فوايد نماز در بیان آیت الله مظاهری

نماز مانند نهر روان و چشمه زلال و پاكيزه اى است كه انسان مؤمن هر روز روح و روان خود را در آن می شويد. پيامبراكرم (صلی الله علیه وآله) فرمودند: «نماز مثل چشمه زلالى است كه نمازگزار در شبانه روز پنج نوبت در آن شستشو می كند.»
نماز بسيارى از فضيلت‏ها و نيكويی ها را براى انسان تحصيل و بسيارى از رذائل و زشتی ها را از او دور می كند.
قرآن شريف می فرمايد: «إنَّ الصَّلوة تَنهَى عَنِ الْفَحْشَاءِ وَ الْمُنكَرِ وَ لَذِكْرُ اللهِ أكْبَرُ وَ اللهُ يَعْلَمُ مَا تَصْنَعونَ»: همانا نماز آدمى را از فحشا و منكر باز می دارد و ذكر خدا بزرگتر است و خدا به كارهايى كه می كنيد، آگاه است1.
يكى از فايده هاى نماز اين است كه به تدريج روح و اخلاق انسان را پاكيزه می كند و مانند معلم اخلاق عمل می كند؛ معلمى كه همه جا حضور دارد و همه می توانند از آن بهره ببرند؛ معلمى كه موجب نجات انسان از گمراهی ها و هدايت او به سوى رستگارى می شود، معلمى كه انسان را به راه راست كه راه سعادت است، هدايت می كند. وظيفه معلم اخلاق به وجود آوردن قلب مطمئن در وجود شاگردش است. وى نهال رذيلت را از دل او برمی كند و به جاى آن درخت فضيلت می نشاند. معلم اخلاق شاگرد خود را به سوى خداوند و به سمت نور مطلق رهبرى می كند، تا جايى كه نور الهى در دل او جلوه گر می شود و همه رفتار و منش او با نور خداوند همراه می شود.
نماز واقعى نيز مانند معلم اخلاق، انسان را به معراج حقيقى، قرب معنوى و وصول به حق رهبرى می كند.
دورى كردن از كارهاى ناروا، چه در پنهان و چه در آشكار، از آثار و خواص نماز است. نماز با حضور قلب انسان را از ارتكاب گناهان كبيره و صغيره باز می دارد.
نماز مانند فرشته نجاتى در شب اوّل قبر، عالم برزخ و روز قيامت به فرياد انسان می رسد.
نماز بهترين وسيله تأمين آسايش و آرامش روح و روان انسان در دنيا و برخوردارى از نعمت‏هاى بهشتى در آخرت است.
قرار گرفتن در كنار حوض كوثر با پيامبر گرامى (صلی الله علیه وآله) و ائمه اطهار (علیهم السلام) با نماز امكان پذير می شود. خداوند در قرآن كريم می فرمايد:
«وَ مَن أعرَضَ عَن ذِكرِى فَإِنَّ لَهُ مَعِيشَة ضَنكاً وَ نَحشُرُهُ يَومَ القِيامَة اعمَى قَالَ رَبِّ لِمَ حَشَرتَنِى اعمَى وَ قَد كُنتُ بَصِيراً قَالَ كَذلِكَ أتَتكَ آيَاتُنَا فَنَسيِتَهَا وَ كَذلِكَ اليَومَ تُنسَى»: و هر كس از ياد من اعراض كند، زندگيش تنگ شود و روز قيامت نابينا محشورش سازيم. گويد: اى پروردگار من! چرا مرا نابينا محشور كردى و حال آنكه من بينا بودم؟ گويد: همچنان كه تو آيات ما را در دنيا فراموش می كردى، امروز خود فراموش گشته اى.2
هرگاه اين آيه شريفه را همراه با آيه «أقِمِ الصَّلوة لِذِكرِى»3 مورد توجه قرار دهيم، نتيجه می گيريم كه يكى از مصاديق ذكر در اين آيه نماز است. بنابراين، كسى كه نماز نخواند و يا نماز را سبك بشمارد، در دنيا زندگى خوب و پربركتى ندارد و در روز قيامت نابينا محشور می شود.
يكى از فوايد نماز آن است كه نگرانى، اضطراب و افسردگى- كه بيمارى رايج در عصر حاضر است- را در مؤمنان حقيقى و نمازگزاران واقعى از بين می برد. چنان‏كه قرآن كريم می فرمايد:
«ألَا بِذِكرِ اللهِ تَطمَئِنُّ القُلوبُ»: آگاه باشيد كه ياد خدا دل‏ها را آرامش می بخشد.4
در زمان پيامبراكرم (صلی الله علیه وآله) در يكى از جنگ‏ها كه نزديك بود سپاه اسلام با شكست روبه رو شود، حضرت فرمودند: امّتى الصلوة، امّتى الصلوة و دو ركعت نماز خواندند و سپس با توكل بر خداوند و قلبى مطمئن، بر دشمن پيروز شدند.
شيخ ‏الرّئيس ابوعلى سينا، فيلسوف و دانشمند مشهورى است و كتاب‏هاى فراوانى تأليف كرده است. يكى از شاگردان او به نام ملاسليمان نقل می كند: «زمانى كه شيخ ‏الرّئيس در نيمه هاى شب مشغول مطالعه بود و مسأله و شبهه اى براى او پيش می آمد و نمی توانست آن را حل كند، همان موقع به مسجد می رفت و دو ركعت نماز می خواند و شبهه اش برطرف می شد».

پی نوشت:
1. عنكبوت/ 45
2. طه/ 126- 124
3. طه/ 14
4. رعد/ 28

منبع: اسلام آیین رستگاری، آیت الله حسین مظاهری