آثار زیستی ـ بهداشتی نماز

نماز افزون بر آثار معنوی و ملکوتی، ثمرات بهداشتی نیز دارد.
بهداشت، سلامتی و طول عمر
نماز و مقدمات نماز نقش اساسی در بهداشت جسمانی دارد. نمازگزار طی چند مرتبه در روز وضو می گیرد و این نوع شستشو آثار بهداشتی به دنبال دارد. مضمضه و استنشاق که در وضو تأکید شده است، در سلامت مؤثر است. بر اساس نظر تومانیانس آلودگی بینی به سردرد و کمی بینایی منجر می شود. برای دفع این مشکل بهترین شیوه شستشوی مداوم بینی با آب سرد است. استنشاق نمازگزار را از مبتلا شدن به امراضی چون سل و آسم و امراض ریوی و زکام، مصون داشته و تعادل عصبی حالت نشاط، تعادل و فرح ایجاد می نماید. (1)
امام رضا علیه السلام طول عمر را از جمله فوائد نماز شب بر می شمارد.(2)

تأثیر نماز در مطالعات پزشکی ـ درمانی نیز مورد تأیید قرار گرفته است. گروهی از ارتوپدها در کشور های اسلامی اذعان نموده اند که بهبودی زخم های ناشی از عمل جراحی و شکستگی استخوان ها در افراد نمازگزار سریع تر از دیگران حاصل می شود. دکتر شفیق الذیات جراح مغز و اعصاب دانشگاه علوم پزشکی بصره به بیماران خود 48 ساعت پس از عمل جراحی دیسک کمر اجازه انجام نماز می دهد. او پس از مطالعه چهل بیمار ثابت کرده است که نتیجه آن بهتر از فیزیوتراپی معمولی بوده است.(3)
در هر صورت، اصل نماز برای ایجاد معنویت و رسیدن انسان ها به کمالات معنوی است؛ در عین حال برکات بهداشتی نیز دارد. آثار بهداشتی و درمانی نماز، غسل، وضو و تیمم نیازمند مطالعات دقیق پزشکی است. محققان این عرصه تأثیر اعمال، مقدمات و شرایط نماز را در سلامت جسم و روان تا حدودی مطالعه کرده و از این راه منابع عظیم قرآنی و روایی ناظر به نماز را تفسیر و تبیین نموده اند. در نتیجه می توان گفت توصیه های تطهیری مقدماتی برای نماز نظیر تطهیر از نجاسات، یا انجام غسل و وضو و کیفیت پیشنهادی اسلام برای آن ها می تواند آثار بهداشتی فراوانی در پی داشته باشد.


1. رحیم کارگر محمد یاری، نماز از دیدگاه دانشمندان دنیا، ص 53 – 54.

2. مجلسی، بحارالانوار، ج 87، ص 158.

3. ترکمن. نماز و دانشجو، ص 128.

منبع: آثار نماز حج الاسلام ساجدی