امتداد اجتماعی نماز

نماز از جمله عباداتی است که می‌توان و می‌باید نشانه‌های درستی و پذیرش آن را در رفتارهای فردی و اجتماعی نمازگزاران مشاهده کرد. خود قرآن کریم و همچنین روایات پرشماری از معصومان(ع) آثار و نتایج نماز در سبک زندگی فردی و اجتماعی نمازگزاران را متذکر شده‌اند. به عنوان نمونه:
در قرآن کریم سوره‌ای به نام «ماعون» داریم. سوره ۱۰۷ که مشتمل بر ۷ آیه است. در این سوره نمازگزارانی مورد توبیخ قرار گرفته‌اند که اولاً، در نماز خود سهل‌انگارند (چه نسبت به وقت نماز و چه نسبت به کیفیت آن)؛ ثانیاً، ریاکارند؛ کارهای خود را خالصاً لوجه الله انجام نمی‌دهند و ثالثاً، از «ماعون» منع می‌کنند: «يَمْنَعُونَ الْماعُونَ».
یکی از معانی «ماعون» عبارت است از «احسان و نیکویی» به نحو مطلق. معنای دیگر آن عبارت است «چیز کم و بی‌مقدار». یعنی چیزهای جزئی و به ظاهر کم‌ارزشی که ممکن است برخی از مردم یا همسایگان در زمان‌هایی به آنها نیاز داشته باشند. مثل آب، کبریت، بیل و کلنگ و ظرف و ظروفی برای مواقع خاص و امثال آن. امام صادق(ع) در تفسیر ماعون می‌فرماید: «هُوَ الْقَرْضُ يُقْرِضُهُ وَ الْمَتَاعُ يُعِيرُهُ وَ الْمَعْرُوفُ يَصْنَعُه‏؛  ماعون عبارت است از قرضی که به کسی داده می‌شود و متاعی که عاریه داده می‌شود و کار خیری که انجام داده می‌شود.»
طبیعی است کسانی که چنین امور کم‌ارزشی را از همسایگان خود و سایر نیازمندان دریغ کنند، افرادی پست و بی‌ارزشند و شایسته لطف و رحمت الهی نخواهند بود. به همین دلیل، قرآن کریم چنین افرادی را به شدت توبیخ کرده و مستحق عذاب الهی می‌داند و پیامبر اکرم(ص) می‌فرمایند: «مَنْ مَنَعَ الْمَاعُونَ جَارَهُ مَنَعَهُ اللَّهُ خَيْرَهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَ وَكَلَهُ إِلَى نَفْسِهِ وَ مَنْ وَكَلَهُ إِلَى نَفْسِهِ فَمَا أَسْوَأَ حَالَه‏؛  کسی که ماعون را از همسایه‌اش دریغ دارد، خداوند هم روز قیامت خیر خود را از او دریغ خواهد کرد و او را به خودش وامی‌گذارد. و بدتر از این چیست که خداوند کسی را به خودش واگذار کند!»