پرداختن به نیازهای دانش آموزان و دانشجویانیکی از مهم ترین مؤلفه های کتب آموزش دینی در مدارس و کتب معارف اسلامی در دانشگاه ها در موضوع دعوت به نماز، پرداختن به نیازهای مخاطبان است. ورود از دریچه مسأله ها و نیازهای فراگیران شرط اساسی یک آموزش أثربخش است. به نظر می رسد بسیاری از کتبی که امروزه ما از آن ها استفاده می کنیم بیش از آن که منعکس کنندۀ نیازها و خواسته های مخاطبانشان باشد بیانگر دغدغه های ذهنی نویسندگان و مؤلّفان آن هاست. این همان معضلی است که بسیاری از تبلیغ های دینی و سخنرانی های مذهبی ما هم از آن رنج می برند.
برخی تحقیقات نشان می دهد که از نگاه دانش آموزان، بیشترین حجم کتب درسی در موضوع نماز مربوط به احکام آنست. در حالیکه دانش آموزان نیاز و تمایل زیادی به دانستن اسرار، آثار، فوائد و پیامدها و نیز فلسفه و چرائی نماز داشته اند.
به نظر می رسد در یک تقسیم بندی جامع برای نیازسنجی محتوایی کتب و رسانه های آموزشی مربوط به نماز، می توان مجموعه نیازهای مخاطبان را در دو دسته کلی درنظر گرفت:
1. موضوعاتی که مخاطبان در ارتباط با عبادت بویژه نماز به آن ها نیاز دارند.
2. نیازهای روحی و روانی که مخاطبان دارند.
دسته اول شامل سه بخش می باشد: آداب و احکام عبادات، فلسفه و حکمت عبادات و نیز فوائد و آثار عبادات.
به نظر می رسد کتب آموزشی ما تنها به بخش اول یعنی آداب و احکام عبادات، آن هم به شکل ناقص و از یک زاویه می پردازند و جای دو بخش دیگر یعنی حکمت عبادات و نیز فوائد و آثار عبادات در کتب آموزشی به شدت خالی است که لازم است سهم بیشتری را به آن ها اختصاص داد.
مقام معظم رهبری دربارۀ پرداختن این کتب به مباحث عمیق، دقیق و مورد نیاز دانش آموزان و دانشجویان در موضوع نماز می فرمایند: نويسندگان كتاب‌هاي درسي، رازها و رمزها و درسهاي نماز را در كتاب‌هاي درسي بگنجانند. ... نويسندگان كتب معارف دبيرستان‌ها و دانشگاه‌ها، نماز را از موضوعات مورد بحث آن كتابها قرار دهند و در آن، بحث‌هاي عالمانه و عميق را در اين باره مطرح سازند. ... در كتابهای درسی دورههای مختلف، به تناسب فصل، فشرده يا گسترده ولي به هر حال، عميق و متيني دربارة نماز گنجانده شود.
دسته دوم هم که شامل نیازهای روحی و روانی می باشد وابسته به مؤلّفه هایی مانند شرایط سنی، جغرافیای زیستی، جنسیت و مراحل رشد مخاطبان است که علم روانشناسی متکفل پرداختن به آن هاست. از این منظر هم لازم است کتب و رسانه های آموزشی موجود توجه و اهتمام بیشتری به مقوله نیازهای روانشناختی مخاطبان داشته باشند. این که یک نوجوان پسر یا دختر دارای ویژگی هایی همچون نیاز شدید به دوست داشتن و دوست داشته شدن، خیال پردازی، نوجویی و تازه طلبی، استقلال طلبی و آزادی خواهی است و با دنیای اطراف از پنجره خواسته ها و نیازهایش ارتباط برقرار می کند، واقعیتی واضح و انکارناپذیر است که طبیعتاً روش انتقال معارف عبادی در موضوع نماز را کاملاً جهت دهی می کند.
