اعوذ بالله من الشیطان الرجیم
بسم الله الرحمن الرحیم
لا حول ولا قوة الا بالله العلی العظیم.
موضوع: نماز و رابطه ی آن با رستگاری مومنین
پیش گفتار
مقوله رستگاری، امری است عام و فطری بشر که او برای رسیدن به آن به عنوان یک حقیقت تلاش می کند، و از آنجا که تحقق و تکامل هر امری از جمله رستگاری وابسته به لوازم و شرایطی از جنس همان امر می باشد و این موضوع یعنی « رستگاری » هم از این امر مستثنی نمی باشد؛ پس می توان گفت که لازمه این امر معنوی؛ در درجه نخست همانا اموری معنوی است از سنخ آن که همانطور که طی این تحقیق نشان داده و اثبات خواهد شد یکی از لوازم ضروری معنوی آن، « نماز » که تکلیفی الهی بر مومنین بطور خاص است می باشد.
توجه و اذعان به نیازمندیِ هر امری به موضوع، روش، هدف و نتیجه در کنار داشتن دانش همان امر از مسلمات بلکه در واقع غیر قابل انکار است، چرا که همه ی اجزای مورد لزوم هستند که یک مچموعه را تشکیل می دهند تا رسیدن به هدف و مقصد آسانتر و مطلوبتر باشد. و مراعات این موارد در ارتباط با مقوله ی مورد بحث یعنی نماز نیز اینگونه است. اینکه موضوع چه باشد؟ روش جمع آوری مطالب و ماخذ و پس از آن نشرش برای بهره برداری علاقمندان کدام است؟ گروه یا گروههای هدف چه کسانی قرار است باشند؟ و چه نتیجه ای از آن مقرر است که بدست بیاید و ...؟ البته در ادامه ی راه اطلاع از بازخورد کار با انجام ارزیابی های میدانی و آماری و دادن پاسخ به نظرات و یا پرسش های احتمالی مطروحه نیز لازم است، که این خود در ارتقای اطلاعات و آگاهی ها و رفع کاستی ها و اشکالات و به کمال رساندن هرچه بیشتر موضوع تاثیر بسزایی داشته و خواهد داشت.
آنچه در این مبحث یعنی مقوله ی نماز قرار است مورد تدقیق و پژوهش قرار گیرد؛ موضوعِ نماز و رابطه آن با رستگاری مومنین بر اساس آیات قرآن کریم است و این بدان معناست که نماز تاثیرات گوناگون دارد و با مقولات مختلف در ارتباط است که یکی از آن مقولات، رستگاری است. روش آن هم همانطور که گذشت مبتنی و مستند به آیات قران یعنی کلام مقدس الهی به عنوان مرجع تحقیق است چرا که در یک سخن؛ نماز تکلیفی است که به عنوان اولای فروع دین بر مومنین واجب شده است که در این راه و انجام این پژوهش و ترویج آن از خداوند یاری می خواهم. هدف هم آن است که به نحو مقتضی این دانشِ عطا شده از جانب خداوند که الحمدلله توفیق انجام این عبادت نیز میسر شده و برکات آن را دیده ام؛ و پیرامون همان مقوله ی نماز می باشد در دسترس عموم قرار گیرد و به یاری حضرتش گامی در جهت ترویج نماز برداشته شود، که این ترویج و رسیدن به هدف هم اکنون با روش استفاده از ظرفیت فضای مجازی بعنوان یک وسیله ی ارتباطی پیشرفته می باشد که برای طالبین علم بسیار سهل الوصول است، و در پایان اینکه البته فارغ از کمیت آماری به لحاظ بازدید ها، نتیجه گیری از آن به کیفیت بهره برداری و تاثیر مطلب در خواننده بر می گردد که همانا باور به کلام الهی و به کار بستن آن از ضروریات راهنمایی و رستگار شدن از سوی او است چرا که این خدای یکتاست که به هدایت یافتگان داناتر است. منبع نیز در اینجا تنها همانطور که گذشت کلام مقدس الهی یعنی آیات قرآن کریم است.
