منظور از محافظان نماز در آیۀ 34 سورۀ معارج «وَالَّذِینَ هُمْ عَلَىٰ صَلَاتِهِمْ یُحَافِظُونَ» چه كسانی هستند؟
به اجمال باید گفت: این صفت به همراه هشت صفت دیگر كه در آیه های 22 تا 34 همین سوره آمده است، ویژگی های نمازگزاران (مصلّین) است.
بی شک حفاظت از نماز، تنها تداوم بر آن نیست، چرا كه از این دو (تداوم و حفاظت) به عنوان دو وصف جدا از هم اشاره می كند. بدین معنا كه منظور از مداومت، انجام آن در وقت و قضانكردن آن است و مقصود از محافظت، اهمیت دادن به نماز و به جای آوردن آن در كامل ترین شکل ممكن است، اگر چه مداومت نیز خود، یکی از مراتب محافظت به شمار می رود.
حفظ كردن نماز و نگه داری آن از آفات، در سه مرحله و یا سه زمان باید صورت گیرد:
الف: قبل از نماز (مقدمات) كه عبارتند از: اهتمام به انجام نماز، انتظار دخول وقت، تحصیل طهارت (وضو، غسل یا تیمم)، فراهم‌كردن لباس و مكان پاک و مباح، حضور در مسجد، اهتمام به نماز جماعت و بالأخره مقدم داشتن نماز بر همه چیز.
ب: در حال نماز (مقارنات) و عبارتند از: انجام صحیح اذكار، اوراد و اركان، انجام‌ندادن مبطلات، توجّه به آنچه انجام میدهد، حضور قلب، نفی ریا و سُمعه و انجام تعقیبات و نوافل.
ج: پس از نماز (متأخّرات)؛ مانند از بین‌نبردن اصل عمل، عُجب نكردن به آن، انجام ندادن گناهان، لغویات و لهویات پس از نماز.
مجموع این عوامل و آفت‌ها، در همین آیات، به نحوی گنجانده شده است. در روایتی از امام باقر(علیه السّلام) نیز می خوانیم كه فرمود: «هذه الفریضة مَن صَلاّها لِوقتها، عارفاً بحقّها لایؤثّر علیها غیرها كتب اللّه له بها برائة لا یعذّبه»؛ هر كس نماز را در وقتش به جای آورد و به حقش آگاه باشد و چیزی را بر آن مقدم ندارد، خداوند برائت از عذاب را برای او مقرر می دارد.
