علل دين گريزی جوانان و دوری آنها از عبادت و نمز

قسمت دوم: تصویری زشت و کاریکاتوری از دین (2)

دين رنج و زحمت:

برخي در آموزش دين چنان تصوير سختي از آن مي‎سازند كه نااميدي مخاطبان را در پي دارد. تصوير‎سازي گاه براي فهم، گاه براي عمل، و زماني براي هر دو است. برخي فهم اولية دين (براي اثبات اصول عقايد و ...) را بسيار مي‎پيچانند، پاره‎اي عمل به دين را بسي صعب و نااميدكننده جلوه مي‎دهند، و بعضي با هر دو بعد چنين مي‎كنند. ارائة چنين تصويري، حتي مخاطبان علاقه‎مند به دين را نيز نسبت به امكان توفيق در دين‌داري، مأيوس مي‎سازد، چه رسد به جواناني كه راه دين‎گريزي در پيش گرفته‎اند. سبك صائب آموزگاران نخستين دين چنين نبوده است. براي مثال، زماني كه ‏پيامبر صلی الله علیه و آله، تصميم گرفت امير مؤمنان علیه السلام و معاذ را برای آموزش دين روانة يمن ‏سازد، فرمود:

انطلقا فبشرا ولا تنفرا و يسرا ولا تعسرا
برويد و مردم را مژده و بشارت دهيد و آنان را از خود مرانيد، امور ديني را بر آنان آسان بگيريد نه سخت و دشوار.

چه نيكوست كه در نظام تعليم دين از امام صادق علیه السلام پند گيريم كه فرمود:

فرغبوا الناس في دينكم‏ (وسائل الشيعه ج 16، ص 164)
مردم را در دين و عقايد خود ترغيب و تشويق‏ نماييد.

آموزه‎هاي دين را نبايد سخت و پرمشقت جلوه داد. قرآن حتي نسبت به پيامبر خود مي‎فرمايد:
مَا أَنْزَلْنَا عَلَيكَ الْقرآن لِتَشْقَي (طه:2)
ما قرآن را بر تو نازل نكرديم كه در سختي بيافتي.

اسلام بر خلاف پاره‎ اي اديان ساختگي، سركوبي خواسته ‎هاي طبيعي مانند تغذيه، تفريح و ارضاي غرايز جنسي را هدف قرار نداده است؛ بلكه فقط آن‌ها را كنترل مي‎كند تا به اهداف برتر آدميان صدمه وارد نيايد. آموزه‎هاي اسلام آسان است و در پي قراردادن انسان در سختي‎ها نيست:

مَا يرِيدُ اللَّهُ لِيجْعَلَ عَلَيكُمْ مِنْ حَرَجٍ وَلَكِنْ يرِيدُ لِيطَهِّرَكُمْ وَلِيتِمَّ نِعْمَتَهُ عَلَيكُمْ (مائده: 6)
خداوند نمي‎خواهد براي شما تنگنا و رنج قرا دهد؛ ولي مي‎خواهد شما را پاك كند و نعمتش را بر شما كامل سازد.
زبان بيان آموزه‎هاي اسلام به جوانان نيز بايد به گونه‎اي قابل هضم و پذيرفتني باشد و به تدريج از آسان به مشكل سير كند.