نکته
شاید نخست و پیش از هر چیز پیرامون این عنوان یا موضوع یعنی نماز و رابطه آن با رستگاری مومنین، این پرسش پیش بیاید که چرا این عنوان و نه رستگاری هر گروه دیگری؟ و چرا نماز و نه امور یا فرایض دیگری؟ و ... که در پاسخ باید گفته شود این بدان خاطر است که همانطور که اشاره شد، مستند و مرجع پرداختن به این موضوع؛ آیات قرآن مجید یا همان کلام مقدس الهی است که او آن را بر حضرت محمد ص وحی و نازل کرده و در دل آن نماز را برای مومنین فرض و واجب نموده است.: « فَإِذَا قَضَیْتُمُ الصَّلاةَ فَاذْکُرُوا اللَّهَ قِیَامًا وَقُعُودًا وَعَلَى جُنُوبِکُمْ فَإِذَا اطْمَأْنَنْتُمْ فَأَقِیمُوا الصَّلاةَ إِنَّ الصَّلاةَ کَانَتْ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ کِتَابًا مَوْقُوتًا (١٠٣) نساء » و اما اینکه چرا مقوله ی نماز ؟ ؛ این امری است که ان شاءالله پاسخ آن در مطالبی که در آینده و در ادامه بحث بدان اشاره خواهد شد، روشن می گردد که چرا موضوعِ رستگاری مومنین به فریضه نماز تخصیص خورده است.
پس روشن شد که نماز یک فریضه در دین اسلام برای گروندگان است، اما نکته دیگر این که این فریضه همیشه و مرتبط با تمام شرایع دین بوده است که در جای جای قرآن و مرتبط با رسولان الهی از آن سخن به میان آمده است که در این جا می توان به این آیه کریمه اشاره کرد :« ... فَخَلَفَ مِنْ بَعْدِهِمْ خَلْفٌ أَضَاعُوا الصَّلاةَ وَاتَّبَعُوا الشَّهَوَاتِ فَسَوْفَ یَلْقَوْنَ غَیًّا (٥٩) إِلا مَنْ تَابَ وَآمَنَ وَعَمِلَ صَالِحًا فَأُولَئِکَ یَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ وَلا یُظْلَمُونَ شَیْئًا (٦٠) مریم با توجه به آیات 1-65. و این بدان معناست که هیچ مومنی نباید نماز را ضایع نماید که این فریضه بر هر زن و مرد مومنی برابر شرایط خود همانطور که گذشت واجب شده است.
مورد دیگر اینکه وجوب این فرع دین همانگونه که یادآوری شد در قرآن کریم آمده؛ اما می توان گفت که چند و چون بر پا داشتن این فریضه در پنج نوبت شبانه روز، به لحاظ شکلی یعنی تعداد رکعت ها و به لحاظ محتوایی یعنی همان واجبات نماز شامل قرائت و ذکر و تشهد و ... به سنت پیامبر ص بر می گردد.
در اینکه هر عملی ناشی از دانش یا بی دانشی و ناآگاهی ، آثار و تبعات خود را دارد که یک امر بدیهی نیز هست، یعنی اگر کاری خوب باشد نتایج خوب خواهد داشت و اگر کاری بد باشد باز نتیجه ی بد خواهد داشت که البته نتایج هرکدام به نسبت کار انجام شده و نوع آن کار بر می گردد؛ تردیدی نیست. و این مقدمه برای این است که گفته شود که در اینجا ان شاءالله بدنبال این موضوع هستیم که ببینیم آثار و در واقع به لحاظ باور ایجاد شده و ایمان به آن؛ برکات و آثار انجام نماز کدام است؟ امری که در پاسخ بدان باید گفت: در گام نخست، با توجه به عنوان فوق بایسته است به طور اجمال نتیجه گیری شود که اهم رستگاری مومنین در باور به نماز و بر پا داشتن آن در اوقات خود است. و روشن است که تفصیل این امر به یاری خدا و به لحاظ نتیجه گیری آنچه است که در ادامه بدان پرداخته خواهد شد.
