چنان نیست (که آن طغیانگر می‌پندارد)؛ هرگز او را اطاعت مکن، و سجده نما و (به خدا) تقرّب جوی!
آیه ی نوزدهم از سوره ی مبارکه علق و پیام های وحیانی این آیه ی شریفه در ادامه تقدیم شما خواهد شد .

۱ - تکذیب گران دین، گرچه گروهى منسجم باشند، از مانع شدن نمازگزاران ناتوان اند. (کلاّ) حرف «کلاّ» براى ردع و منع است و در آیه شریفه تکذیب گران دین را، از پندار موفقیت در باز داشتن مردم از نماز منع مى کند.

۲ - بى اعتنایى به خواسته هاى مخالفان نماز و سرپیچى از دستورات آنان، فرمان خداوند به پیامبر(ص) (لاتطعه)

۳ - پیامبر(ص)، هرگز به ترک نماز بر اثر نهى و تهدید مخالفان مجاز نبود. (ینهى . عبدًا إذا صلّى ... فلیدع نادیه ... کلاّ لاتطعه و اسجد)

۴ - خداوند، برحذردارنده پیامبر(ص) از ترتیب اثر دادن به تهدیدهاى تکذیب کنندگان دین و هراس از آرایش نیروى آنان (فلیدع نادیه ... کلاّ لاتطعه)

۵ - مخالفان نماز و تکذیب گران دین، حقّ دستور دادن به نمازگزاران هدایت پیشه و ترویج کننده تقوا را ندارند. (ینهى . عبدًا إذا صلّى ... کذّب و تولّى ... کلاّ لاتطعه)

۶ - اطاعت از دستورات دروغ گویان و گنه پیشگان، مورد نهى خداوند (ناصیة کذبة خاطئة ... کلاّ لاتطعه)

۷ - حرمت اطاعت، از فرمان ترک نماز (ینهى . عبدًا إذا صلّى ... کلاّ لاتطعه)

۸ - سجده به درگاه خداوند، وظیفه اى الهى برعهده پیامبر(ص) (و اسجد)

۹ - سجده، تجلّى گاه عبودیت انسان و نماى برجسته نماز (عبدًا إذا صلّى ... و اسجد)

۱۰ - سجده هاى نماز، محرک اصلى مخالفان به جلوگیرى از اقامه آن (ینهى . عبدًا إذا صلّى ... لاتطعه و اسجد)

۱۱ - سجده به پیشگاه خداوند، نشان سرپیچى از فرمان غیر او است. (لاتطعه و اسجد) دستور سجده، بر نهى از اطاعت عطف گرفته شده است تا جلوه مطیع نبودن را بیان کرده باشد.

۱۲ - طغیان گران، از سجده براى خداوند، پرهیز داشته و دیگران را از آن نهى مى کنند. (لیطغى ... ینهى . عبدًا إذا صلّى ... و اسجد)

۱۳ - تلاش براى تقرّب به درگاه خداوند، وظیفه اى الهى بر عهده پیامبر(ص) (و اقترب) «اقتراب» از باب افتعال است که بر تکلّف و اجتهاد دلالت دارد.

۱۴ - سجده، کارآمدترین وسیله براى تقرب به پیشگاه خداوند (و اسجد و اقترب)

۱۵ - نماز، مایه تقرب انسان به درگاه خداوند (ینهى . عبدًا إذا صلّى ... و اقترب)

۱۶ - قصد قربت، نشانه عبودیت و از اجزاى نماز (ینهى . عبدًا إذا صلّى ... لاتطعه ... و اقترب)

۱۷ - دور شدن از اطاعت غیر خدا، مایه نزدیک شدن به او است. (لاتطعه ... و اقترب)

۱۸ - لزوم سجده به پیشگاه خداوند و تلاش براى تقرّب به درگاه او (و اسجد و اقترب) آیه شریفه گرچه خطاب به پیامبر(ص) است; ولى از کاربرد تعبیر «عبداً» (در آیه قبل) به جاى نام مخصوص آن حضرت، تعمیم مفاد آن به همه مردم استفاده مى شود.

دسته ها: اسرار نماز , آداب و احکام نماز , دعوت به نماز , اهمیت نماز ,