را به اجبار به انجام آن وادار کرد؟
پاسخ: از جملۀ نمازهاى مستحب: نماز استسقاء است، استسقاء به معناى درخواست آشاماندن آب است. زمانی که باران کم ببارد، نهرها خشک شوند و آسمان به خاطر شیوع گناهان، کفران نعمت، ندادن حقوق، کمفروشى، ظلم، ترک امر به معروف و نهى از منکر و... بخل ورزد، نماز استسقاء - چنانکه در روایت آمده- مستحب است.
کیفیّت آن؛ مانند نماز عید فطر و قربان، دو رکعت است. در جماعت و فرادا خواندن آن به قصد رجاء اشکال ندارد. در هر رکعت از آن حمد و سورهاى را مىخواند و در رکعت اول بعد از سوره، پنج تکبیر مىگویند و بعد از هر تکبیر، یک قنوت به جا مىآورند و در رکعت دوم چهار تکبیر (مىگوید) که بعد از هر تکبیرى، یک قنوت بجا مىآورد و در قنوت، خواندن هر دعایى کافى است و بهتر است که دعاى قنوت شامل طلب باران و بارش و طلب عطف و توجّه حضرت رحمان باشد به اینکه بارانها بفرستد و درهاى آسمان را به رحمت باز کند و قبل از دعا، صلوات بر محمّد و آل محمّد(ع) بفرستد.
مستحبات این نماز چند چیز است:
1. بلند خواندن قرائت و خواندن سورههایى که در نماز عید مستحب است.
2. مستحب است مردم سه روز، روزه بگیرند و بیرون رفتنشان روز سوم باشد. و (طورى ترتیب دهند که) این روز سوم، روز دوشنبه باشد و اگر نشد، روز جمعه باشد، براى اینکه روز جمعه داراى شرف و فضل است.
3. امام به همراه مردم، با آرامش و وقار و خشوع و حالت درخواست به صحرا بیرون بروند، و جاى پاکیزهاى را براى نماز انتخاب کنند و بهتر آن است که به شکلى و وضعى خارج شوند که موجب جلب رحمت الهى باشد، مانند اینکه پابرهنه باشند.
4. منبر را با خود به صحرا ببرند و مؤذّنها پیشاپیش امام حرکت کنند.
5. با آنها پیرمردان، پیرزنان، کودکان و چهارپایان بیرون روند و میان بچهها و مادرهایشان جدایى افکنند تا شیون و گریه زیاد کنند، و سبب ریزش بسیار رحمت الهى گردد، و کفّار ذمى و غیر ذمّى را نگذارند که با مردم به صحرا بروند.[1]
گفتنی است؛ انجام این نماز و مقدمات آن کاملاً اختیاری است و نباید اجباری در این مورد انجام شود. البته افراد مسئولی مانند مدیران مدارس میتوانند از دانش آموزان درخواست کنند که در صورت تمایل، به این اقدام گروهی مبادرت نمایند.
[1]. موسوی خمینی، سید روح الله، تحریر الوسیلة، مترجم، اسلامى، على، ج1، ص 445 - 447، قم، دفتر انتشارات اسلامى، چاپ 21، 1425ق.
■ فلسفه اينكه در سفر بايد نماز هاي خود را شكسته بخوانيم چيست؟
علت شكسته خواندن نماز در حال مسافرت تصريح آيات قرآن است:
آيه 101 سوره نساء دلالت دارد بر اينكه مسافر بايد نمازش را قصر (شكسته) بخواند. آنجا كه مىفرمايد:
« وَ إِذا ضَرَبْتُمْ فِي الْأَرْضِ فَلَيْسَ عَلَيْكُمْ جُناحٌ أَنْ تَقْصُرُوا مِنَ الصَّلاة» ...
■ چطور دوستم رو به نماز دعوت کنم؟
در ارتباط با دوستتان که نماز نمي خواند، قبل از هر چيزي بايد علت اين مسئله پيدا شود. وقتي علت پيدا شد، برطرف کردن مشکل بسيار ساده تر خواهد شد.
راهكارهاي عملي قابل ارائه به طور كلي به قرار زير است:
1-قبل از هر چيز، براي ترغيب هر کس به نماز، تبلي ...