■ شکستن نماز چه حکمی دارد؟ علت آن چیست؟
پاسخ: از جمله احکام نمازهای واجب آن است که قطع و شکستن نماز در حال اختیار حرام است،[1] مگر در برخی موارد که کاری اضطراری بوجود آید.[2] اما اگر انسان شک کند که نماز را درست خوانده یا نه، نباید به شک خود توجه کند و باید بنا را بر صحیح بودن نماز بگذارد و نباید نماز را بشکند، ولی اگر نماز خود را شکست کفاره ندارد.
در هر حال، مستند این فتوا - علاوه بر اجماع فقها[3]- برخی از روایات معصومین(ع) از جمله حدیث زیر است:
امام صادق(ع) فرمود: اگر کسی در بین نماز خوندماغ شود و آب در دسترس باشد، و یا کسی باشد که به او اشاره کند تا آبی بیاورد و خون را پاک کند، پس باید [این کار را انجام دهد و] نمازش را حفظ نموده و قطع نکند.[4]
گفتنی است، هر چند این حکم - مانند وجوب خود نماز - امری تعبدی است، ولی در مورد حکمت آن میتوان گفت: همانگونه که خروج ناگهانی و بدون دلیل از محل ملاقات، توهین به فرد ملاقات شونده است، در همین راستا، هنگامی که ما با تکبیرة الإحرام نماز، به ملاقات خدا میرویم، شایسته نیست قبل از پایان وقت ملاقات(سلام نماز)، بدون دلیل، صحنه ملاقات را ترک کنیم.
[1]. طباطبائى یزدى، سید محمد کاظم، العروة الوثقى، ج 1، ص 723، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، چاپ دوم، 1409ق؛ خمینى، سید روح اللّٰه، تحریر الوسیلة، ج 1، ص 191، م 12، قم، مؤسسه مطبوعات دار العلم، چاپ اول.
[2]. ر. ک: نمایه 42617 (موارد جواز شکستن نماز).
[3]. بنى فضل، مرتضى بن سیف على، مدارک تحریر الوسیلة - الصلاة، ج 2، ص 90، بیجا، بیتا.
[4]. مُعَاوِیَةَ بْنِ وَهْبٍ الْبَجَلِیِّ قَالَ: «سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع عَنِ الرُّعَافِ أَ یَنْقُضُ الْوُضُوءَ قَالَ لَوْ أَنَّ رَجُلًا رَعَفَ فِی صَلَاتِهِ وَ کانَ عِنْدَهُ مَاءٌ أَوْ مَنْ یُشِیرُ إِلَیْهِ بِمَاءٍ فَیُنَاوِلُهُ فَقَالَ بِرَأْسِهِ فَغَسَلَهُ فَلْیَبْنِ عَلَى صَلَاتِهِ وَ لَا یَقْطَعْهَا»؛ طوسى، ابو جعفر، محمد بن حسن، تهذیب الأحکام، ج 2، ص 327، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چهارم، 1407ق؛ حکیم، سید محسن طباطبائى، مستمسک العروة الوثقى، ج 6، ص 610، قم، مؤسسة دار التفسیر، چاپ اول، 1416ق.
■ کسی که گاه نماز خوانده و گاه نمیخواند، آیا با توجه به آیه «فمن یعمل مثقال ذرة خیراً یره»، ثوابی برایش در نظر گرفته میشود؟
انسان با ایمان باید به انجام واجبات – به ویژه نماز - اهتمام خاص داشته باشد، و به هیچ وجه سهلانگاری در این مورد جایز نیست. قرآن کریم در این باره میفرماید: پس واى بر نمازگزارانى که در نماز خود سهلانگارى مىکنند.[1]
اگر فردی در انجام نماز سهلانگا ...
■ چه کنیم که باعث عذاب قبر نشویم؟
باید به این نکته توجه داشت که عذاب قبر برای همه انسان ها نیست بلکه خیلی ها مستقیم وارد بهشت می شوند.
و همچنین منظور از عذاب قبر یا فشار قبر این نیست که جسم انسان مرده در این قبر خاکی عذاب ببیند بلکه منظور عذابی است که بعد از مرگ در برزخ می بیند.
...