بسم الله الرحمن الرحیم
لا حول ولا قوة الا بالله العلی العظیم.
موضوع: نماز و رابطه ی آن با رستگاری مومنین
پیش گفتار
مقوله رستگاری، امری است عام و فطری بشر که او برای رسیدن به آن به عنوان یک حقیقت تلاش می کند، و از آنجا که تحقق و تکامل هر امری از جمله رستگاری وابسته به لوازم و شرایطی از جنس همان امر می باشد و این موضوع یعنی « رستگاری » هم از این امر مستثنی نمی باشد؛ پس می توان گفت که لازمه این امر معنوی؛ در درجه نخست همانا اموری معنوی است از سنخ آن که همانطور که طی این تحقیق نشان داده و اثبات خواهد شد یکی از لوازم ضروری معنوی آن، « نماز » که تکلیفی الهی بر مومنین بطور خاص است می باشد.
توجه و اذعان به نیازمندیِ هر امری به موضوع، روش، هدف و نتیجه در کنار داشتن دانش همان امر از مسلمات بلکه در واقع غیر قابل انکار است، چرا که همه ی اجزای مورد لزوم هستند که یک مچموعه را تشکیل می دهند تا رسیدن به هدف و مقصد آسانتر و مطلوبتر باشد. و مراعات این موارد در ارتباط با مقوله ی مورد بحث یعنی نماز نیز اینگونه است. اینکه موضوع چه باشد؟ روش جمع آوری مطالب و ماخذ و پس از آن نشرش برای بهره برداری علاقمندان کدام است؟ گروه یا گروههای هدف چه کسانی قرار است باشند؟ و چه نتیجه ای از آن مقرر است که بدست بیاید و ...؟ البته در ادامه ی راه اطلاع از بازخورد کار با انجام ارزیابی های میدانی و آماری و دادن پاسخ به نظرات و یا پرسش های احتمالی مطروحه نیز لازم است، که این خود در ارتقای اطلاعات و آگاهی ها و رفع کاستی ها و اشکالات و به کمال رساندن هرچه بیشتر موضوع تاثیر بسزایی داشته و خواهد داشت.
آنچه در این مبحث یعنی مقوله ی نماز قرار است مورد تدقیق و پژوهش قرار گیرد؛ موضوعِ نماز و رابطه آن با رستگاری مومنین بر اساس آیات قرآن کریم است و این بدان معناست که نماز تاثیرات گوناگون دارد و با مقولات مختلف در ارتباط است که یکی از آن مقولات، رستگاری است. روش آن هم همانطور که گذشت مبتنی و مستند به آیات قران یعنی کلام مقدس الهی به عنوان مرجع تحقیق است چرا که در یک سخن؛ نماز تکلیفی است که به عنوان اولای فروع دین بر مومنین واجب شده است که در این راه و انجام این پژوهش و ترویج آن از خداوند یاری می خواهم. هدف هم آن است که به نحو مقتضی این دانشِ عطا شده از جانب خداوند که الحمدلله توفیق انجام این عبادت نیز میسر شده و برکات آن را دیده ام؛ و پیرامون همان مقوله ی نماز می باشد در دسترس عموم قرار گیرد و به یاری حضرتش گامی در جهت ترویج نماز برداشته شود، که این ترویج و رسیدن به هدف هم اکنون با روش استفاده از ظرفیت فضای مجازی بعنوان یک وسیله ی ارتباطی پیشرفته می باشد که برای طالبین علم بسیار سهل الوصول است، و در پایان اینکه البته فارغ از کمیت آماری به لحاظ بازدید ها، نتیجه گیری از آن به کیفیت بهره برداری و تاثیر مطلب در خواننده بر می گردد که همانا باور به کلام الهی و به کار بستن آن از ضروریات راهنمایی و رستگار شدن از سوی او است چرا که این خدای یکتاست که به هدایت یافتگان داناتر است. منبع نیز در اینجا تنها همانطور که گذشت کلام مقدس الهی یعنی آیات قرآن کریم است.
