کدام سوره است که در نماز نمیتوان آنرا نیمه کاره رها کرد؟ و کدام سورهها هستند که در نماز یک سوره حساب میشوند؟
پاسخ دو پرسش فوق، به ترتیب چنین است:
1. اگر نمازگزار بعد از حمد، مشغول خواندن سوره توحید (قل هو اللّه احد)، یا سوره کافرون (قل یا ایها الکافرون) شود، نمیتواند آنرا نیمه کاره رها کند و سوره دیگرى بجاى آن بخواند. ولى در نماز جمعه و نماز ظهر روز جمعه اگر از روى فراموشى به جاى سوره «جمعه» و «منافقین»، یکى از این دو سوره را بخواند، تا به نصف نرسیده، میتواند آنرا رها کند و سوره جمعه و منافقین را بخواند.[1]
2. سورههای «ضحى» و «انشراح» یک سوره حساب میشود و سوره «فیل» و «قریش» نیز یک سوره. پس نمازگزار نمیتواند هر کدام از آنها را به تنهایى در یک رکعت نماز بخواند، بلکه بعد از خواندن سوره حمد و سوره «فیل» لازم است سوره «قریش» را بخواند؛ و همینگونه است حال دو سوره «الضحى» و «انشراح» که اگر نمازگزار سوره «ضحى» را در نماز خواند، لازم است سورۀ «انشراح» را نیز با آن بخواند.[2] حال اگر نمازگزار - از روی جهل به مسئله - یکی از این سورهها را به تنهایی بخواند، اگر در یادگیرى مسأله کوتاهى نکرده باشد، نماز او صحیح است.[3]
ضمائم:
در استفتایی که صورت گرفت، پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت پرسش دوم، چنین است:[4]
حضرت آیت الله العظمی خامنهای (مد ظله العالی):
سورهی «فیل» و «ایلاف» در حکم یک سورهاند، و خواندن یکی از آن دو بعد از حمد کافی نیست. همچنین سورهی «والضحی» و «الم نشرح».
حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):
به احتیاط واجب کافی نیست.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):
سوره «فیل» و «ایلاف» یک سوره حساب میشود و همچنین سوره «والضحی» و «الم نشرح».
حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی):
خواندن سوره های مذکور در سوال به تنهایی کافی نیست و باید جمعا و به همراه بسمله واقع در وسط خوانده شود.
[1]. امام خمینی، توضیح المسائل (محشّی)، گردآورنده: بنیهاشمی خمینی، سید محمدحسین، ج 1، ص 548، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ هشتم، 1424ق.
[2]. ر.ک: همان، ج 1، ص 543 – 544.
[3]. ر.ک: همان، ص 609.
[4]. استفتا از دفاتر آیات عظام: خامنهای، سیستانی، مکارم شیرازی، نوری همدانی (مد ظلهم العالی)