معیشت مردم و تلنگری به مسئولان / خانواده‌ها را توانمند كنیماین روز‌ها در بحران شیوع ویروس کرونا که موجب بروز خسارت‌های بسیاری به اقتصاد دنیا شده است، در کشورمان شاهد راه‌اندازی کمک‌های مؤمنانه و امدادی به خانواده‌های آسیب‌دیده هستیم، اما سؤال اینجاست که آیا انجام چنین کمک‌هایی به تنهایی کافی است؟
چند صباحی است یک موجود ذره‌بینی، کار و بار و معیشت انسان‌های چند ده کیلویی را به هم ریخته و نان بسیاری را آجر کرده است. ویروسی که توسط رهبر فرزانه ما منحوس نام گرفت و سبب شد سبک زندگی بسیاری از انسان‌ها به اجبار تغییر کند.
برخی که تا دیروز مسائل بهداشتی را یک شوخی و خود را موجودی قوی می‌پنداشتند، با دیدن نتایج عملکردی این ویروس تازه به دوران رسیده، ماست‌ها را کیسه کردند و دمی از مصاحبت با ماسک و الکل و مواد ضدعفونی غافل نمی‌شوند.
بسیاری از گروه‌های جهادی و مردمی با هرچه در توان داشتند به مصداق آیه شریفه ۸۸ سوره یوسف «... یا أَیهَا الْعَزِیزُ مَسَّنَا وَأَهْلَنَا الضُّرُّ وَجِئْنَا بِبِضَاعَةٍ مُزْجَاةٍ...؛... اى عزیز به ما و خانواده ما آسیب رسیده است و سرمایهاى ناچیز آوردهایم...» به میدان آمدند و خالصانه در راه کاستن آلام خانواده‌های آسیب‌پذیر گام برداشتند و خاضعانه به مولای خود حضرت بقیة‌الله (عجّل الله تعالی فرجه الشریف) با زبان عملی عرضه داشتند: «... فَأَوْفِ لَنَا الْكَیلَ وَتَصَدَّقْ عَلَینَا إِنَّ اللَّهَ یجْزِی الْمُتَصَدِّقِینَ؛ ... بنابراین پیمانه ما را تمام بده و بر ما تصدق كن كه خدا صدقه دهندگان را پاداش مىدهد» (همان آیه).
اما این یک طرف ماجراست که بسیار در رسانه‌های داخلی و بعضاً خارجی نمود مشخصی پیدا کرده است و هرروز به آن پرداخته می‌شود. اما به نظر می‌رسد نکته‌ای که مغفول مانده و به آن توجه اندکی می‌شود این است که چرخ معیشت خانواده با این نوع کمک‌های امدادی نمی‌گردد، بلکه این‌ها صرفاً امداد است نه تمام کار و به‌عبارتی شرط لازم است، اما کافی نیست.
اگر نقش گروه‌های مردمی را امداد مؤمنانه و راه‌اندازی گروه‌های تقسیم مواد غذایی و توزیع آن بدانیم؛ آیا دستگاه‌های اجرایی و ادارات عریض و طویل ما نیز صرفاً همین وظیفه را برعهده دارند؟ آیا مصداق کار تشکیلاتی و برطرف کردن نیاز خانواده‌ها با توانمندسازی آنان، بدین‌گونه است؟ شعار ارزشمند و با اهمیت سال که «جهش تولید» است چه رابطه‌ای با این اقدامات پیدا میکند؟ آیا صرفاً با تولید ماسک و مواد ضدعفونی می‌توان برای افرادی که کار خود را از دست داده‌اند، اشتغال‌زایی کرد؟
نكته قابل توجه این است كه کمک‌های مؤمنانه را نفی نمی‌کنیم، بلکه آن را امدادی در موقع بحران و یک برنامه هدفمند و دارای ارزش بسیاری می‌دانیم؛ اما سخن اینجاست که دستگاه‌های اجرایی باید اهدافی وسیع‌تر برای خود در نظر بگیرند. چرا کسی احساس مسئولیت نمی‌کند تا خانواده‌ها توانمند شوند؟ آیا نمی‌بینیم که بسیاری از افراد به شغل‌های کاذب و تعداد زیادی به شغل ناپسند دلالی روی آورده‌اند؟ آیا همین امر یکی از دلایل مؤثر گرانی در کالاهایی مانند خودرو نیست؟
باید علاوه بر کمک‌های امدادی در مواقع بحران، رصد دقیقی از وضعیت اشتغال خانواده‌ها به‌عمل آید و کسانی که در شرایط فعلی شغل خود را از دست می‌دهند بتوانند در سامانه‌ای اعلام وضعیت کنند. آیا به‌عنوان مسئول اجرایی کشور در هر رده‌ای که فعالیت می‌كنیم و در هر دستگاه اجرایی که برایمان مسئولیت تعریف شده است؛ ارتباط خود را با این قضیه ترسیم کرده‌ایم؟
آیا کسی از خود می‌پرسد طرح فاصله‌گذاری اجتماعی که بسیار مهم و حیاتی و مورد تأکید همگان است، وقتی موجب تعطیلی آرایشگاه‌ها می‌شود، افراد شاغل در این صنف چگونه باید گذران زندگی كنند؟ اگر کمتر کسی را در جامعه پاسخ‌گوی این دغدغه می‌بینیم؛ چون کاخ‌نشینان و کانی که خوی اشرافی‌گری در تمامی رفتار و سکنات ایشان موج می‌زند، خبری از کوخ‌نشینان ندارند؛ شاید به سخنان ارزشمند بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران برسیم که می‌فرمود: کاش کاخ‌نشینان حال دردمندان ما را مشاهده می‌کردند، تا به جنایات دولت جبار آمریکا دامن نزنند.
امید که تا دیر نشده است به حلقه‌های مفقوده شرایط فعلی کرونایی و وضعیت معیشت از سامان‌رفته مردم با جهش تولید توجه شود و دست‌اندرکاران اداره کشور به راه‌حل‌هایی وزین و منسجم فکر كنند و از آلام کوخ‌نشینان بکاهند و مانع تسری و تعدد کوخ‌نشینان در جامعه شوند که فقر خود مسبب مفاسد بسیاری در جامعه می‌شود که نگفته بر عاقلان عیان است.
سازمان‌های مردم‌نهاد بسیاری وجود دارند که می‌توانند بازوی قدرتمند دستگاه‌های اجرایی در تحقق شعار سال باشند، اما طرح‌های کارشناسی‌شده آنان نیز در پیچ و خم‌های اداری معدوم می‌شود و پس از چندی با ناامیدی طرفی از این اقدام نمی‌بندند؛ در صورتی که توجه به این ظرفیت‌های عظیم می‌تواند بستری جهت رفع مشکلات جامعه، رونق تولید و توانمندی خانواده‌ها در بنیه اقتصادی، اجتماعی و ... باشد.
سخن آخر اینكه از مسئولان درخواست می‌شود به‌جای دعواهای سیاسی و کوس أنا الحق زدن، به معیشت خانواده‌ها توجه کنند.
حجت‌الاسلام محمدشریف حسینی، مدیرعامل مرکز صیانت از نهاد خانواده فارس