نکته
شاید نخست و پیش از هر چیز پیرامون این عنوان یا موضوع یعنی نماز و رابطه آن با رستگاری مومنین، این پرسش پیش بیاید که چرا این عنوان و نه رستگاری هر گروه دیگری؟ و چرا نماز و نه امور یا فرایض دیگری؟ و ... که در پاسخ باید گفته شود این بدان خاطر است که همانطور که اشاره شد، مستند و مرجع پرداختن به این موضوع؛ آیات قرآن مجید یا همان کلام مقدس الهی است که او آن را بر حضرت محمد ص وحی و نازل کرده و در دل آن نماز را برای مومنین فرض و واجب نموده است.: « فَإِذَا قَضَیْتُمُ الصَّلاةَ فَاذْکُرُوا اللَّهَ قِیَامًا وَقُعُودًا وَعَلَى جُنُوبِکُمْ فَإِذَا اطْمَأْنَنْتُمْ فَأَقِیمُوا الصَّلاةَ إِنَّ الصَّلاةَ کَانَتْ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ کِتَابًا مَوْقُوتًا (١٠٣) نساء » و اما اینکه چرا مقوله ی نماز ؟ ؛ این امری است که ان شاءالله پاسخ آن در مطالبی که در آینده و در ادامه بحث بدان اشاره خواهد شد، روشن می گردد که چرا موضوعِ رستگاری مومنین به فریضه نماز تخصیص خورده است.
پس روشن شد که نماز یک فریضه در دین اسلام برای گروندگان است، اما نکته دیگر این که این فریضه همیشه و مرتبط با تمام شرایع دین بوده است که در جای جای قرآن و مرتبط با رسولان الهی از آن سخن به میان آمده است که در این جا می توان به این آیه کریمه اشاره کرد :« ... فَخَلَفَ مِنْ بَعْدِهِمْ خَلْفٌ أَضَاعُوا الصَّلاةَ وَاتَّبَعُوا الشَّهَوَاتِ فَسَوْفَ یَلْقَوْنَ غَیًّا (٥٩) إِلا مَنْ تَابَ وَآمَنَ وَعَمِلَ صَالِحًا فَأُولَئِکَ یَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ وَلا یُظْلَمُونَ شَیْئًا (٦٠) مریم با توجه به آیات 1-65. و این بدان معناست که هیچ مومنی نباید نماز را ضایع نماید که این فریضه بر هر زن و مرد مومنی برابر شرایط خود همانطور که گذشت واجب شده است.
مورد دیگر اینکه وجوب این فرع دین همانگونه که یادآوری شد در قرآن کریم آمده؛ اما می توان گفت که چند و چون بر پا داشتن این فریضه در پنج نوبت شبانه روز، به لحاظ شکلی یعنی تعداد رکعت ها و به لحاظ محتوایی یعنی همان واجبات نماز شامل قرائت و ذکر و تشهد و ... به سنت پیامبر ص بر می گردد.
در اینکه هر عملی ناشی از دانش یا بی دانشی و ناآگاهی ، آثار و تبعات خود را دارد که یک امر بدیهی نیز هست، یعنی اگر کاری خوب باشد نتایج خوب خواهد داشت و اگر کاری بد باشد باز نتیجه ی بد خواهد داشت که البته نتایج هرکدام به نسبت کار انجام شده و نوع آن کار بر می گردد؛ تردیدی نیست. و این مقدمه برای این است که گفته شود که در اینجا ان شاءالله بدنبال این موضوع هستیم که ببینیم آثار و در واقع به لحاظ باور ایجاد شده و ایمان به آن؛ برکات و آثار انجام نماز کدام است؟ امری که در پاسخ بدان باید گفت: در گام نخست، با توجه به عنوان فوق بایسته است به طور اجمال نتیجه گیری شود که اهم رستگاری مومنین در باور به نماز و بر پا داشتن آن در اوقات خود است. و روشن است که تفصیل این امر به یاری خدا و به لحاظ نتیجه گیری آنچه است که در ادامه بدان پرداخته خواهد شد.
